Mô hình dạy học 2 buổi/ngày tại các trườngTHCS và THPT

Hướng tới phát triển toàn diện cho học sinh 

Năm học 2025-2026, Vĩnh Long mở rộng mô hình dạy học 2 buổi/ngày tại các trường THCS và THPT, thay vì chỉ áp dụng ở tiểu học như trước. Chủ trương này không đơn thuần tăng thêm thời lượng học mà là bước chuyển quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, từ kiến thức văn hóa đến kỹ năng sống, ngoại ngữ, năng lực số và trí tuệ nhân tạo, giúp học sinh phát triển hài hòa cả trí tuệ lẫn nhân cách.

Dạy học 2 buổi/ngày tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực toàn diện.

Bước chuyển đổi của ngành giáo dục

Sở GD-ĐT đã triển khai dạy học 2 buổi/ngày trong năm học mới. Mục tiêu là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đức- trí- thể- mỹ, chú trọng giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, STEM/STEAM, văn hóa đọc, thể chất, nghệ thuật, ngoại ngữ, năng lực số và trí tuệ nhân tạo. 

Chương trình được triển khai linh hoạt theo từng cấp học. Ở tiểu học, mỗi tuần bố trí tối thiểu 9 buổi, buổi 2 chủ yếu dành cho củng cố kiến thức, rèn kỹ năng, hoạt động văn hóa, nghệ thuật và thể thao. Bậc THCS và THPT ngoài giờ học chính khóa, buổi 2 tập trung cho ôn tập, phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi, ôn thi chuyển cấp, hoạt động hướng nghiệp, nghiên cứu khoa học, trải nghiệm, tình nguyện, ngoại ngữ và giáo dục số.

Bà La Thị Thúy- Giám đốc Sở GD-ĐT, cho biết: “Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tại các trường có đủ điều kiện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm học này”. Qua rà soát, tỷ lệ trường tổ chức học 2 buổi/ngày đủ ở tất cả các khối là 21,7% với THCS và 37,5% với THPT. Riêng tiểu học đã cơ bản hoàn thiện từ năm học 2024-2025.

“Ngành đã chỉ đạo các trường chuẩn bị kế hoạch linh hoạt, vừa bảo đảm chương trình chính khóa, vừa tăng cường hoạt động trải nghiệm, rèn kỹ năng, giáo dục thể chất và ngoại ngữ. Học 2 buổi/ngày không đơn thuần là kéo dài thời gian ở trường, mà là đổi mới phương thức dạy học, hướng tới phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất của học sinh”- bà Thúy nhấn mạnh.

Để bảo đảm thực hiện, sở yêu cầu các đơn vị sắp xếp, điều tiết đội ngũ giáo viên, khắc phục tình trạng thừa- thiếu cục bộ; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, nhà đa năng, thư viện, sân chơi, bãi tập. Nguồn kinh phí sẽ bố trí từ ngân sách địa phương, kết hợp lồng ghép các chương trình, dự án và đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục. Các trường cũng được giao trách nhiệm xây dựng kế hoạch cụ thể, công khai tới phụ huynh, tổ chức khảo sát nhu cầu học tập buổi 2, phối hợp với cơ sở giáo dục, doanh nghiệp, tổ chức xã hội tham gia hoạt động, bảo đảm thiết thực và hiệu quả.

Theo bà Thúy, học 2 buổi/ngày sẽ giúp học sinh yếu được rèn thêm, học sinh trung bình khá được củng cố, học sinh giỏi được bồi dưỡng nâng cao. Các em có điều kiện tham gia hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, thể thao, nghệ thuật, rèn kỹ năng sống. Đây là yếu tố quan trọng để phát triển năng khiếu, thể chất, khả năng sáng tạo, giảm áp lực do trước đây dồn kiến thức trong một buổi.

Linh hoạt triển khai, kịp thời gỡ khó

Thực tế các trường tại Vĩnh Long cho thấy, mỗi đơn vị có điều kiện khác nhau, từ đó xuất hiện những cách làm linh hoạt nhưng cũng còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ.

Năm học này, Trường THPT Phạm Hùng (xã Long Hồ) có 33 lớp học nhưng chỉ 25 phòng học, không đủ bố trí mỗi lớp một phòng riêng. Nhà trường linh hoạt sắp xếp: khối 10 và khối 12 học chính khóa buổi sáng, khối 11 học chính khóa buổi chiều. Các giờ học buổi 2 tận dụng ở các phòng học còn lại, phòng chức năng, phòng chuyên môn hoặc bố trí xen kẽ với ngoại khóa để cả 3 khối đều học 2 buổi/ngày (5 tiết buổi chính khóa, 2 tiết buổi 2).

Cụ thể, khối 12 học 6 buổi sáng/tuần, thêm 4 buổi chiều ôn thi tốt nghiệp, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu. Khối 11 học chính khóa buổi chiều, buổi sáng dành cho học buổi 2. Khối 10 cũng học từ thứ hai- thứ sáu, nghỉ thứ bảy, với chính khóa buổi sáng, buổi 2 vào buổi chiều.

Theo thầy Nguyễn Phương Bình- Phó Hiệu trưởng, buổi học thứ 2 phải nhẹ nhàng, không tạo áp lực. Điển hình như khối 10 và 11, ở buổi 2, học sinh tham gia giáo dục thể chất, quốc phòng, CLB, bồi dưỡng- phụ đạo, STEM… tại phòng học trống hoặc phòng chức năng.

Khó khăn lớn nhất là phòng học vẫn thiếu, nhiều môn buổi 2 cần thiết bị thực hành song chưa được trang bị đầy đủ. Tuy nhiên, nhà trường đã chủ động thông tin với phụ huynh. Hầu hết phụ huynh đồng thuận, chỉ một số gặp khó khăn trong việc đưa đón con. Với học sinh ở xa, nhà trường mở cửa phòng học để các em nghỉ trưa.

Thầy Bình nhấn mạnh: “Mục đích của việc dạy 2 buổi/ngày là rất thiết thực, giúp nhà trường toàn diện hơn, không chỉ dạy văn hóa mà còn trang bị kỹ năng sống, đồng thời giảm áp lực học thêm bên ngoài”.

Trong khi đó, Trường THCS Nguyễn Trãi (phường Phước Hậu) hiện chưa đủ điều kiện tổ chức 2 buổi/ngày. Trường có 34 lớp nhưng chỉ 17 phòng, thiếu phòng bộ môn, phòng chức năng, sân chơi, bãi tập. Toàn trường gần 1.600 học sinh, sĩ số nhiều lớp tới 50 em, trong khi chỉ có 53 giáo viên; nếu triển khai 2 buổi/ngày sẽ thiếu khoảng 10 giáo viên.

Thầy Nguyễn Minh Đăng- Hiệu trưởng chia sẻ: “Với điều kiện hiện nay, trường vẫn phải duy trì học 1 buổi/ngày để hoàn thành chương trình, đồng thời lồng ghép kỹ năng sống, hướng nghiệp, STEM/STEAM vào giờ chính khóa, duy trì CLB năng khiếu để học sinh phát triển toàn diện. Chúng tôi mong ngành và địa phương sớm quan tâm mở rộng diện tích, xây thêm phòng học, bổ sung giáo viên để tiến tới dạy 2 buổi/ngày trong thời gian sớm nhất”.

Để bảo đảm chương trình, ngành giáo dục tỉnh yêu cầu sắp xếp, điều tiết hợp lý đội ngũ giáo viên; đầu tư cơ sở vật chất, thư viện, nhà đa năng, sân chơi, bãi tập. Nguồn lực thực hiện chủ yếu từ ngân sách địa phương, kết hợp xã hội hóa, huy động doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Điều quan trọng, dạy học 2 buổi/ngày không chỉ kéo dài thời gian ở trường mà còn là sự đổi mới phương thức tổ chức dạy học, giảm áp lực, tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực toàn diện.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN