Theo các chuyên gia y tế sản khoa, băng huyết sau sinh (BHSS) là một tai biến sản khoa và hiện nay vẫn còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ (chiếm 25% trên thế giới). Do vậy, việc nhận biết yếu tố nguy cơ BHSS trong quá trình mang thai và dự phòng BHSS trong giai đoạn sinh nở là cần thiết để đảm bảo "vượt cạn" thành công.
 |
| BVĐK Trung ương Cần Thơ truyền 20 đơn vị máu và chế phẩm cứu sống sản phụ băng huyết sau sinh. |
Theo các chuyên gia y tế sản khoa, băng huyết sau sinh (BHSS) là một tai biến sản khoa và hiện nay vẫn còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ (chiếm 25% trên thế giới). Do vậy, việc nhận biết yếu tố nguy cơ BHSS trong quá trình mang thai và dự phòng BHSS trong giai đoạn sinh nở là cần thiết để đảm bảo “vượt cạn” thành công.
Nguy cơ gây tử vong cao nhất ở sản phụ
BVĐK Trung ương Cần Thơ vừa nỗ lực cứu sống sản phụ bị BHSS, rối loạn đông máu rất nguy kịch bằng kỹ thuật can thiệp nội mạch.
Sản phụ tên T.U.B. (45 tuổi, ngụ tỉnh Bạc Liêu) được tuyến trước chuyển đến BVĐK Trung ương Cần Thơ trong tình trạng niêm nhợt, da xanh, mạch nhanh, huyết áp thấp.
Trước đó, bệnh nhân sinh thường tại bệnh viện địa phương, giờ thứ 3 thì có biểu hiện BHSS do đờ tử cung nên được xử trí phẫu thuật cắt tử cung, cầm máu cấp cứu. sau đó chuyển BVĐK Trung ương Cần Thơ điều trị.
Do tình trạng chảy máu vẫn tiếp tục, ống dẫn lưu ra máu đỏ tươi và chảy máu thành bụng nên bệnh viện hội chẩn nhiều chuyên khoa đã đi đến quyết định phẫu thuật cầm máu cho bệnh nhân. Ca phẫu thuật kéo dài 150 phút, sinh hiệu bệnh nhân ổn định nên được chuyển khoa hồi sức sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, đến giờ thứ 7 sau phẫu thuật thì tình trạng xuất huyết tái diễn. Các bác sĩ tiến hành hội chẩn chụp cắt lớp vi tính bụng có cản quang. Kết quả có hiện tượng thoát mạch nên tiến hành chụp và nút mạch điều trị cầm máu các tạng số hóa xóa nền (DSA). Thủ thuật diễn ra thành công sau 40 phút.
Đến ngày 19/10, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định. Quá trình cấp cứu, hồi sức và phẫu thuật, sản phụ B. đã được truyền 20 đơn vị máu và chế phẩm của máu với sự hỗ trợ của Bệnh viện Chợ Rẫy, BVĐK tỉnh Kiên Giang và Bệnh viện Huyết học- Truyền máu Cần Thơ. Theo người thân, đây là lần thứ 4 sản phụ B. sinh con.
Theo BS.CK2 Nguyễn Hữu Thời- Trưởng Khoa Sản BVĐK Trung ương Cần Thơ, BHSS là tình trạng mất máu trên 500ml trong 24 giờ sau sinh thường hoặc trên 1.000ml sau sinh mổ.
Trong đó, BHSS sớm xảy ra trong vòng 24 giờ đầu (thường liên quan đến đờ tử cung, chấn thương, nhau cài răng lược hoặc bệnh lý đông máu có sẵn) và BHSS muộn nếu xảy ra từ 24 giờ đến 12 tuần sau sinh (thường liên quan đến các phần còn sót lại của thai, tổn thương mạch máu lớn sau sinh). Mỗi năm có hơn 14 triệu phụ nữ trên toàn thế giới bị hiện tượng BHSS. Tại Việt Nam, tỷ lệ này chiếm từ 3-8% và đây được xem là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở sản phụ.
Những phụ nữ có nguy cơ BHSS là trường hợp thai già tháng; giai đoạn thứ hai của quá trình chuyển dạ không tiến triển, tình trạng dinh dưỡng của mẹ kém, tuổi mang thai dưới 20 hoặc ngoài 35 tuổi; sản giật và các rối loạn liên quan; chuyển dạ kéo dài; sót nhau…
Không chủ quan với những dấu hiệu nguy hiểm sau sinh
Thời gian qua, các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ đã điều trị bảo tồn tử cung thành công nhiều trường hợp sản phụ BHSS do đờ tử cung.
Theo BS.CK2 Nguyễn Thái Hoàng- Trưởng Khoa Hậu phẫu Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ, đờ tử cung là hiện tượng tử cung không co hồi lại thành khối cầu an toàn dẫn tới tình trạng chảy máu sau sinh. Phòng ngừa, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố quyết định làm giảm thiểu tối đa hậu quả
của BHSS.
Theo BS.CK2 Nguyễn Hữu Thời, trước đây, các bác sĩ thường phải cắt tử cung hoặc thắt các mạch máu lớn để ngăn chặn nguồn chảy máu.
Song, trong thời gian gần đây, với sự phát triển của nền y học kỹ thuật cao, việc can thiệp nội mạch đã và đang được ứng dụng ngày càng nhiều và tiến tới là biện pháp điều trị đầu tay thay thế cho phẫu thuật. Ưu điểm lớn nhất của phương pháp can thiệp nội mạch chính là xâm lấn tối thiểu, bảo tồn được các cơ quan quan trọng của sản phụ, hiệu quả gần như lập tức, tiến hành nhanh, có thể lặp lại.
Để dự phòng BHSS, các sản phụ nên đăng ký khám thai và theo dõi thai định kỳ tại bệnh viện chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn và quản lý thai kỳ cẩn thận. Dự phòng BHSS là lựa chọn tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho sản phụ. Các biện pháp dự phòng gồm quản lý tốt thai kỳ, phát hiện thai kỳ có nguy cơ cao, đỡ sinh đúng kỹ thuật, không để chuyển dạ kéo dài, theo dõi hậu sản trong 6 giờ đầu tiên, đặc biệt là trong 2 giờ sau sinh.
Thai phụ cần chọn cơ sở uy tín có trang thiết bị hiện đại, có đơn vị hồi sức và sản khoa mạnh, có ngân hàng máu sẵn sàng để đảm bảo an toàn trong quá trình theo dõi thai kỳ và sinh nở.
“Đặc biệt, những sản phụ có nguy cơ như: sinh con rạ, thai to, đa ối, đa thai, tiền căn BHSS, rối loạn đông máu,... cần được theo dõi thai kỳ chặt chẽ tại bệnh viện chuyên khoa lớn có nguồn máu đầy đủ và đơn vị hồi sức tích cực để được chăm sóc và hỗ trợ y tế kịp thời”- BS.CK2 Nguyễn Thái Hoàng
cho biết.
Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG
