Cảnh báo bệnh do vi khuẩn não mô cầu

Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) vừa tổ chức tọa đàm báo chí với chủ đề “Gánh nặng bệnh tật và những kiến thức cần biết trong phòng ngừa bệnh do não mô cầu xâm lấn”.

Các chuyên gia cảnh báo bệnh do vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm hàng đầu, có thể khiến người hoàn toàn khỏe mạnh tử vong chỉ trong vòng 24 giờ.

Viêm não mô cầu có thể phòng bằng vaccine nên người dân cũng cần lưu ý đến việc tiêm phòng đầy đủ để bảo vệ tính mạng chính mình và người thân.

Viêm não mô cầu tiến triển nhanh, có thể tử vong sau 24 giờ khởi phát

Tại tọa đàm, TS.BS Nguyễn An Nghĩa- Phó Khoa Nhiễm- Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, cho biết gánh nặng của căn bệnh này không hề nhỏ, bởi chỉ một ca mắc cũng đã là rất nặng nề.

Vi khuẩn não mô cầu có thể tấn công màng não (chiếm hơn 50% các trường hợp), gây nhiễm trùng huyết tối cấp (5-20%) hoặc kết hợp cả hai thể. Một số trường hợp ít gặp của bệnh do não mô cầu bao gồm viêm phổi (chiếm khoảng 5-15%), viêm kết mạc, viêm tai giữa, viêm thanh môn, viêm khớp, viêm niệu đạo và viêm màng ngoài tim.

Đáng lưu ý, diễn tiến của bệnh rất nhanh và khó nhận biết ở giai đoạn đầu.

Trong 4-12 giờ đầu, người bệnh thường có triệu chứng giống cảm cúm thông thường như sốt, đau họng, mệt mỏi.

Sau 12-15 giờ, có thể xuất hiện ban xuất huyết, đau cổ, cứng gáy, buồn nôn, sợ ánh sáng và từ 15-24 giờ, người bệnh có thể rơi vào tình trạng lú lẫn, mê sảng, co giật, hôn mê và tử vong.

“Ngay cả khi được chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, tỷ lệ tử vong do bệnh não mô cầu vẫn ở mức 10-20%. Trong số những người sống sót, khoảng 1/5 phải đối mặt với các di chứng nặng nề vĩnh viễn như mất chi, điếc, tổn thương thần kinh hoặc suy giảm trí nhớ”, BS Nguyễn An Nghĩa cho biết.

Vi khuẩn não mô cầu lây chủ yếu qua đường hô hấp, đặc biệt khi tiếp xúc gần với người lành mang trùng- nhóm chiếm khoảng 10-20% dân số và có thể phát tán vi khuẩn ra cộng đồng.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, song thanh thiếu niên và người trưởng thành mắc nhiều hơn.

Nguyên nhân do họ thường sống, học tập, sinh hoạt tập thể và dùng chung vật dụng, làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

Chủ động phòng bệnh bằng vaccine

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm toàn cầu ghi nhận hơn 1,2 triệu ca mắc bệnh do não mô cầu và khoảng 135.000 ca tử vong.

Tại Việt Nam, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 84 ca bệnh viêm màng não do não mô cầu, trong đó có 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 70 ca so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy nguy cơ bệnh đang gia tăng trở lại trong cộng đồng.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh vừa phát cảnh báo về bệnh nguy hiểm viêm màng não do não mô cầu. Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính lây qua đường hô hấp đặc biệt nguy hiểm, có thể gây tử vong chỉ sau vài giờ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Để phòng bệnh hiệu quả, ngành y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm các biện pháp sau: Tiêm vaccine phòng bệnh cho cả trẻ em và người lớn. Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay.

Bên cạnh đó, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà bông, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, súc miệng họng bằng dung dịch sát khuẩn; giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng, tránh tụ tập đông người khi đang có dịch bệnh.

Đồng thời, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức đề kháng. Khi có các triệu chứng nghi ngờ như sốt cao, đau đầu, cổ cứng hoặc phát ban, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Ngành y tế nhấn mạnh việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa quyết định trong việc cứu sống người bệnh, đồng thời tiêm chủng đầy đủ là chìa khóa để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi căn bệnh nguy hiểm này.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG