Tan máu bẩm sinh (Thalassemia) là bệnh di truyền lặn phổ biến, hiện chưa thể chữa khỏi hoàn toàn. Người bệnh cần truyền máu và thải sắt suốt đời, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng sống. Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể gây biến chứng nặng như suy tim, xơ gan, chậm phát triển, thậm chí tử vong.
Tại Việt Nam, khoảng 13% dân số mang gien bệnh. Ước tính, mỗi năm có khoảng 8.000 trẻ em sinh ra mắc bệnh ở các mức độ khác nhau, trong đó trên 2.000 trường hợp thuộc thể nặng; hơn 14 triệu người mang gien bệnh nhưng không biết. Đây là con số đáng báo động, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu cộng đồng chủ động xét nghiệm tầm soát gien sớm, đặc biệt là việc sàng lọc trước hôn nhân, trước sinh là giải pháp hiệu quả để phòng bệnh cho thế hệ sau.
Dù chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn, một số giải pháp như ghép tế bào gốc tạo máu, truyền máu định kỳ, dùng thuốc thải sắt và chăm sóc toàn diện giúp người bệnh duy trì chất lượng sống tốt hơn.
Hưởng ứng ngày tan máu bẩm sinh năm 2025, Bộ Y tế khuyến khích mỗi người trẻ hãy xét nghiệm gien di truyền, các cặp vợ chồng chủ động tư vấn và sàng lọc trước sinh. Một hành động nhỏ hôm nay có thể giúp ngăn ngừa nỗi đau cho thế hệ mai sau.
Để giảm thiểu gánh nặng điều trị và chăm sóc người bệnh, các chuyên gia y tế khuyến cáo, người dân có thể phòng bệnh hiệu quả bằng các biện pháp như: Tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn; tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh trước sinh và sơ sinh, từ đó giúp cho họ có sự lựa chọn đúng đắn về hôn nhân cũng như quyết định mang thai và sinh đẻ, nhằm sinh ra những đứa con không mắc bệnh tan máu bẩm sinh, từ đó giảm gánh nặng cho gia đình, xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống, giống nòi.
Đặc biệt, nếu cả hai người mang gien bệnh tan máu bẩm sinh kết hôn với nhau, cần được tư vấn trước khi có dự định có thai. Nếu hai vợ chồng mang gien bệnh tan máu bẩm sinh có thai, cần được chẩn đoán trước sinh khi thai được 12-18 tuần tại các cơ sở y tế chuyên khoa: Chuyên khoa huyết học, nhi khoa và tại các trung tâm sàng lọc trước sinh, sơ sinh để tư vấn về bệnh.
Các chuyên gia khuyến cáo, hãy đến các cơ sở y tế để khám bệnh khi có bất kỳ một trong các biểu hiện sau: mệt mỏi, yếu, thở nông, da vàng, nước tiểu sẫm màu, biến dạng xương, chậm phát triển thể chất, lách to. Có các yếu tố nguy cơ như: Trong gia đình có người bị bệnh tan máu bẩm sinh hoặc sống trong vùng có tỷ lệ bị bệnh cao.
MAI ANH
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin