Chủ động tầm soát, cấp cứu đột quỵ trong “giờ vàng”

Theo TS.BS Hồ Thị Thu Hằng- Giám đốc Sở Y tế, sáp nhập địa giới hành chính, việc hình thành và tổ chức mạng lưới cấp cứu, điều trị đột quỵ (ĐQ) tại Vĩnh Long là cần thiết, đảm bảo bệnh nhân (BN) được nhận diện, chuyển đến đúng bệnh viện, góp phần tăng tỷ lệ BN được điều trị trong “giờ vàng”, giảm gánh nặng mang lại.

Bác sĩ BVĐK Vĩnh Long kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân đột quỵ sau khi được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết.

Điều trị đột quỵ ở tỉnh

Theo Bộ Y tế, ĐQ hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam. Theo số liệu nghiên cứu, hàng năm cả nước ghi nhận gần 200.000 ca ĐQ mới và gần 170.000 ca tử vong, cao hàng thứ tư ở Đông Nam Á.

Không chỉ là bệnh lý của người cao tuổi, ĐQ đang có xu hướng trẻ hóa, khiến nhiều người trong độ tuổi lao động rơi vào cảnh tàn phế, tạo ra gánh nặng lớn cho gia đình và xã hội.

Một người bị ĐQ mỗi phút trôi qua có tới 2 triệu tế bào não bị chết, con số này đã cho thấy tầm quan trọng của việc phải khẩn cấp cứu chữa cho người ĐQ. Chủ động tầm soát và cấp cứu ĐQ kịp thời trong “giờ vàng” bằng các kỹ thuật hiện đại sẽ giúp nâng cao cơ hội sống sót, phục hồi tốt cho người bệnh.

Mới đây, Khoa Nội thần kinh, BVĐK Trà Vinh tiếp nhận trường hợp của BN tên L.V.H. (nam, 68 tuổi) có tiền căn tăng huyết áp, nhập viện vì nói khó, méo miệng kèm theo yếu tăng dần đến liệt 1/2 người phải. Kết quả chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI) ghi nhận BN bị ĐQ nhồi máu não cấp do tắc động mạch não giữa bên trái.

Nhận định đây là trường hợp tắc mạch máu lớn, nguy cơ tàn phế hoặc tử vong cao nếu không được can thiệp lấy huyết khối đường động mạch, ê kíp can thiệp mạch máu não BVĐK Trà Vinh cùng với sự hỗ trợ từ xa của các chuyên gia Bệnh viện Nhân dân 115 đã tiến hành khẩn trương chụp và lấy huyết khối động mạch não dưới DSA, khai thông dòng chảy của động mạch bị tắc. Qua đó, giúp BN được điều trị sớm, phục hồi tốt; giảm tỷ lệ tử vong cũng như tàn phế.

Theo BS.CK2 Biện Thị Trúc Hà- Trưởng Khoa Nội thần kinh BVĐK Trà Vinh, thời gian vàng cấp cứu ĐQ là nằm trong khoảng từ 3-4,5 giờ kể từ khi các triệu chứng đầu tiên xuất hiện.

Người nhà cần ghi nhớ thời điểm này để thông tin lại cho bác sĩ. Khi người bệnh được đưa đến cấp cứu ĐQ trong “giờ vàng”, tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng các kỹ thuật hiệu quả, hiện đại bao gồm: dùng thuốc tiêu sợi huyết bằng đường tĩnh mạch (rTPA), can thiệp mạch lấy huyết khối, nút tắc mạch máu não bị vỡ, phẫu thuật.

Tại BVĐK Vĩnh Long, nhiều BN có khởi phát bệnh đột ngột với triệu chứng thất ngôn, liệt 1/2 người, rối loạn ý thức với nguy cơ tàn tật và tử vong cao. Sau khi kịp thời điều trị bằng phương pháp tiêu sợi huyết trong “giờ vàng”, đã cứu sống nhiều BN, hạn chế những biến chứng nặng xảy ra như liệt, mất trí nhớ.

Phòng ngừa đột quỵ đến từng người dân

Theo bà Hồ Thị Thu Hằng, hiện Vĩnh Long có Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu đạt 5 giải thưởng của Hội ĐQ thế giới (WSO) gồm 4 giải thưởng bạch kim, 1 giải thưởng vàng. BVĐK Vĩnh Long đạt giải thưởng vàng năm 2023; Bệnh viện Xuyên Á Vĩnh Long đạt giải thưởng vàng năm 2023 và bạch kim của WSO.

Tuy nhiên, ngành y tế tỉnh nhà vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức: địa bàn quản lý mở rộng, một số khu vực xa trung tâm gặp khó khăn trong tiếp cận cấp cứu kịp thời; chênh lệch về năng lực chuyên môn và cơ sở vật chất giữa các tuyến, đặc biệt tuyến y tế cơ sở; nhiều người dân chưa nhận biết sớm dấu hiệu ĐQ, gây chậm trễ trong cấp cứu...

Tại Hội nghị Mạng lưới cấp cứu và điều trị ĐQ vừa được Sở Y tế tổ chức, PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng- Chủ tịch Hội ĐQ TP Hồ Chí Minh, cảnh báo đến 80% BN ĐQ không được điều trị do đến bệnh viện quá 4, 5 giờ. Điều này làm tăng 20-30% nguy cơ tàn phế hoặc tử vong sau ĐQ.

“Các dấu hiệu cần nhận biết sớm (FAST) gồm: tê yếu tay chân (thường một bên), nhìn mờ hoặc nhìn đôi, nói khó hoặc nói đớt... Khi xuất hiện những triệu chứng này, cần đưa người bệnh đến bệnh viện có khả năng điều trị ĐQ ngay lập tức để không bỏ lỡ thời gian vàng cứu chữa”- BS Huy Thắng khuyến cáo.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN