NGÀY THẾ GIỚI PHÒNG CHỐNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG 14/11

Căn bệnh âm thầm gây biến chứng sức khỏe

Theo Bộ Y tế, số ca mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) tại Việt Nam đang tăng báo động và ngày càng trẻ hóa, với 7 triệu người mắc bệnh. Trong đó hơn một nửa chưa được chẩn đoán, dẫn đến việc bỏ lỡ cơ hội điều trị kịp thời, tạo ra một “tảng băng chìm” to lớn của các biến chứng tiềm ẩn.

Người mắc bệnh đái tháo đường đến khám tại BVĐK Trà Vinh.

Biến chứng nặng do đái tháo đường

Theo các bác sĩ, ĐTĐ là tình trạng tăng glucose trong máu, một bệnh mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh gây ra các triệu chứng như khát nước, đói, tiểu tiện nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân, ngứa hoặc tê bì tay chân, dễ bị nhiễm trùng, vết thương chậm lành, nhìn mờ và da sẫm màu.

“Bệnh ĐTĐ được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng”, ảnh hưởng đến tim, thận, chi và gây ra những biến chứng nặng nề như: mù lòa, cắt cụt chi, suy thận, tai biến mạch máu não, bệnh lý mạch vành… Số ca tử vong do ĐTĐ cao hơn rất nhiều so với các bệnh truyền nhiễm từ trước đến nay vẫn được coi là nguy hiểm”- BS.CK2 La Quốc Trung- Trưởng Khoa Cấp cứu BVĐK Trà Vinh cho biết.

Đáng chú ý, với người bệnh ĐTĐ, biến chứng loét chân là nguyên nhân hàng đầu gây cắt cụt chi không phải do chấn thương. Cô Nguyễn Thị Nh. (56 tuổi, xã Hòa Minh) mắc ĐTĐ từng phải tháo khớp tay trái do bị hoại tử nhiễm trùng. Cách đây nửa năm, cô lại bị nhiễm trùng bàn chân trái nên các bác sĩ BVĐK Trà Vinh phải cắt cụt chi để tránh nguy cơ nhiễm trùng lan rộng thêm, bảo toàn tính mạng.

Bệnh nhân (BN) Thạch Thị Sách Th. (48 tuổi, xã Bình Phú) nhập viện tại Khoa Nội Tim mạch BVĐK Trà Vinh trong tình trạng mệt mỏi, khó thở, suy tim, suy thận, nhiễm trùng bàn chân do biến chứng ĐTĐ. Nguyên nhân sâu sa cũng do thiếu kiểm soát đường huyết, mỡ máu, chưa tầm soát các vấn đề bệnh đồng mắc. Đáng lưu ý, BN thiếu sự theo dõi, thăm khám định kỳ nên bị hạn chế trong việc điều chỉnh thuốc, phác đồ theo diễn biến bệnh.

“Tôi bị tiểu đường nên bàn chân trái thường xuyên tê bì, như kiến bò, nên tôi hơ lửa, chườm nóng chân nhưng do bị mất cảm giác nên chân bị phỏng, nhiễm trùng. Tôi còn bị bệnh tăng huyết áp, suy tim, suy thận… nên tôi rất lo lắng. Nhờ y, bác sĩ khuyên phải tuân thủ điều trị, uống thuốc đúng toa để mau khỏe”- bà Th. nói.

Theo BS La Quốc Trung, người bệnh ĐTĐ dễ bị xơ vữa động mạch, các mạch máu bị hẹp hoặc tắc sẽ làm giảm lượng máu đến bàn chân nên dễ mất cảm giác bàn chân, không biết tổn thương xâm nhập, làm các vết loét lâu lành. Trường hợp bị tắc hoàn toàn động mạch, bàn chân và các ngón chân có thể bị hoại tử toàn bộ. Người bệnh hay bị biến chứng thần kinh ngoại vi, mất cảm giác, bệnh mạch máu tăng nhiễm khuẩn.

Cần thay đổi lối sống

Theo TS.BS Nguyễn Trung Tín- Giám đốc BVĐK Triều An- Loan Trâm, điều đáng lo ngại hiện nay là các BN ĐTĐ đang có xu hướng trẻ hóa. Nguyên nhân chính khiến bệnh tăng nhanh do thói quen ăn uống nhiều chất dinh dưỡng, ít rau xanh, lười vận động, khiến giới trẻ dễ tích tụ mỡ và tăng cân béo phì. Một số người thường xuyên bị stress kéo dài, bị mắc các bệnh lý khác như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, ăn uống thiếu điều độ… cũng dẫn đến tình trạng rối loạn chuyển hóa, làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ.

Những triệu chứng của ĐTĐ có thể khác nhau tùy theo type bệnh, nhiều khi người bệnh không có triệu chứng gì rõ ràng nên khó phát hiện mình bị bệnh, cho đến lúc BN xuất hiện biến chứng thì mới bắt đầu đi khám để điều trị.

Do đó, điều quan trọng là cần phải xét nghiệm đường huyết để tầm soát định kỳ, đặc biệt là ở nhóm nguy cơ cao như người trên 40 tuổi; người có tiểu đường thai kỳ; người có ba mẹ, anh chị em ruột bị ĐTĐ; người thừa cân béo phì, ít vận động, tăng huyết áp...

Để phòng bệnh và ngăn ngừa biến chứng, cần có lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng, ăn nhiều rau củ, hạn chế thức ăn nhanh, duy trì cân nặng hợp lý.

BS Trung Tín cho biết: Biến chứng của bệnh ĐTĐ ảnh hưởng tới mọi cơ quan trong cơ thể nhưng bằng cách kiểm soát tốt đường huyết, kiểm soát tích cực các bệnh đi kèm như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu; đồng thời, phát hiện sớm và kiểm soát kịp thời biến chứng, tuân thủ việc dùng thuốc và thực hiện chế độ dinh dưỡng, vận động thể dục hợp lý, người bệnh sẽ hạn chế sự xuất hiện biến chức và giảm nhẹ biến chứng để chung sống hòa bình với căn bệnh này.

BS.CK2 La Quốc Trung- Trưởng Khoa Cấp cứu BVĐK Trà Vinh khuyến cáo, trong quá trình điều trị, người bệnh ĐTĐ không được tự ý dùng thuốc hoặc sử dụng thuốc theo đơn của BN khác hoặc dùng thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ, mua thuốc không rõ nguồn gốc để uống thay thế thuốc kiểm soát đường máu. Việc sử dụng thuốc tùy tiện có thể dẫn đến hậu quả tăng hoặc hạ đường huyết quá mức ảnh hưởng sức khỏe người bệnh.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN