Chẩn đoán hình ảnh sớm- bệnh nhân ung thư có cơ hội vượt qua "cửa tử"

Ung thư vốn được coi là căn bệnh nan y, gây nhiều đau đớn và hao tổn tiền bạc cho bệnh nhân (BN). Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực hình ảnh học, việc phát hiện, điều trị ung thư mang lại nhiều kết quả khả quan, giúp BN có cơ hội vượt qua "cửa tử".

 

Điều trị bệnh nhân ung thư bằng kỹ thuật xạ trị áp sát tại Bệnh viện Ung bướu TP Cần Thơ.

Ung thư vốn được coi là căn bệnh nan y, gây nhiều đau đớn và hao tổn tiền bạc cho bệnh nhân (BN). Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, đặc biệt là lĩnh vực hình ảnh học, việc phát hiện, điều trị ung thư mang lại nhiều kết quả khả quan, giúp BN có cơ hội vượt qua “cửa tử”.

Ung thư biết sớm, trị lành

Đó là thông điệp “biết sớm, trị lành” được đưa ra tại Hội thảo khoa học “Hình ảnh học trong ung bướu thường niên Cần Thơ lần thứ 1- năm 2023”, do Bệnh viện (BV) Ung bướu Cần Thơ phối hợp Hội Ung thư TP Cần Thơ và Liên chi hội Chẩn đoán hình ảnh thành phố.

Hình ảnh trong y học giữ vai trò rất quan trọng trong việc chẩn đoán và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý từ các chuyên khoa khác nhau. Đặc biệt, đối với chuyên ngành ung bướu, hình ảnh học lại càng quan trọng từ bước chẩn đoán đến điều trị và theo dõi BN. Điều này, góp phần rất lớn trong giảm gánh nặng ung thư cho cộng đồng.

Phát biểu tại chương trình, TS.BS Võ Văn Kha- Giám đốc BV Ung bướu TP Cần Thơ bày tỏ: “Hội thảo là một diễn đàn khoa học về kiến thức chẩn đoán hình ảnh để các chuyên gia, bác sĩ chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh và chuyên ngành ung bướu có dịp gặp gỡ và cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, cũng như cập nhật kiến thức, kỹ năng và ứng dụng một số tiến bộ kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh trong thực hành lâm sàng, góp phần nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị bệnh lý ung bướu”.

BS.CK2 Cao Thiên Tượng (công tác tại BV Chợ Rẫy và Hội Chẩn đoán hình ảnh TP Hồ Chí Minh) cho biết, các phương tiện hình ảnh đánh giá giải phẫu bệnh đã có bước tiến từ X quang sang chụp mạch số hóa xóa nền (DSA), siêu âm, chụp CT và hiện nay, hiện đại nhất là kỹ thuật chụp MRI. Đây là quá trình chuyển hóa từ các phương tiện hình ảnh học chức năng sang chẩn đoán bằng đồng vị phóng xạ.

Trên cơ sở đó, MRI có vai trò tầm soát, phát hiện sớm, chẩn đoán được những tổn thương trước khi điều trị trên lâm sàng. Các kỹ thuật điều trị sẽ được can thiệp ít xâm lấn nhất. BN được theo dõi các tổn thương xuất hiện sớm sau điều trị nhờ sự hỗ trợ của chẩn đoán hình ảnh. Với MRI, các chất đồng vị phóng xạ di chuyển trong tế bào, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác được mức độ tổn thương cũng như phân loại ung thư lành hay ác tính. Từ đó, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị trúng đích, giúp bảo tồn cao nhất các mô lành tính.

Ứng dụng chẩn đoán hình ảnh trong tầm soát ung thư

Tại Việt Nam, ung thư phổi đứng hàng thứ 2 về tỷ lệ mắc mới với hơn 26.000 ca, số tử vong gần 24.000 ca/năm. PGS.TS Phạm Ngọc Hoa- Chủ tịch Liên chi hội Chẩn đoán hình ảnh TP Hồ Chí Minh, cho biết: Khoảng 70% BN không thể chữa khỏi lúc phát bệnh, vì ở giai đoạn đầu, BN thường không có dấu hiệu rõ ràng. Phần lớn BN đi khám bệnh khi cơ thể đã xuất hiện những dấu hiệu nghiêm trọng và lúc này bệnh đã ở giai đoạn muộn.

BS Phạm Ngọc Hoa lưu ý: Sẽ giảm được tỷ lệ tử vong qua việc tầm soát ung thư phổi để phát hiện sớm bệnh.

Ngoài các phương pháp xét nghiệm, bác sĩ kết hợp chẩn đoán hình ảnh để đưa ra chẩn đoán chính xác, trong đó kỹ thuật tầm soát ung thư phổi thường được khuyến nghị là chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp (LDCT): Máy X quang sử dụng lượng bức xạ liều thấp chụp ảnh chi tiết phổi và quá trình chụp chỉ mất vài phút.

Nếu trên hình ảnh LDCT phát hiện thấy bất thường, bác sĩ sẽ đưa ra các khuyến nghị theo hướng dẫn hiện hành. Nếu phát hiện thấy nốt nghi ngờ, các nghiên cứu hình ảnh bổ sung như chụp PET/CT được chỉ định và làm sinh thiết để xác nhận nốt đó có phải là ung thư hay không: “Nghiên cứu cho thấy: Tầm soát ung thư phổi bằng LDCT có thể ngăn ngừa 1 người tử vong do ung thư phổi trên 320 bệnh nhân được tầm soát”- BS Phạm Ngọc Hoa nhấn mạnh.

GS.BS Nguyễn Chấn Hùng- Chủ tịch danh dự Hội Ung thư Việt Nam, nhấn mạnh: Những tiến bộ của hình ảnh học có thể giúp các bác sĩ chuyên khoa ung bướu phát hiện sớm, đánh giá mức độ u chính xác; đánh giá thay đổi sau điều trị; phát hiện các tác dụng phụ trong điều trị; theo dõi và phát hiện sớm u tái phát.

Song, việc đánh giá chính xác chỉ có thể được đảm bảo với các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình nghiêm ngặt, trao đổi dữ liệu mạng (protocol) chuẩn và khả năng đọc kết quả đúng từ bác sĩ. Do đó, các bác sĩ phải không ngừng trau dồi chuyên môn, khả năng làm chủ công nghệ, cũng như ý thức giữ gìn y đức. Có như vậy, khi thực hành trên lâm sàng, các bác sĩ mới có thể phối hợp nhiều loại chẩn đoán hình ảnh, phù hợp với từng ca bệnh.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG