NGÀY THẾ GIỚI VÌ TRẺ SINH NON 17/11

Nơi giữ nhịp thở đầu đời cho những trẻ sinh non

Tại Đơn nguyên Hồi sức sơ sinh (Khoa Nhi- Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu), mỗi nhịp thở của trẻ sinh non đều được nâng niu bằng sự tận tâm và chuyên môn vững vàng của đội ngũ y, bác sĩ. Đây là nơi đón nhận và điều trị cho những trẻ nhỏ nhất, yếu ớt nhất- những sinh linh vừa lọt lòng đã phải chống chọi với nhiều nguy cơ đe dọa sự sống.

Bác sĩ túc trực theo dõi toàn diện trẻ sinh non đảm bảo xử lý kịp thời khi có biến chuyển sức khỏe.

Nỗ lực để giữ “mầm sống”

Đơn nguyên Hồi sức sơ sinh thành lập năm 2012, số lượt trẻ sơ sinh, nhất là sơ sinh non tháng được chăm sóc và điều trị tại đây tăng theo từng năm.

Theo thống kê, giường bệnh sơ sinh của đơn nguyên được giao là 40. Trong 6 tháng đầu năm 2025, đơn nguyên đã tiếp nhận 486 trẻ sơ sinh, trong đó có 151 trường hợp sinh non, với nhiều mức độ khác nhau: từ 1.500- 2.500 gram (112 ca), từ 1000-1.500gr (36 ca), dưới 1000 gr (3 ca: 400gr, 740gr, 980gr). Hiện đơn nguyên đang điều trị 13 trẻ. Đáng chú ý, không có trường hợp tử vong (có 1 ca xin về do sinh cực non, 400gr), một kết quả thể hiện sự nỗ lực rất lớn trong điều kiện còn nhiều khó khăn của tuyến tỉnh.

Toàn đơn nguyên cũng tiếp nhận 36 trẻ chuyển từ bệnh viện tuyến dưới, chủ yếu là suy hô hấp, vàng da sơ sinh, nhiễm trùng sơ sinh, viêm màng não… Đây đều là những bệnh lý nặng, đòi hỏi nhiều kỹ thuật chuyên sâu để xử trí. Ngoài ra, đơn nguyên đã phải chuyển 18 ca lên tuyến trên chủ yếu do nhiễm trùng sơ sinh, suy hô hấp nặng, bệnh não thiếu oxy, sinh non quá nặng…

Chia sẻ về công việc đặc thù của mình, Ths.BS.CK2 Lê Hồng Phúc- Phó trưởng Khoa Nhi cho biết: “Nuôi những trẻ sinh non là một hành trình nhiều thử thách. Khi có ca chuyển dạ sanh non, bác sĩ hồi sức sơ sinh phải túc trực ngay tại phòng mổ hoặc phòng sanh, sẵn sàng hồi sức để cứu bé ngay khi mới lọt lòng”.

Ngay sau sinh, trẻ được ủ ấm, ổn định thân nhiệt, rồi được “hộ tống” về Đơn nguyên Hồi sức sơ sinh càng sớm càng tốt. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa Khoa Sản và Khoa Nhi chính là điều quyết định giúp nhiều trẻ sinh non vượt qua giai đoạn nguy kịch ban đầu.

Trẻ non tháng thường đối mặt với suy hô hấp vi nhiều nguyên nhân, đặc biệt là bệnh màng trong- một bệnh lý thường gặp ở trẻ sinh non do phổi chưa trưởng thành. Lúc ấy, bác sĩ phải can thiệp khẩn trương: cung cấp oxy, hỗ trợ áp lực để phổi nở, thậm chí đặt nội khí quản và hồi sức tim- phổi. Những ngày đầu đời, đa số trẻ chưa tự bú được, phải nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đường tĩnh mạch.

Bác sĩ tính toán từng miligam điện giải, dưỡng chất (đạm, đường và chất béo) phù hợp với cân nặng của trẻ, chỉ vài trăm gram. Điều dưỡng thì kiên trì tìm vein, để thiết lập đường truyền tĩnh mạch có vai trò quan trọng trong hồi sức, thao tác rất khó trên cơ thể bé nhỏ đến mức “lọt thỏm trong lòng bàn tay” và khởi động quy trình chăm sóc toàn diện.

Chú trọng kết nối gia đình

Ths.BS.CK2 Lê Hồng Phúc- Phó trưởng Khoa Nhi cho biết, kiểm soát nhiễm khuẩn là yếu tố sống còn. Chỉ một sơ suất nhỏ trong môi trường có nhiều thủ thuật xâm lấn, trẻ sinh non có thể chuyển biến xấu rất nhanh.

Khi trẻ đã khá hơn, ưu tiên hàng đầu là cho trẻ sử dụng sữa mẹ, nhất là sữa non. Đây được xem là “liều thuốc vàng” giúp tăng miễn dịch, giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử và giúp bé tăng trưởng toàn diện, Trẻ sẽ được cho ăn qua “sonde dạ dày” (kỹ thuật y tế đưa một ống mềm, linh hoạt qua mũi hoặc miệng xuống dạ dày để nuôi dưỡng bệnh nhân khi họ không thể ăn uống bình thường- PV), sau đó mới tập bú muỗng hay bú mẹ trực tiếp khi trẻ đủ sức, thường là khi đạt khoàng 33-34 tuần (tuổi thai).

Song song hỗ trợ hô hấp và dinh dưỡng, bác sĩ theo dõi các bệnh lý kèm theo: bệnh tim bẩm sinh, nhất là bệnh còn ống động mạch và một số bệnh lý khác thường gặp ở trẻ sinh non: bệnh võng mạc (ROP), bệnh phổi mạn tính… để xử lý kịp thời. Cùng đó, kỹ thuật Kangaroo (da kề da) cũng được áp dụng, giúp ổn định thân nhiệt và nhịp thở, giảm nguy cơ ngưng thở và kích thích hệ tiêu hóa của trẻ, gắn kết tình mẫu- tử.

Không chỉ điều trị, y, bác sĩ khoa Nhi Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu còn chú trọng kết nối gia đình. Từ đầu năm 2025, khoa đã thành lập nhóm hỗ trợ phụ huynh có con sinh non, đồng thời tặng “Sổ tay dành cho trẻ cần chăm sóc đặc biệt” cho những trường hợp dưới 35 tuần hoặc dưới 1,5kg. Sổ tay này giúp cha mẹ cung cấp những kiến thức cơ bản trong chăm sóc trẻ sinh non, đồng thời có thể ghi chép, theo dõi quá trình tăng trưởng của trẻ đến 3 tuổi và giúp nhận diện sớm các bất thường. Đây  được xem như quyển nhật ký đầy tình yêu thương của ba, mẹ dành cho con trong hành trình chăm sóc trẻ sinh non.

Điều dưỡng vận chuyển sữa mẹ để khu hồi sức sơ sinh cho trẻ sinh non tháng.

Một trong những câu chuyện xúc động tại Đơn nguyên Hồi sức sơ sinh là của sản phụ Lê Thị Thu Thủy (xã Tân Thủy). Chị sinh con ở tuần 25 thai kỳ, bé chỉ nặng 700gram. “Lúc đó tôi chỉ biết khóc vì sợ mất con. Bé quá nhỏ, không thể tự thở”, chị nhớ lại. Con chị được đưa ngay vào phòng hồi sức. Suốt 3 tháng, các bác sĩ nuôi bé bằng từng giọt sữa, theo dõi từng giờ... Đến tuần 37, bé đạt 3,1 kg và tự bú được, đây là khoảnh khắc khiến chị Thu Thủy bật khóc vì hạnh phúc.

Đơn nguyên Hồi sức sơ sinh, Khoa Nhi, Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu đã và đang lặng lẽ thực hiện sứ mệnh thiêng liêng, giữ nhịp thở đầu đời cho những em bé yếu ớt nhất. Đằng sau mỗi ca điều trị là hàng trăm giờ thức trắng, là sự cẩn trọng, kiên trì và tình yêu thương sâu sắc dành cho trẻ thơ- những mầm sống cần chở che ngay từ hơi thở đầu tiên.

Bài, ảnh: PHAN HÂN