Kỳ 3: Cần có chính sách đãi ngộ hợp lý

>> Kỳ 1: Thiếu bác sĩ-bài toán nan giải

>>Kỳ 2: “Phép thử” hiệu quả của huyện Tam Bình

Trong những năm qua, mặc dù đã có nhiều cố gắng song tình trạng thiếu bác sĩ (BS) vẫn đang diễn ra ở các tuyến điều trị. Có nhiều nguyên nhân nhưng theo nhận định của ngành y tế, một phần do chính sách thu hút của tỉnh hiện nay được xem là chưa có sức hấp dẫn. Ngành y là một ngành đặc biệt, vì vậy nhất thiết phải có chế độ tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt để có thể đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Chính sách thu hút chưa hấp dẫn

Theo thống kê của Sở Y tế, hiện toàn ngành có 532 BS, chiếm tỷ lệ 5,18 BS/10.000 dân, tăng hơn 1,2 BS/1 vạn dân so với năm 2005. Tuy nhiên, để đạt chỉ tiêu 7 BS/10.000 dân vào năm 2015 theo Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh đề ra, toàn tỉnh cần phải có 770 BS, nghĩa là đến thời điểm năm 2015 cần thêm 238 BS nữa.

Hiện các chuyên khoa sâu của tỉnh chưa có tiến sĩ, chưa có cán bộ y tế sau đại học đào tạo ở nước ngoài.

BS Huỳnh Minh Đức- Trưởng Phòng Tổ chức cán bộ- Sở Y tế cho biết, hàng năm các trường y dược (chủ yếu là bên Cần Thơ) cho tỉnh khoảng 40 chỉ tiêu và một BS phải đào tạo trong 6 năm. Nếu tính số chỉ tiêu được cho và thời gian đào tạo BS, chỉ còn 3 năm nữa thì chắc chắn đến năm 2015 không thể nào có đủ BS phục vụ. Cũng theo BS Huỳnh Minh Đức, từ trước đến nay việc thu hút BS về tỉnh gặp rất nhiều khó khăn và số BS về chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Cũng có nhiều trường hợp BS liên hệ về nhưng kèm theo yêu cầu là phải được làm việc ở tỉnh, sở vận động điều chuyển về huyện hoặc một số trung tâm trực thuộc nhưng BS đó… bỏ đi luôn. Theo thống kê, từ năm 2009- 2011, toàn tỉnh chỉ có 15 BS về tỉnh công tác- con số quá ít so với nhu cầu. Điều đáng nói, cũng trong khoảng thời gian ấy có đến 7 BS nghỉ việc và chuyển đến các địa phương khác, đó là chưa kể số BS về hưu. “Nếu cứ tiếp tục như hiện tại thì hàng chục năm sau chúng ta vẫn chưa đủ số BS cần thiết cho các cơ sở khám chữa bệnh trong tỉnh”- BS Huỳnh Minh Đức cho biết.

Một trong những nguyên nhân khó thu hút BS về tỉnh công tác- theo nhận định của ngành y tế- là do chính sách thu hút hiện nay được xem là chưa có sức hấp dẫn. Được triển khai từ năm 2007, chính sách thu hút BS của tỉnh là nếu sinh viên đồng ý về tỉnh công tác, tỉnh sẽ hỗ trợ cho sinh viên 2 năm cuối, mỗi năm là 10 triệu đồng kèm theo điều kiện phải phục vụ 5 năm. Cũng theo BS Huỳnh Minh Đức, số tiền này so với hiện nay là quá “khiêm tốn” và thực tế đã chứng minh có rất ít BS về tỉnh phục vụ trong những năm qua. Ở một số tỉnh trong khu vực ĐBSCL, đã có những chính sách tốt hơn và thu hút được BS. Như ở Bến Tre, nếu sinh viên đồng ý về, tỉnh sẽ hỗ trợ ngay 50 triệu đồng hay như tỉnh Long An hỗ trợ khoảng 100 triệu đồng, ngoài ra còn những chính sách hỗ trợ hoặc tạo điều kiện về nhà ở, được học tập nâng cao kiến thức nếu hoàn thành tốt nhiệm vụ…

Cần có chế độ đãi ngộ hợp lý

Mặc dù đã có nhiều cố gắng song với những trở ngại như vậy cho nên việc thu hút BS về tỉnh trong những năm qua luôn là bài toán khó giải đối với ngành y tế. BS Lê Hùng Vương- Giám đốc Bệnh viện Đa khoa huyện Vũng Liêm cho biết, từ nhiều năm nay, bệnh viện không thu được thêm BS nào, chỉ có một số được đào tạo dạng chuyên tu nhưng cũng “nhỏ giọt” vì đưa đi nhiều nhưng đậu không bao nhiêu. Góp cho chuyện thu hút BS về địa phương, BS Lê Hùng Vương cho rằng một BS chính quy học xong phải mất 6 năm trời, tốn không biết bao nhiêu tiền của nên khi ra trường cũng mong muốn có việc làm tốt. Do vậy, cần có chính sách hỗ trợ hợp lý thì chuyện kéo BS về tỉnh mới mong có hiệu quả trong thời gian tới.

Thử làm một bài toán kinh tế cho BS mới ra trường nếu chịu về tỉnh công tác sẽ thấy có nhiều cái khó. Sở Y tế đã làm một phép tính, chi phí cho một BS đang theo học tại TP Cần Thơ và TP Hồ Chí Minh từ 23- 25 triệu đồng/năm, nếu tính chi phí trong 6 năm học tốn từ 100- 120 triệu đồng, chưa kể các khoản tiền trọ, ăn uống, đi lại,… Thực tế hiện nay, sau 6 năm dày công đèn sách, về công tác tại tỉnh, BS mới ra trường chỉ nhận mức lương khởi điểm bằng với người tốt nghiệp các trường đại học khác qua đào tạo trong 4 năm. Trong khi tiền lương của BS mới ra trường rất thấp mà phải lo thêm chi phí thuê nhà, ăn ở, đi lại thì khó lòng yên tâm công tác. Đó là chưa kể họ phải làm việc trong môi trường có nhiều áp lực, một số phải lo trả tiền vay trong thời gian học…

BS Trần Văn Út- Giám đốc Sở Y tế Vĩnh Long cho biết: “Nhu cầu tuyển dụng BS, dược sĩ đại học của tỉnh là rất lớn. Để tháo gỡ khó khăn hiện tại, sở chỉ đạo rà soát danh sách những y sĩ đủ điều kiện để đưa đi học liên thông. Ngoài ra, sở cũng tranh thủ liên hệ với các trường đại học tổ chức đào tạo BS theo địa chỉ sử dụng và đào tạo liên thông để bổ sung vào những nơi cấp thiết nhất. Đó là về trước mắt, còn về lâu dài, tôi nghĩ rất cần phải thay đổi chính sách thu hút để tạo được sự hấp dẫn cần thiết”.

Cũng theo BS Trần Văn Út, sở đã xây dựng một đề án đào tạo nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2012- 2020 trình UBND tỉnh xem xét. Đề án xây dựng lộ trình đào tạo cụ thể cho từng năm và theo nhu cầu đến năm 2020 tỉnh cần 1.040 BS. Do vậy trong giai đoạn từ năm 2010- 2015, tỉnh cần tới 238 BS, dược sĩ đại học và đến năm 2020 cần đến 508 BS. Với một số lượng BS nhiều như thế, ngoài chỉ tiêu hàng năm được giao (chỉ khoảng 40 BS), tỉnh trực tiếp liên hệ với các trường y dược và Bộ GD- ĐT xin thêm chỉ tiêu riêng cho tỉnh mới có thể đáp ứng được nhu cầu.

Thay lời kết

Có thể nói, quan tâm đến BS, dược sĩ chính là quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe của người dân ở địa phương. Trong điều kiện đào tạo BS là rất khó khăn, thời gian đào tạo dài, cộng với chuyện phải làm việc trong môi trường độc hại, nhiều áp lực, dễ bị phơi nhiễm bệnh do tiếp xúc nhiều với bệnh nhân, việc quan tâm và có chính sách đãi ngộ đặc biệt cho BS là cần thiết hơn bao giờ hết. Tỉnh và các ngành chức năng cần xem xét để điều chỉnh chính sách đãi ngộ nhằm thu hút chất xám, đạt mục tiêu có nhiều BS, dược sĩ về tỉnh công tác. Hiện Sở Y tế cũng đã có đề nghị mới về chính sách thu hút BS trình UBND tỉnh, song theo một số cán bộ ngành y tế, chính sách thu hút BS mới ấy cũng chưa đủ sức thuyết phục trong điều kiện hiện nay. Ngành y là một ngành đặc biệt, vì vậy nhất thiết phải có chế độ tuyển chọn, đào tạo, sử dụng và đãi ngộ đặc biệt để có thể đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Bài, ảnh: THANH TÂM