Nguy cơ ung thư thực quản từ hút thuốc lá

Theo các bác sĩ chuyên khoa ung bướu BVĐK Trà Vinh, thuốc lá (TL), rượu bia là những yếu tố có liên quan đến rất nhiều bệnh ung thư (UT), trong đó bao gồm cả UT thực quản.

Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ một số loại ung thư trong đó có ung thư thực quản.

Thực quản là phần trên của ống tiêu hóa, giúp chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày. UT thực quản là khối u ác tính được hình thành từ niêm mạc thực quản. Khi phát triển, khối u sẽ xâm lấn vào các cấu trúc xung quanh và di căn.

Theo Tổ chức UT toàn cầu (Globocan) năm 2022, Việt Nam có hơn 3.600 người mắc mới và 3.400 người chết vì bệnh này. UT thực quản đứng thứ 5 trong các loại UT tiêu hóa, sau UT dạ dày, đại tràng, trực tràng và gan. Khoảng 70% bệnh nhân đến viện khi đã ở giai đoạn muộn, khối u thực quản xâm lấn xung quanh hoặc di căn xa.

Khả năng điều trị khỏi UT thực quản thường thấp khoảng 25% nếu phát hiện ở giai đoạn muộn, khi UT đã xâm lấn và di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể. Nếu tầm soát và phát hiện ở giai đoạn sớm, tỷ lệ điều trị thành công tốt hơn rất nhiều, không cần điều trị tiếp hóa trị, gây tốn kém và mệt mỏi cho người bệnh.

Bệnh nhân nam (54 tuổi, phường Duyên Hải), nghiện TL lâu năm. Anh thường xuyên bị ợ chua, nuốt đau, đau âm ỉ vùng thượng vị, đi khám tại BVĐK Trà Vinh phát hiện khối u to ở thực quản. Kết quả sinh thiết UT thực quản giai đoạn muộn. Bệnh nhân xạ trị theo phác đồ kết hợp dinh dưỡng, tăng thể trạng, sau đó sẽ mổ cắt khối u.

Theo các bác sĩ, nhiều yếu tố nguy cơ là nguyên nhân gây UT thực quản: vấn đề tuổi tác trên 50, 60 tuổi; lạm dụng rượu, bia, TL; những người thừa cân, béo phì; người bị trào ngược dạ dày lâu ngày; uống phải các chất có tính axit, chất phụ gia độc hại cũng thuộc nhóm nguy cơ cao;…

“Người hút TL gồm hút TL chủ động và thụ động là nguy cơ gây UT thực quản hàng đầu. Độc tố trong TL ảnh hưởng đến hệ thống thanh quản, khí quản, phổi; xâm nhập tới thực quản gây ra các biến đổi có thể dẫn đến UT. Những người có thói quen hút TL mỗi ngày, sẽ có tỷ lệ mắc UT về thực quản cao hơn gấp nhiều lần so với những người không hút TL và các tế bào liên kết dẫn đến UT thực quản cũng mạnh hơn”-bác sĩ Kim Ra Ni- Khoa Ung bướu BVĐK Trà Vinh khuyến cáo.

Đáng nói, căn bệnh này giai đoạn đầu không có các dấu hiệu điển hình. Thường khi khối u đã to gây tắc lòng thực quản, hoặc có khối di căn xa tạo nên các triệu chứng như nuốt nghẹn, khó nuốt, dẫn đến ăn uống kém, sụt cân nhanh bệnh nhân mới đến viện khám, UT đã ở giai đoạn muộn.

Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay vẫn là mọi người nên tự điều chỉnh thói quen sống lành mạnh, không nên nghiện TL, nghiện rượu bia; tập thể dục điều độ; ăn uống đủ dinh dưỡng (ăn nhiều rau xanh, trái cây; giảm mặn, hạn chế đồ nướng, đồ muối chua, tránh ăn/uống quá nóng).…

“Người dân nên khám sức khỏe định kỳ. Đi khám sớm nếu xuất hiện triệu chứng như nuốt nghẹn, khó nuốt, sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân, đau tức vùng ngực sau xương ức khi nuốt, nôn ói, tăng tiết nước bọt, khàn tiếng. Phương pháp chẩn đoán đơn giản như nội soi tiêu hóa cho phép phát hiện những tổn thương từ giai đoạn sớm. Nếu có bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh phải được điều trị triệt để”-bác sĩ Kim Ra Ni khuyến cáo.

Bài, ảnh: MAI ANH