Để không chết vì thực phẩm chứa độc tố

Ngộ độc do độc tố tự nhiên chiếm 85-95% ca tử vong liên quan đến thực phẩm.

Bác sĩ ở Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) điều trị cho nạn nhân vụ ngộ độc nấm rừng tại Thái Nguyên.

Ngộ độc do độc tố tự nhiên chiếm 85-95% ca tử vong liên quan đến thực phẩm.

Năm 2014 có 15 người chết do ăn phải nấm độc và 3 người chết do ăn ốc chứa độc tố. Ngày 5/1/2015, lại có thêm 3 ngư dân chết vì ăn ốc độc... Ngộ độc do độc tố tự nhiên chiếm 85- 95% ca tử vong liên quan đến thực phẩm.

Đó là chưa kể 1 người chết vì ngộ độc so biển, 2 người chết do ăn cá nóc, 1 người chết do ăn bọ xít, 2 người chết vì rượu ngâm rễ cây. Ông Lâm Quốc Hùng- Trưởng Phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế- đã đưa ra những con số nhức nhối nói trên.

Điều đáng ngại lâu nay là những người có nguy cơ bị ngộ độc do độc tố tự nhiên đều ít đọc báo, nghe đài, ít nghe được những thông điệp truyền thông về mức độ nguy hiểm của thực phẩm chứa độc tố tự nhiên.

Ông Lâm Quốc Hùng nhận định: Có một số lý do dẫn đến ngộ độc thực phẩm chứa độc tố. Trong đó có cả yếu tố chủ quan của cơ quan quản lý và chủ quan, cố tình ở người sử dụng thực phẩm. Ở vụ ngộ độc ốc biển làm 3 người tử vong ngày 5/1 (Tuổi Trẻ đã phản ánh) thì trên thuyền có 6 ngư dân nhưng 3 người không ăn vì họ thấy loài ốc đó lạ, 3 người ăn thì tử vong sau đó.

Vụ ngộ độc nấm kinh hoàng nhất năm 2014 là trường hợp một gia đình 5 người ở Thái Nguyên ăn phải nấm độc khiến 4 người chết.

Cùng thời gian này (tháng 3/2014) có 9 người ở Thái Nguyên và Tuyên Quang được chuyển đến cấp cứu tại Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng rất nặng do ăn nấm độc. Hậu quả đau lòng là 5 người trong số này đã tử vong. Với ngộ độc nấm cũng thế, đa số người bị ngộ độc nấm là người đi rừng, thường khai thác nấm, có kinh nghiệm về nấm dại nhưng họ vẫn ăn.

Vụ ngộ độc cá nóc gần đây ở Gia Lai cũng vậy, ba mẹ con ăn cá nóc và giờ còn một người đang nguy kịch. Trường hợp này bà con biết cá nóc độc nhưng không ngờ độc đến như vậy! Trong khi cá nóc, ốc biển độc đều có chứa chất độc thần kinh đến nay vẫn chưa có thuốc giải độc.

Thống kê gần đây thì ngộ độc liên quan đến thực phẩm chứa độc tố tự nhiên chiếm 25- 35% tổng số vụ ngộ độc, như năm 2014 là trên 30% số vụ, chiếm 85-95% tổng số tử vong. Những người được cứu thì chi phí điều trị rất lớn, đều lên đến hàng trăm triệu đồng.

Ông Lâm Quốc Hùng cho biết công tác truyền thông cho người dân không ăn ốc biển độc, cá nóc, so biển, nấm độc và uống rượu ngâm rễ cây là khó, song khó vẫn phải làm, chứ không phải khó là không làm.
 
“Quan điểm của chúng tôi là truyền thông phải mạnh hơn đến mức giúp thay đổi hành vi, chứ không chỉ thay đổi nhận thức. Chúng tôi đã có dự án phòng chống ngộ độc nấm. Nhờ hỗ trợ của dự án này, những năm qua chúng tôi đã xây dựng nhiều vật liệu truyền thông, tìm những hình ảnh cập nhật nhất và in ra poster, trong đó mô tả kỹ bằng tiếng Việt, Tày và Mông để người dân nhận thức được sự nguy hiểm của nấm độc”- ông cho biết.

Năm 2014, ngành y tế được hỗ trợ để nhắn tin tới từng máy điện thoại của người dân sống trong vùng có nguy cơ bị ngộ độc, rồi truyền thông trên đài tiếng nói địa phương vì qua khảo sát, người đi nương thường mang theo chiếc đài nhỏ để nghe thông tin và ca nhạc.

Trả lời Tuổi Trẻ, bao giờ mới hết các câu chuyện đau lòng là chết vì những bữa ăn do nấm, ốc, cá độc, ông Lâm Quốc Hùng cho rằng: “Đó là một kỳ vọng, ngay cả nước Mỹ vẫn còn có người ngộ độc nấm. Đó là thói quen dùng thực phẩm của nhiều người, muốn thay đổi phải có thời gian “ngấm” và liên quan đến vấn đề điều kiện kinh tế- xã hội.

Tuy nhiên, vấn đề đáng ngại hiện nay là người dân chưa có nhiều thông tin về các loài ốc lạ, nấm lạ. Bác sĩ Tôn Thất Toàn- Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe thuộc Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa- cho rằng ngành y tế cần nhanh chóng phối hợp với Viện Hải dương học và các cơ quan liên quan biên soạn, phát hành các tờ gấp, tờ rơi, sách nhỏ, áp phích để tuyên truyền về việc không ăn ốc độc, ốc lạ trực tiếp đến người dân vùng nguy cơ cao là các làng biển và ngư dân.

PV (theo TTO)