Phấn đấu giảm gánh nặng bệnh lao

(VLO) “Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao” là chủ đề ngày Thế giới phòng, chống lao của Việt Nam năm 2025. Đây như một lời khẳng định những nỗ lực cam kết, đầu tư, hành động ở mức cao nhất trong công tác phòng, chống lao tại Việt Nam.

Bệnh viện Phổi Vĩnh Long thực hiện khám sàng lọc lao trong cộng đồng.

Mỗi năm, cả nước có tới 11.000 người tử vong vì bệnh lao

Theo TS Đinh Văn Lượng- Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban Điều hành Chương trình chống lao quốc gia, tình hình dịch tễ bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề.

Tổ chức Y tế thế giới ước tính, Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh nhân (BN) lao mới, 9.900 BN lao kháng thuốc và có khoảng 11.000 người tử vong do lao mỗi năm. Đặc biệt, Việt Nam đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới và đứng thứ 10/30 quốc gia có số lượng BN lao kháng thuốc cao nhất toàn cầu.

Qua đánh giá, năm 2024, Chương trình chống lao quốc gia đạt kết quả tốt nhất từ trước đến nay, với số BN lao được phát hiện hơn 113.000 ca (tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn trên 72%, tỷ lệ điều trị thành công đạt 89% (cao hơn tỷ lệ này trên toàn cầu- mức 88%).

Tại Vĩnh Long, theo BS.CKII Huỳnh Thị Mỹ Tiên- Trưởng Phòng Kế hoạch tài chính- chỉ đạo tuyến Bệnh viện Phổi tỉnh, Vĩnh Long là một trong những địa phương có dịch tễ lao cao.

Từ năm 2023 đến nay, Bệnh viện Phổi Vĩnh Long triển khai khám phát hiện chủ động ca bệnh lao và lao tiềm ẩn tại các địa phương trong tỉnh. Qua đó, chủ động phát hiện sớm bệnh lao trong cộng đồng kết hợp với điều trị sớm là giải pháp hiệu quả nhằm kiểm soát bệnh lao.

Việc tăng cường sàng lọc lao tại cơ sở y tế và tại cộng đồng cho các nhóm BN có yếu tố tiếp xúc, yếu tố nguy cơ, BN đái tháo đường cũng đã góp phần đưa các dịch vụ mới của chương trình chống lao đến các nhóm người yếu thế, nhóm người dễ bị tổn thương.

Có triệu chứng khó thở, ho, sụt cân, ngủ không ngon giấc suốt hơn 2 tháng nay nhưng chỉ khi có chương trình tầm soát lao miễn phí, cô N.T.T.D. (xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ) mới đi khám.

“Ho lâu cũng lo, nhưng đi khám cũng sợ tốn kém nên khi các bác sĩ về khám, chụp X-quang, xét nghiệm đàm phát hiện bệnh lao. Cô được điều trị theo đúng phác đồ chuẩn của chương trình chống lao quốc gia. Y tế xã cũng hướng dẫn uống thuốc đúng cữ, đúng liều, nên sau 6 tháng, cô đã khỏi bệnh”, cô D. cho biết.

Qua các đợt sàng lọc cộng đồng, đã giúp cho những BN có hoàn cảnh khó khăn, khó di chuyển đã được khám bệnh, chụp X-quang phổi kỹ thuật số và các xét nghiệm khác để phát hiện lao tiềm ẩn.

Tuổi cao, có nhiều bệnh nền nhưng lại không có điều kiện kiểm tra sức khỏe định kỳ, ông Hồ Trúc Giang (TT Vũng Liêm) cho biết: “Có đoàn bác sĩ về tầm soát bệnh lao tại địa phương nên chú được đo huyết áp, chụp X-quang phổi, thử đàm để tìm vi trùng lao. Rất mừng là qua khám chú không mắc lao nhưng chú biết được mình cần thăm khám sức khỏe định kỳ, ăn uống kỹ để phòng bệnh”.

Tích cực sàng lọc, phát hiện bệnh lao trong cộng đồng

Với những nỗ lực không ngừng, không ngại thời tiết nắng hay mưa, những cán bộ chương trình chống lao của Bệnh viện Phổi Vĩnh Long, tổ lao huyện, cán bộ y tế xã đã thực hiện việc sàng lọc lao cho hơn 44.000 lượt BN trong năm 2024.

Qua đó, phát hiện hơn 10.000 trường hợp có tổn thương bất thường. Góp phần đưa số BN được tiếp cận xét nghiệm Xpert hơn 5.000 ca, số được xét nghiệm Mantoux để tầm soát lao tiềm ẩn là 10.593 người; số BN lao được đưa vào điều trị trong năm 2024 là 2.200 BN lao thường, 65 BN lao kháng thuốc, 1.900 ca lao tiềm ẩn.

BS.CKII Huỳnh Thị Mỹ Tiên khuyến cáo, những người tiếp xúc với BN lao, người có những triệu chứng như ho khạc kéo dài, sụt cân, sốt về chiều, những người có bệnh nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, sức khỏe yếu thì nên đi khám phổi hàng năm để có thể phát hiện sớm bệnh lao và điều trị.

“Nhờ hoạt động chủ động này, ngành y tế Vĩnh Long không chỉ giúp phát hiện sớm ca mắc lao, giúp người dân điều trị khỏi bệnh không để lại di chứng. Và, quan trọng hơn là góp phần giảm thiểu nguồn lây tại cộng đồng. Số BN này là nguồn lây chính cho cộng đồng và tỷ lệ điều trị thành công gần 95%”- BS Mỹ Tiên cho biết.

Từ những kết quả đạt được Bệnh viện Phổi Vĩnh Long thời gian qua, mạng lưới phòng chống lao tỉnh Vĩnh Long tiếp tục triển khai có hiệu quả các hoạt động phòng chống lao, đưa dịch vụ y tế phòng chống lao đến tất cả người dân trên địa bàn tỉnh.

“Thực hiện mục tiêu chiến lược quốc gia phòng chống lao đến năm 2030, Vĩnh Long phấn đấu giảm gánh nặng bệnh lao; phát hiện và điều trị sớm bệnh lao. Ngoài ra, hạn chế sự gia tăng tỷ lệ người tiền bệnh, mắc bệnh, tàn tật và tử vong sớm tại cộng đồng do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản. Điều trị lao tiềm ẩn để cắt nguy cơ nhiễm lao thành bệnh lao”-BS Mỹ Tiên cho biết.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN