Sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, cuối năm nay, Việt Nam sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI. Đây không chỉ là khung pháp lý mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an phát biểu tại Hội thảo - Ảnh: VGP

Sáng 15/9, tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), Đông Anh, Hà Nội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phối hợp cùng Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Hội đồng Lý luận Trung ương và Bộ KH&CN tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia "Sức mạnh không giới hạn và những thách thức khó dự báo của AI - Tác động và ứng phó chính sách".

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, trong cuộc cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư, AI được đánh giá là một trong những công nghệ then chốt, là yếu tố có thể dẫn đến thay đổi trật tự toàn cầu trong tương lai. 

Bên cạnh tiềm năng, AI cũng đặt ra những thách thức chưa từng có về khoảng trống pháp lý, rủi ro đạo đức, lạm dụng công nghệ cho tội phạm mạng, chiến tranh thông tin, xâm phạm quyền riêng tư dữ liệu, đặc biệt là nguy cơ tác động đến quốc phòng, an ninh.

Nhận thức tầm quan trọng của AI, hầu hết các quốc gia, nhất là các nước lớn đều đặc biệt quan tâm, ban hành nhiều chính sách liên quan đến vấn đề này.

Đối với Việt Nam, với tầm nhìn chiến lược, tư duy nhạy bén, Đảng ta đã ban hành, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là chìa khoá vàng để đưa đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình, đẩy lùi nguy cơ tụt hậu về kinh tế và đạt hai mục tiêu chiến lược 100 năm, đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao; xác định phát triển công nghệ chiến lược, trong đó có công nghệ trí tuệ nhân tạo là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu tại Hội thảo - Ảnh: VGP

Trong bài phát biểu đề dẫn, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương cũng nhấn mạnh việc định vị quốc gia trong lĩnh vực AI, trong xây dựng hệ sinh thái AI nhân văn, an toàn và hiệu quả là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam không bị tụt lại phía sau trong quá trình hội nhập vào không gian số toàn cầu.

AI đang trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình xác lập mô hình tăng trưởng mới và sự vận hành, quản trị, quản lý nền kinh tế - xã hội của đất nước, mang lại "thời cơ vàng" để Việt Nam bứt phá phát triển. 

Tuy nhiên, để biến tiềm năng thành hiện thực, cần có sự đồng hành của cả hệ sinh thái, từ chiến lược, chính sách của quốc gia, đến triển khai thực hiện ở các doanh nghiệp, các viện, học viện, nhà trường và cộng đồng xã hội. 

"AI không thể phát triển một cách bền vững nếu thiếu đi yếu tố trách nhiệm, đạo đức và một định hướng nhân văn rõ ràng. Công nghệ là công cụ, con người mới là mục tiêu, là nhân tố quyết định; bởi ngay cả khi sở hữu sức mạnh "vô hạn" như nhiều người quan niệm thì AI vẫn là sản phẩm do con người sáng tạo ra", GS. TS Nguyễn Xuân Thắng chia sẻ.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Hội thảo - Ảnh: VGP/TG

 

“Bình dân học vụ AI”

Ở góc độ quản lý nhà nước về KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam đã ban hành Chiến lược AI lần đầu tiên vào năm 2021. Tuy nhiên, do AI là lĩnh vực thay đổi nhanh nên chiến lược này cần được cập nhật.

“Cuối năm nay, chúng ta sẽ có bản cập nhật Chiến lược AI quốc gia và Luật AI. Đây không chỉ là khung pháp lý, mà còn là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, AI phải trở thành hạ tầng trí tuệ của đất nước, phục vụ nhân dân, phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, AI không chỉ là một công nghệ ứng dụng mà đang trở thành một loại hạ tầng quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet. Ai làm chủ được AI người đó sẽ có lợi thế vượt trội trong sản xuất, kinh doanh, trong y tế, giáo dục, quản trị quốc gia và cả quốc phòng, an ninh. Do đó, Việt Nam phải có hạ tầng trí tuệ AI Việt Nam.

“Việt Nam sẽ nhanh chóng xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia và dữ liệu AI mở dùng chung, thực hiện AI hoá như là điện khí hoá, nhưng chúng ta sẽ AI hoá nhanh hơn, nhanh nhất có thể. Phổ cập AI, bình dân học vụ AI, giống như phong trào học tiếng Anh trước đây. Mỗi người Việt Nam sẽ có một trợ lý số, dân số không tăng nhưng trí tuệ xã hội tăng ít nhất gấp đôi”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay.

Về công nghệ AI mở, Bộ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh, Việt Nam cam kết phát triển và làm chủ công nghệ số, trong đó có AI, dựa trên chuẩn mở, mã nguồn mở. Đây cũng đồng thời là chiến lược của Việt Nam để phát triển và làm chủ công nghệ Việt Nam, thực hiện "Make in Vietnam".

Về phát triển thị trường AI trong nước, ông chỉ rõ, không có ứng dụng AI thì không có thị trường, và không có thị trường thì doanh nghiệp AI Việt Nam khó phát triển. Do vậy, đẩy mạnh ứng dụng AI trong doanh nghiệp, trong cơ quan nhà nước và các lĩnh vực trọng điểm là cách nhanh nhất để phát triển AI, để tạo ra các doanh nghiệp AI Việt Nam.

"Chính phủ sẽ chi tiêu nhiều hơn cho AI, Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia của Bộ KH&CN sẽ dành ít nhất 40% để hỗ trợ ứng dụng AI, cấp vouchers cho doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng AI Việt Nam", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Về chính sách và thể chế, theo Bộ trưởng, Việt Nam sẽ xây dựng Bộ quy tắc đạo đức AI quốc gia hài hòa với chuẩn mực quốc tế nhưng phù hợp với thực tiễn Việt Nam, cũng như xây dựng Luật AI, chiến lược AI với các nguyên tắc cốt lõi: Quản lý theo mức độ rủi ro; minh bạch và trách nhiệm giải trình; đặt con người vào vị trí trung tâm; khuyến khích phát triển AI trong nước, tự chủ về AI; lấy AI làm động lực tăng trưởng nhanh và bền vững; bảo vệ chủ quyền số, trong đó, dữ liệu, hạ tầng và công nghệ AI là ba trụ cột chiến lược của chủ quyền số.

Ông nhấn mạnh sự phát triển AI sẽ phải dựa trên 4 trụ cột rất quan trọng: thể chế AI, hạ tầng AI, nhân lực AI và văn hoá AI. Thể chế AI minh bạch, hạ tầng AI hiện đại, nhân lực AI chất lượng cao và văn hoá AI nhân văn.

Phiên thảo luận "AI: Sức mạnh, rủi ro và khả năng kiểm soát” - Ảnh: VGP/TG

Hội thảo cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ các chuyên gia, doanh nghiệp và nhà quản lý trong 2 phiên thảo luận chuyên đề. Phiên thứ nhất: “AI: Sức mạnh, rủi ro và khả năng kiểm soát” tập trung phân tích cả mặt tích cực và tiêu cực, khẳng định cần song hành giữa khai thác tiềm năng và kiểm soát rủi ro đạo đức, an toàn, bảo mật, xã hội.

Phiên thứ hai: “Chiến lược phát triển AI quốc gia: Từ tầm nhìn đến hành động” bàn về lộ trình cụ thể đưa AI trở thành trụ cột trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Các ý kiến đều thống nhất rằng, để AI thực sự trở thành động lực phát triển, Việt Nam cần một chiến lược toàn diện: Hạ tầng dữ liệu, nhân lực chất lượng cao, khung pháp lý đầy đủ, cùng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động. Quan trọng hơn cả, AI phải được định hướng để phục vụ con người, bảo vệ quyền con người, đồng thời củng cố an ninh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Theo Thu Giang/baochinhphu.vn