Nhiều bệnh không lây nhiễm đang gia tăng nhanh

Theo Bộ Y tế, các bệnh không lây nhiễm như ung thư, tim mạch, đái tháo đường và hô hấp mạn tính đang là nguyên nhân của 80% số ca tử vong tại Việt Nam, trở thành gánh nặng hàng đầu cho hệ thống y tế và xã hội.

Ngành y tế tỉnh tổ chức nhiều chương trình khám sức khỏe định kỳ cho người dân.

Tỷ lệ tử vong cao

Việt Nam đang đối mặt với gánh nặng kép về mô hình bệnh tật, đó là bệnh truyền nhiễm mới nổi và bệnh không lây nhiễm như ung thư, đái tháo đường, tim mạch... Các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng cả về số lượng mắc cũng như mức độ nghiêm trọng. Hiện số người mắc bệnh trong cộng đồng rất lớn.

Bộ Y tế ước tính, mỗi năm nước ta có khoảng 17 triệu người trưởng thành bị tăng huyết áp; 4,6 triệu người bị bệnh đái tháo đường; 2-6 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và hơn 182.000 ca mắc mới ung thư. Đặc điểm chung của nhóm bệnh này là nguyên nhân phức hợp, khởi phát âm thầm, tiến trình kéo dài và để lại hậu quả nặng nề.

Theo các bác sĩ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, nhiều nguyên nhân dẫn đến số ca bệnh không lây nhiễm gia tăng trong những năm gần đây. Căn nguyên chủ yếu là hút thuốc lá, rượu bia, chế độ ăn nhiều dầu mỡ, thiếu rau và trái cây, thiếu vận động thể lực, tiêu thụ muối cao. Người thừa cân béo phì, rối loạn lipid máu... có nguy cơ mắc tim mạch, đái tháo đường, ung thư, bệnh hô hấp mạn tính tăng.

Ngoài ra, do hệ thống y tế phát triển rộng khắp nên ngày càng nhiều người dân dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ y tế, thực hiện nhiều xét nghiệm, siêu âm, tầm soát… nhờ đó phát hiện nhiều ca bệnh.

Tại các bệnh viện trong tỉnh, thời gian qua ghi nhận nhiều trường hợp đến khám các bệnh lý như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, xơ vữa mạch máu, nhồi máu cơ tim, đái tháo đường, suy thận,... được phát hiện điều trị kịp thời bằng các kỹ thuật cao tiên tiến ngay tại địa phương. Từ đó, giảm chi phí và thời gian cho người dân khi phải di chuyển lên bệnh viện tuyến trên.

Ông L.T.Th. (62 tuổi, xã Hòa Hiệp) từng bị suy thận mãn phải chạy thận định kỳ, tăng huyết áp, đã hồi phục sức khỏe sau khi được can thiệp tim mạch. “Ở nhà, tôi bị đau ngực dữ dội được chở đi BVĐK Vĩnh Long cấp cứu, bác sĩ nói bị nhồi máu tim cấp và được can thiệp đặt stent kịp thời nên tôi mới khỏe”- ông Th. cho biết.

Cần khám sức khỏe định kỳ

Theo BS.CK2 Lê Thanh Đức- Phó Giám đốc BVĐK Vĩnh Long, những tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị bệnh cũng góp phần giúp can thiệp và xử trí phần lớn các vấn đề tim mạch nếu được phát hiện sớm. Để hạn chế khả năng mắc bệnh lý tim mạch, người dân cần chuyển tư duy từ “chữa bệnh” sang “phòng bệnh”; trang bị kiến thức về bệnh tim mạch, nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ như: hút thuốc lá, lười vận động, ăn uống thiếu lành mạnh, stress kéo dài, từ đó chủ động thay đổi lối sống để giữ cho trái tim khỏe.

Đồng thời, lắng nghe cơ thể của mình, không bỏ qua những dấu hiệu bất thường như hồi hộp, đau ngực, mệt mỏi, khó thở… Người có yếu tố nguy cơ như béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiểu đường hoặc tiền sử gia đình có người mắc bệnh tim mạch nên tầm soát định kỳ để phát hiện sớm bất thường và có hướng can thiệp kịp thời”.

Bà Hồ Thị Thu Hằng- Giám đốc Sở Y tế nhấn mạnh, vai trò của tầm soát, khám bệnh định kỳ vô cùng quan trọng và cần được xem như là thói quen, không chỉ ở người lớn mà còn cả trẻ em. Bởi ngoài việc phát hiện bệnh sớm, điều trị ở giai đoạn sớm thì còn chẩn đoán được nguy cơ, từ đó có sự điều chỉnh hành vi, lối sống ngăn ngừa bệnh. Ví dụ, một người qua tầm soát phát hiện có nguy cơ mắc huyết áp sẽ điều chỉnh lối sống, hành vi như ăn nhạt, giảm đạm, mỡ, cai thuốc lá, tăng cường vận động. Với bệnh ung thư, nếu phát hiện ở giai đoạn đầu, người bệnh có cơ hội điều trị khỏi bệnh cao. Với bệnh đái tháo đường, nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể tránh được một số biến chứng nguy hiểm trên thận, mắt…

“Qua thăm khám, các bác sĩ đưa ra những lời khuyên hữu ích trong việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nhằm nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, việc khám định kỳ giúp tầm soát phát hiện yếu tố nguy cơ gây bệnh để can thiệp kịp thời, giúp các yếu tố nguy cơ không diễn tiến thành bệnh. Người dân cũng sẽ được tư vấn tập luyện, chế độ dinh dưỡng, lịch tiêm ngừa phù hợp để phòng bệnh tốt hơn”- bà Thu Hằng chia sẻ.

Thời gian qua, ngành y tế tỉnh tổ chức nhiều chương trình khám sức khỏe định kỳ cho người dân. Đây là bước đi thiết thực tiến tới cụ thể hóa Nghị quyết số 72 là làm sao y tế gần dân và để mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ mỗi năm một lần.

“Mục tiêu lớn nhất của các chương trình khám sức khỏe định kỳ là giúp người dân được thăm khám, tư vấn để hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình. Qua các đợt khám bệnh lưu động, giúp cho ngành y tế tỉnh nhà nắm bắt thực tế sức khỏe cộng đồng. Từ đó, có cơ sở đề xuất các giải pháp đầu tư sát thực, bền vững hơn để chăm lo sức khỏe toàn diện cho Nhân dân”- bà Thu Hằng cho biết.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN