Khi màu nước sông thay đổi...

(VLO) Sau đợt triều cường đầu tháng 10 âl (từ ngày 1-6/10/2024), nước trên các sông, rạch ở trong tỉnh càng trong hơn, không còn màu ngói đỏ, đục ngầu như vào đầu mùa nước nổi. Nước đổi màu, báo hiệu mùa nước son năm nay sắp hết!

Nguồn nước sông, rạch trong tỉnh đang chuyển từ mùa nước nổi sang mùa khô năm 2024-2025.

Quan sát từ đầu mùa lũ năm 2024 đến nay, người viết nhận thấy, đến hạ tuần tháng 7, nước sông Tiền, sông Hậu đã đổi thành màu ngói mới. Rồi đến trung tuần tháng 8, mực nước sông, rạch trong tỉnh bắt đầu dâng cao lên do lượng nước thượng nguồn tràn về, kết hợp với triều cường rằm tháng 7 âl và còn dâng cao trong các đợt triều cường trong tháng 8, 9, 10 âl.

So với năm 2023, mùa nước nổi năm nay ảnh hưởng đến tỉnh ta kéo dài hơn. Năm 2023, nước sông rạch trong tỉnh chỉ trở màu ngói đỏ từ con nước đầu tháng 8 âl đến đầu tháng 9 âl, chỉ kéo dài khoảng 1 tháng và sau đó còn có 3 đợt nước lên cao: triều cường vào đầu và rằm tháng 8 âl, đầu tháng 9 âl.

Theo Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam, những năm gần đây, lũ đầu nguồn sông Cửu Long xu thế lũ nhỏ và kết thúc sớm. Cụ thể, năm 2023, đỉnh lũ đầu nguồn đạt đỉnh vào ngày 2/10 với đỉnh tại trạm Tân Châu (sông Tiền) là 3,08m, tại trạm Châu Đốc (sông Hậu) là 2,86m; năm 2024, đỉnh lũ đầu nguồn đạt đỉnh vào ngày 4/10 với đỉnh tại trạm Tân Châu là 3,38m, tại trạm Châu Đốc là 3,14m. Đến tháng 11 hàng năm, lũ đầu nguồn rút nhanh, nhưng các khu vực ven sông Tiền, sông Hậu mực nước còn cao trở lại trong các đợt triều cường cuối năm.

Mùa nước son mau qua, mùa nước nổi ở đồng bằng duy trì ngắn, lũ nhỏ thì có lợi cho dân sinh vì không bị thiệt hại do ngập lụt, nhưng phù sa vào đồng ít dần. Phù sa chưa kịp lên ruộng để bồi bổ cho đồng ruộng; con cá, con tôm từ sông lớn cũng chưa kịp lớn lên, sinh sản ở trong đồng… thì nước lũ đã rút. Đối với vùng hạ nguồn đồng bằng (trong đó có tỉnh Vĩnh Long), người dân miệt đồng cảm thấy bị hụt hẫng với việc khai thác nguồn lợi từ mùa nước nổi cho hoạt động sản xuất và mưu sinh!

Từ nay đến cuối năm 2024 và các tháng đầu năm 2025, sông, rạch trong tỉnh chỉ còn chịu ảnh hưởng của các đợt triều cường. Nước sông sẽ chuyển dần thành trong xanh, nhưng có thể dâng lên cao hơn, gây ngập lụt tại các vùng thấp của các đô thị và tại những vùng ngoài đê bao ở nông thôn. Đây là tình trạng lũ ở ĐBSCL, ở tỉnh Vĩnh Long kể từ năm lũ lớn 2011 đến nay.

Nhưng hãy thường xuyên theo dõi màu nước sông ở các đợt triều cường cuối năm, nhất là đối với những huyện ở gần biển như Vũng Liêm, Trà Ôn, Mang Thít, nếu thấy nước sông có màu xanh thẫm thì đó có thể là nước đã bị nhiễm mặn. Người dân và cơ sở sản xuất cần đo mặn trước khi lấy nước sử dụng cho sản xuất, sinh hoạt... để tránh bị rủi ro, thiệt hại do nhiễm mặn.

Bài, ảnh: MINH HÒA