Sợ nhiễm khuẩn bệnh viện

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) có thể khiến bệnh nhân phải điều trị với thời gian dài hơn, gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh trong điều trị, tăng chi phí y tế và nguy cơ tử vong cũng cao hơn...

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) có thể khiến bệnh nhân phải điều trị với thời gian dài hơn, gia tăng tình trạng kháng thuốc kháng sinh trong điều trị, tăng chi phí y tế và nguy cơ tử vong cũng cao hơn...

Trong nhiều nỗi lo của không ít bệnh nhân khi đến bệnh viện điều trị như: quá tải, chất lượng điều trị, thái độ nhân viên y tế,… còn có nỗi lo NKBV.

Tỷ lệ NKBV 6 tháng đầu năm 2012 là 5,51%. Trong ảnh: Phòng Hồi sức cấp cứu và Chống độc, BVĐK tỉnh Vĩnh Long.

Đáng lo với NKBV

Trong một nghiên cứu về NKBV ở Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Vĩnh Long mới đây, bác sĩ chuyên khoa I Trần Minh Trí cho biết tỷ lệ NKBV cao ở các khoa Nội tim mạch, Nội tổng hợp, Nội C, phòng hậu phẫu,... Điều này hiển nhiên khi tại các khoa này tập trung nhiều người bệnh nặng, lượng người thăm nuôi đông, bệnh nhân nằm điều trị thời gian dài.

Theo các bác sĩ và điều dưỡng, tỷ lệ NKBV cao nhất xảy ra là viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm khuẩn huyết và nhiễm khuẩn vết mổ.
 
Đáng lưu ý, tại nhiều bệnh viện tuyến cuối địa phương, vi khuẩn “quen” gây NKBV phần lớn đề kháng với kháng sinh. Các chủng vi khuẩn này hiện diện hầu hết trên các mâm tiêm thuốc, bề mặt vật dụng, máy móc và ngay cả vòi nước rửa tay nhân viên y tế, vòi nước tắm bé,... và là con đường phát tán nhanh NKBV.

Tại BVĐK TP Cần Thơ, theo một khảo sát của nhóm bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc về tình trạng NKBV công bố hồi đầu tháng 12/2012 cho thấy, thực trạng NKBV hiện đang rất đáng lo ngại. Nguyên nhân được xác định do môi trường bệnh viện chật hẹp, quá tải tăng và thiếu đội ngũ điều dưỡng... Kết quả khảo sát với gần 500 bệnh nhân, hơn 100 trong số đó bị NKBV.

Tại BVĐK tỉnh Vĩnh Long, tỷ lệ NKBV chung qua tầm soát vi sinh năm 2011 là 9,88%, 6 tháng đầu năm 2012 là 5,51%; tỷ lệ đạt vô khuẩn đối với dụng cụ y tế bệnh viện năm 2011 là 90,12% và nửa đầu 2012 là 94,49%.

Theo cử nhân Nguyễn Văn Võ- Trưởng Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, BVĐK tỉnh Vĩnh Long, các tỷ lệ trên dù vẫn còn cao nhưng có xu hướng giảm so vài năm gần đây. Nguyên nhân do bệnh viện đã đưa vào quy trình khử khuẩn không khí bằng máy phun khí và công tác giám sát, phát hiện ca NKBV kịp thời. Kết quả tầm soát vi sinh những khoa, phòng có NKBV, Ban kiểm soát NKBV của bệnh viện đều có kế hoạch khắc phục và tái kiểm soát sau khi khắc phục.

Riêng với 11/72 mẫu kiểm tra vi sinh trong năm 2012 trên tay nhân viên, phẫu thuật viên, dụng cụ diệt khuẩn, bề mặt vật dụng trong buồng bệnh và vòi nước rửa tay có NKBV, chiếm 15,28%. Tỷ lệ này giảm rõ rệt so năm 2011 là 29%. “Chúng tôi giám sát chặt chẽ từng khâu từ quy trình xử lý dụng cụ, vệ sinh bề mặt, khử khuẩn không khí,... và luôn khắc phục ngay khi phát hiện có NKBV.”– theo bác sĩ Trần Minh Trí.

Quan tâm đúng mức

Càng lên bệnh viện tuyến trên, bệnh viện hạng một, nơi có nhiều can thiệp, phẫu thuật thì tỷ lệ NKBV càng cao.

Hội thảo quốc gia triển khai kế hoạch kiểm soát NKBV từ nay đến năm 2015, có nêu tỷ lệ tuân thủ rửa tay ở các bệnh viện trung ương, hạng 1 đã tăng lên 50- 60%, trong khi tỷ lệ này trước đây chỉ gần 20%.

Con số này, ở các bệnh viện tuyến dưới, chỉ 20- 30%. Mặc dù thừa nhận rửa tay đúng quy cách sẽ góp một phần rất lớn giúp kiểm soát tốt NKBV, nhưng vẫn có ý kiến băn khoăn liệu việc rửa tay của nhân viên y tế tại các cơ sở điều trị có đúng kỹ thuật và thời gian hay không.

Song song đó, tỷ lệ NKBV trên quy mô cả nước hiện tại chiếm 5- 7%, nhưng với tình hình quá tải bệnh nhân tại các bệnh viện hiện nay, khó tin rằng tỷ lệ NKBV sẽ không gia tăng.

Tình trạng quá tải ở các bệnh viện cũng dễ phát sinh NKBV.

Có một thực tế, theo các chuyên gia y tế, là trước nay trong chương trình đào tạo y khoa, kiến thức NKBV chỉ được dạy cho điều dưỡng mà không dạy cho bác sĩ. Và kể từ năm nay, cũng là lần đầu tiên trên cả nước, chương trình kiểm soát NKBV mới được đưa vào giảng dạy ở bậc đại học, cụ thể là Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

Điều này cũng sẽ lý giải một phần là tại sao các đối tượng bác sĩ thực hành rửa tay– biện pháp kiểm soát NKBV đơn giản, ít tốn kém mà hiệu quả nhất– lại thấp hơn điều dưỡng, hộ lý hay kỹ thuật khi làm chuyên môn.

Với chương trình NKBV, nhiều bác sĩ cho rằng, cần làm tốt kiểm soát NKBV để giúp giảm thời gian và chi phí đối với bệnh nhân khi điều trị (người thân của họ khi đi nuôi bệnh), giảm kinh phí bệnh viện, giảm dòng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh, giúp bác sĩ định hướng và điều trị đúng phác đồ,... và “xa xôi” hơn một chút là đem lại môi trường thoáng đãng sạch sẽ cho các bệnh viện.