Lây truyền từ mẹ sang con là 1 trong 3 đường lây truyền của HIV. Song, nếu được điều trị dự phòng HIV sớm trong thời kỳ mang thai thì tỷ lệ mẹ truyền HIV sang con rất thấp, thậm chí là trẻ không bị nhiễm HIV từ mẹ.
 |
| Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai. |
Lây truyền từ mẹ sang con là 1 trong 3 đường lây truyền của HIV. Song, nếu được điều trị dự phòng HIV sớm trong thời kỳ mang thai thì tỷ lệ mẹ truyền HIV sang con rất thấp, thậm chí là trẻ không bị nhiễm HIV từ mẹ.
Xác định ý nghĩa này, ngành y tế Vĩnh Long triển khai chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con nhằm giúp các bà mẹ có HIV sinh ra những đứa con khỏe mạnh. Đồng thời, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của phụ nữ nhiễm HIV, giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV trong cộng đồng.
Giảm nguy cơ lây nhiễm HIV từ mẹ sang con
Để loại trừ HIV từ mẹ sang con, ngành y tế Vĩnh Long chú trọng chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. Qua đó, triển khai tư vấn xét nghiệm HIV miễn phí cho phụ nữ mang thai đến chăm sóc thai kỳ tại các cơ sở y tế trong tỉnh.
Hiểu được các biện pháp dự phòng lây truyền HIV cũng như ý nghĩa của việc tầm soát HIV trong thời kỳ mang thai, chị Nguyễn Hồng Nhiên (xã Long An, huyện Long Hồ) đến trạm y tế địa phương xét nghiệm tầm soát HIV khi biết mình có thai.
“Qua các lần được các nhân viên y tế tuyên truyền về bệnh HIV tôi biết được bệnh lây truyền qua đường máu, quan hệ tình dục và mẹ sang con. Vì vậy, khi biết mình mang thai tôi cũng đến trạm xét nghiệm tầm soát để bảo vệ sức khỏe cho mẹ và con”- chị Hồng Nhiên cho biết.
Công tác truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về các biện pháp dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được ngành y tế tích cực thực hiện.
Các cơ sở y tế còn tăng cường tư vấn cho sản phụ đến khám thai về mục đích, ý nghĩa cũng như hiệu quả của việc xét nghiệm máu và điều trị dự phòng để hạn chế lây truyền HIV cho con khi chẳng may bị nhiễm, đồng thời, triển khai xét nghiệm tầm soát HIV cho phụ nữ đến khám thai tại các cơ sở y tế. Qua đó, nhiều người đã thông hiểu và tự nguyện xét nghiệm tầm soát HIV để bảo vệ sức khỏe cho con.
Nhờ vậy, trong năm 2023, dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trên địa bàn Vĩnh Long phát hiện 20 trường hợp phụ nữ mang thai nhiễm HIV trong đó có 15 trường hợp trước và đang mang thai; 5 trường hợp trong lúc chuyển dạ đẻ. Tất cả trường hợp đều được điều trị ARV và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng thuốc ARV, đạt 100% (chỉ tiêu 90%).
Can thiệp dự phòng sớm là hết sức quan trọng
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, để giảm nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con thì việc xét nghiệm HIV sớm và điều trị sớm ARV là yếu tố có tính chất quyết định. Vì những đứa con khỏe mạnh, không nhiễm HIV, mọi phụ nữ chưa biết tình trạng nhiễm HIV cần đi làm xét nghiệm trước khi mang thai, hoặc trong 3 tháng đầu của thai kỳ để được điều trị ARV càng sớm càng tốt nếu dương tính với HIV.
Đối với phụ nữ đã nhiễm HIV cũng cần xem xét kỹ thời điểm có thai, đó là khi tải lượng HIV của mình thấp, tốt nhất là dưới ngưỡng phát hiện để giảm thiểu nguy cơ lây truyền HIV sang con.
Theo ngành y tế Vĩnh Long, các trường hợp trẻ em nhiễm HIV được phát hiện trong tỉnh nguyên nhân chủ yếu là do lây truyền từ mẹ sang con. Song, nếu được phát hiện nhiễm HIV sớm trong quá trình mang thai và điều trị dự phòng bằng thuốc kháng vi rút ARV thì tỷ lệ mẹ truyền HIV sang con rất thấp khoảng 2-5% thậm chí là 0% nếu tuân thủ điều trị tốt.
Theo BS.CK2 Trần Mỹ Dung- Phó Khoa Sản BVĐK Vĩnh Long, cứ 100 phụ nữ nhiễm HIV mang thai nếu không được can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV thì sẽ có 30-40 trẻ sinh ra bị nhiễm HIV. Còn nếu thai phụ được can thiệp dự phòng sớm, đúng thời điểm, đúng thuốc thì các trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV hoàn toàn khỏe mạnh không bị nhiễm HIV. Điều này đã mang lại rất nhiều hy vọng và niềm vui cho các cặp vợ chồng nhiễm HIV.
Hiện nay, phần đông phụ nữ trong độ tuổi thai kỳ nắm rõ các kiến thức về HIV, tác hại, cách điều trị, do đó với mỗi người việc nhận biết được lợi ích từ dự phòng sớm và sinh ra đứa con khỏe mạnh đã cho thấy hiệu quả từ việc dự phòng lây truyền từ mẹ sang con.
“Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là biện pháp hữu ích không chỉ phòng chống HIV mà còn tạo điều kiện chăm sóc và hỗ trợ cho phụ nữ mang thai và con của họ có được sức khỏe, phát triển bình thường.
Do đó, với những lợi ích mang lại, khi mang thai, phụ nữ nên tới các cơ sở y tế để làm xét nghiệm HIV nhằm đảm bảo an toàn cho mẹ và con. Nếu phát hiện bệnh và được uống thuốc theo phác đồ điều trị sớm, bệnh nhân có thể đảm bảo hiệu quả tối ưu trong việc giảm tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con”- TS.BS Hồ Thị Thu Hằng- Giám đốc Sở Y tế, cho biết.
Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG
