Kỳ 1: Thiếu bác sĩ-bài toán nan giải

Chuyện thiếu bác sĩ (BS) phục vụ tại các bệnh viện, trung tâm y tế, trạm y tế (TYT)… đang là vấn đề nan giải của ngành y tế. Theo thống kê, việc thiếu BS xảy ra ở hầu hết các tuyến trong khi việc đào tạo BS là cực kỳ khó khăn. Hàng năm, số BS ra trường về tỉnh phục vụ chỉ đếm được trên đầu ngón tay, đó là chưa kể số BS nghỉ việc và nghỉ hưu.

Hiện lượng bệnh nhân đến khám tại BV các tuyến luôn trong tình trạng quá tải.

Tuyến nào cũng thiếu bác sĩ

Hiện nay, ngoại trừ TYT xã được phủ kín BS, các bệnh viện đa khoa (BVĐK) tỉnh, huyện, thành phố và các đơn vị trực thuộc Sở Y tế đều có chung “hoàn cảnh” thiếu BS.

Giống như nhiều BVĐK huyện, thành khác, BVĐK huyện Bình Minh vừa được đầu tư cơ sở vật chất khang trang với thiết kế 100 giường. Theo quy định, với quy mô này, phải có từ 30- 35 BS nhưng hiện BV chỉ có 25 BS, dù vậy đây là BV tuyến huyện có nhiều BS nhất trong tỉnh hiện nay. BS Châu Văn Đệ- Giám đốc BVĐK huyện Bình Minh cho biết: “Thiết kế 100 giường nhưng thực kê của BV lên tới 166 giường. Thiếu BS, chúng tôi bố trí phòng khám 4 BS trực, có lúc chỉ 3 BS, tính ra mỗi ngày một BS khám khoảng 80- 100 bệnh, thậm chí có ngày một BS khám 160 bệnh”.

Ở phòng khám là thế, trong các khoa cũng xuất hiện tình trạng quá tải. Đối với các chuyên khoa lẻ, hiện nay ngoài khoa răng hàm mặt tạm ổn, các chuyên khoa còn lại: tai mũi họng, da liễu… chỉ có 1 BS phục vụ. Cũng theo BS Châu Văn Đệ, do bệnh nhân đông và thiếu BS nên có lúc BS ra trực chúng tôi vận động ở lại phụ khám. BS làm việc nhiều nhưng thu nhập thì không tăng thêm, ở đây cuối năm có thêm khoản thưởng ABC nhưng không là bao, chủ yếu là vận động và khuyến khích anh em cố gắng.

Cùng “cảnh ngộ”, BVĐK huyện Vũng Liêm xem ra còn khó khăn hơn. BV cũng vừa được xây mới với thiết kế 100 giường bệnh (thực kê 110 giường) nhưng hiện tại chỉ có 18 BS phục vụ. Theo BS Lê Hùng Vương- Giám đốc BVĐK huyện Vũng Liêm: “Hiện ngoài phòng khám được bố trí 4 BS vì hàng ngày phải khám từ 400- 450 bệnh, các phòng khoa khác như khoa ngoại, sản, cấp cứu… mỗi khoa chỉ bố trí từ 1 đến 2 BS”.

Theo thống kê, hiện nay lượng bệnh đến khám tại các TYT, BV không hề nhỏ và nhiều lúc đã xảy ra tình trạng quá tải. Hàng ngày, mỗi TYT tiếp nhận từ 80- 100 bệnh, BVĐK tuyến huyện tiếp nhận từ 400- 500 bệnh nhân, trong đó phần lớn là khám bảo hiểm y tế. BS Lâm Văn Dũng- Trưởng TYT xã Trung An cho biết: “Trung bình mỗi ngày trạm tiếp nhận khoảng 150 lượt bệnh trong xã và các xã lân cận, do vậy khám bệnh ở đây chỉ hết giờ chứ không hết bệnh”. Đây cũng là tình trạng chung của các cơ sở khám chữa bệnh hiện nay.

Thiếu bác sĩ và những hệ lụy

Thiếu BS, BVĐK các tuyến không chỉ gặp khó trong công tác khám chữa bệnh mà còn kéo theo nhiều hệ lụy. Ngoài chuyện gặp áp lực trong công tác khám chữa bệnh còn gây trở ngại trong việc đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho các BS và ở một số nơi nguyên nhân gây phiền hà cho người bệnh cũng xuất phát từ đây.

Hiện tại, mỗi TYT chỉ có 1 BS trực, phòng khám các BVĐK huyện được bố trí khoảng 4- 5 BS trực khám gồm khoa nội và các chuyên khoa khác… tính ra mỗi ngày một BS khám trên 100 bệnh.

Đối với các TYT, vì quá tải nên cố khám hết người bệnh, chứ không tính hết giờ.

BS Trần Văn Ba- Giám đốc BVĐK Trà Ôn cho biết: “Do thiếu BS nên việc sắp xếp cho anh em đi đào tạo nâng cao nghiệp vụ chuyên môn rất khó khăn. Đối với các khoa có 1 BS nếu có tổ chức tập huấn là chịu vì không có người nào thay thế”. Cũng theo BS Trần Văn Ba, trước đây cũng vì áp lực công việc mà một số BS khám có những lời nói gây phiền hà cho người bệnh. Mặc dù hiện nay tình trạng này giảm nhiều nhưng nếu không bố trí thêm BS hỗ trợ rất khó cho hoạt động của BV.

Còn theo BS Châu Văn Đệ, thông thường một BS khám tốt nhất khoảng 15- 20 bệnh/ngày là vừa, nếu khám nhiều quá cũng khó đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, thiếu BS ảnh hưởng đến việc triển khai các thiết bị kỹ thuật cao được trang bị. Do vậy, vô hình trung người bệnh ở đây không được hưởng sự công bằng trong khám chữa bệnh theo tinh thần của Bộ Y tế. BS Lê Hùng Vương cho biết: “BS thiếu kéo theo nhiều khó khăn, chất lượng phục vụ bệnh nhân bị hạn chế, BS phải trực nhiều, khi ra trực không đảm bảo sức khỏe. Nếu tính ra, hiện nay 1 BS khám vượt gấp 5 lần so với năng lực bình thường, cứ như vậy hoài cũng khó trong việc đảm bảo chất lượng phục vụ”.

Tình trạng thiếu BS đã xảy ra từ nhiều năm nay, ngành y tế đã có nhiều chính sách đưa cán bộ đi đào tạo và thu hút nguồn nhân lực cho ngành, tuy nhiên, đến nay tình trạng này vẫn chưa được khắc phục. Theo lãnh đạo BVĐK các huyện, trước những khó khăn do thiếu BS, BV cũng có đề nghị tỉnh bổ sung nhưng cũng đoán biết trước kết quả, bởi vì vấn đề thu hút BS về tỉnh, đặc biệt là về tuyến huyện, xã từ trước đến giờ vẫn là một chuyện cực kỳ khó khăn.

(còn tiếp)

Bài, ảnh: THANH TÂM