Biến chứng đáng lo ngại của bệnh đái tháo đường

Khoảng 4,5 triệu người Việt mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), trong đó gần 2 triệu bị biến chứng mắt gây giảm thị lực và có nguy cơ mù lòa không thể hồi phục. 

Việc khám sớm là cần thiết để phát hiện các tổn thương trên võng mạc, tránh nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn, mù lòa.

Khoảng 4,5 triệu người Việt mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ), trong đó gần 2 triệu bị biến chứng mắt gây giảm thị lực và có nguy cơ mù lòa không thể hồi phục.

Thông tin trên được Tiến sĩ Vương Ánh Dương- Phó Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho biết trong cuộc họp trực tuyến phổ biến “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh võng mạc ĐTĐ” cho hơn 700 bệnh viện vừa được Bộ Y tế tổ chức.

Cứ 10 ca mắc đái tháo đường có 6 ca biến chứng tại mắt

Theo Tiến sĩ Vương Ánh Dương, ĐTĐ là một trong những bệnh không lây nhiễm phổ biến trên thế giới. Tại Việt Nam trong vòng 10 năm qua, bệnh ĐTĐ có mức gia tăng nhanh (từ 2,7% dân số năm 2002, lên 5,4% năm 2012, 7,06% năm 2021 trong độ tuổi điều tra 18-69), với gần 4,5 triệu người mắc bệnh.

ĐTĐ là một nhóm các bệnh lý chuyển hóa đặc trưng bởi tăng glucose máu. Tăng glucose máu mạn tính trong ĐTĐ sẽ gây tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là mắt, thận, thần kinh, tim và mạch máu. Người ta thấy rằng cứ 10 ca ĐTĐ thì đã có 6 ca biến chứng tại mắt, đặc biệt là bệnh võng mạc do ĐTĐ khoảng từ 20-35% người mắc ĐTĐ, đây là nguyên nhân gây bệnh lý bán phần sau phổ biến nhất hiện nay.

Bệnh võng mạc ĐTĐ là biến chứng của bệnh ĐTĐ, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực và mù lòa trên thế giới. Bệnh diễn ra âm thầm, đa số người mắc bệnh võng mạc ĐTĐ thường không biết cho đến khi tiến triển nặng, không thể hồi phục ngay cả được điều trị.

PGS.TS Cung Hồng Sơn- Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết tổn thương võng mạc do ĐTĐ biểu hiện rất đa dạng như tăng sinh mạch máu, phù hoàng điểm, xuất huyết, xuất tiết, bong võng mạc... Những tổn thương này gây suy giảm thị lực hoặc mù lòa. Ước tính, khoảng gần 2 triệu người Việt nguy cơ mù lòa do biến chứng ĐTĐ.

Do đó, Bộ Y tế, Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện Nội tiết Trung ương phối hợp xây dựng các hướng dẫn chuyên môn, nhằm khám phát hiện sớm và phân cấp quản lý bệnh nhân tại các tuyến theo mức độ bệnh.

Khi nào nên tầm soát bệnh võng mạc đái tháo đường?

Các chuyên gia cho rằng khám sớm để phát hiện các tổn thương trên võng mạc và điều trị kịp thời tránh nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn, mù lòa. Phân cấp quản lý giữa các tuyến giúp thuận lợi trong việc theo dõi người bệnh, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế tuyến trên.

Theo các chuyên gia y tế, thời điểm khám phát hiện sớm bệnh võng mạc ĐTĐ đối với bệnh nhân mắc ĐTĐ tuýp 1 là sau chẩn đoán 5 năm; đối với người mắc ĐTĐ tuýp 2 là ngay tại thời điểm chẩn đoán. Đối với phụ nữ mắc ĐTĐ đang có thai thì thực hiện ngay sau khi được chẩn đoán và trước khi kết thúc 3 tháng đầu của thai kỳ.

Theo Tiến sĩ Vương Ánh Dương, đây là phương pháp dùng máy chụp ảnh đáy mắt để đánh giá hình ảnh tổn thương đáy mắt do bệnh ĐTĐ, được áp dụng cho tất cả các trường hợp cần ghi lại hình ảnh đáy mắt (võng mạc, đĩa thị, mạch máu...) ở những người bệnh ĐTĐ.

Đây là kỹ thuật đơn giản, với thời gian thực hiện chỉ trong 5 phút và có thể được thực hiện tại tất cả các cơ sở khám chữa bệnh ĐTĐ và bệnh võng mạc ĐTĐ từ tuyến huyện và tương đương trở lên. Người thực hiện có thể là bác sĩ chuyên khoa mắt, chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh, khúc xạ nhãn khoa hoặc kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh...

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN