Giáo dục nhân cách cho trẻ ngay từ nhỏ

Rất nhiều vụ ẩu đả, bạo lực xảy ra với những lý do rất đơn giản như va chạm giao thông, một cái nhìn hay một câu nói "đụng chạm" dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Hiện nay, một số người trẻ có khuynh hướng ứng xử ngông cuồng, bốc đồng và hung hãn. Rất nhiều vụ ẩu đả, bạo lực xảy ra với những lý do rất đơn giản như va chạm giao thông, một cái nhìn hay một câu nói “đụng chạm” dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Quan tâm giáo dục con trẻ ngay từ nhỏ để hình thành nhân cách tốt. (Ảnh mang tính minh họa)

Hiếu chiến từ những chuyện nhỏ

Gần đây, rất nhiều thông tin về các nhóm thanh thiếu niên ẩu đả dẫn đến án mạng hoặc gây thương tích nghiêm trọng, làm dư luận bàng hoàng, đau đớn cho người thân, mà nguyên nhân chỉ vì những chuyện vô cùng nhỏ nhặt.

Nào là, bị chiếu đèn xe vào mặt khi đang ngồi trong quán đã “kéo quân” đi “xử” người, rồi chuyện chỉ cần nhìn người khác hơi “thấy ghét” một chút thôi cũng đánh, gần đây nhất là chuyện tranh cãi dữ dội trên mạng chỉ vì chuyện xa tít bên trời Âu, các bạn trẻ còn hăng hái vào bình luận thách thức cả những phần tử “khủng khiếp” tận đâu đâu…

Chị Kim Phượng (Long Hồ) chia sẻ: “Nhà tôi bán tạp hóa gần một trường cấp II, nên cứ chứng kiến nhiều chuyện rất buồn lòng. Tôi thấy các cô cậu học sinh bây giờ hung hăng, háo thắng quá. Có khi một nhóm học sinh đang chạy xe về, một nhóm khác chạy ào qua mặt cười lớn thôi thì lập tức muốn gây chuyện, ẩu đả liền.

Rồi 2 cô nàng học sinh không biết vì chuyện gì cãi nhau thì có một vài bạn nam nhảy vào bênh vực, rồi không ngần ngại ẩu đả nhau luôn. Tôi thấy mà sợ. Không biết con mình đi học có thích gây hấn như vậy không. Để xảy ra thương tích thì khổ…”

Chị Minh Hiền (Phường 4) tâm sự, con trai chị học lớp 5 về nhà kể rằng, cậu bạn trong lớp rất thích cô bạn lớp kế bên mà cô bạn đó lại thích bạn khác. Vì thế cậu bạn nọ hẹn bạn nam kia ra hỏi cho “ra lẽ” để “dằn mặt” là bạn gái kia thuộc về mình, ai mà thích sẽ bị… no đòn.

Sau đó còn không quên xô bạn nam đó một cái té nhào. Nghe con trai nói mà vợ chồng chị Hiền cảm thấy rất sợ, một số trẻ em bây giờ thích sân si, đánh đấm quá, không biết phải bảo vệ con mình ra sao cho thật tốt.

Giáo dục trẻ ngay từ nhỏ

Suy nghĩ của trẻ được định hình từ môi trường gia đình, nhà trường, cộng đồng và xã hội. Khi trẻ em lớn lên trong gia đình luôn có tranh cãi, bạo lực, ra ngoài thấy cảnh đánh nhau, xem phim thì thấy đủ mọi hành động tàn sát, bắn giết… thì trẻ rất dễ học theo và từng bước biến những hành động đó thành thói quen của mình, hình thành tính cách hung hãn, hiếu chiến.

Qua đó cho thấy, vai trò giáo dục của gia đình, nhà trường là môi trường xã hội rất quan trọng trong việc tạo dựng thói quen tốt, hành vi đẹp cho trẻ. Cha mẹ không nên đối xử thiếu công bằng giữa các con, điều này rất nguy hại khi trẻ ý thức được.

Từ sự thiếu công bằng sẽ dẫn đến tính tham lam, tranh giành và mỗi đứa trẻ bao giờ cũng luôn giành lấy phần có lợi cho bản thân mình. Khi trẻ bị đối xử thiếu công bằng thì khó có được lòng bao dung, độ lượng.

Mặt khác, cha mẹ quá mải mê với việc mưu sinh, thiếu quan tâm giáo dục con cái, thiếu định hướng cho con trẻ những giá trị đạo đức và những kỹ năng sống cơ bản cũng là nguyên nhân trẻ có những hành vi, thái độ cực đoan, hung hãn.

Theo các chuyên gia tâm lý, cha mẹ nên tùy theo tính cách của con mà lựa chọn cách giáo dục phù hợp. Cần cho trẻ trải nghiệm, cảm nhận từ những tình huống xảy ra trong thực tế. Nói cho trẻ biết trong các mối quan hệ ứng xử, nhẫn nhịn kiềm chế không có nghĩa là thua thiệt mà đó là cách giữ hòa khí, làm tăng cường sự thân thiện.

Nhà trường cũng nên quan tâm đến các môn dạy đạo đức, giáo dục tính nhân văn, những kỹ năng sống cần thiết, kỹ năng ứng phó với mọi tình huống để bảo vệ bản thân.

Tạo điều kiện cho học sinh tham gia các buổi thực hành, những giờ học mang tính trải nghiệm, tham gia các hoạt động từ thiện như giúp đỡ trẻ em nghèo, giúp đỡ người già, người tàn tật… để trẻ thu được những bài học giá trị từ thực tế.

Đồng thời, mỗi người lớn hãy là tấm gương tốt cho con trẻ noi theo. Mỗi ông bố, bà mẹ học cách để chơi với con, hiểu con và thông qua đó dạy con mình sống đẹp, nhân văn. Song, cũng biết cách tự vệ đúng mức, tự ứng phó chuẩn mực trước mọi tình huống.

Bài, ảnh: HẢI YẾN