Khơi nguồn cho học sinh sáng tạo

Có thể thấy sự sáng tạo, niềm đam mê nghiên cứu của học sinh trong Hội thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học vừa qua, do Sở GD - ĐT tổ chức. Các dự án tham gia thi không chỉ tăng về số lượng, lĩnh vực mà còn thể hiện qua chất lượng các dự án, sự đầu tư chiều sâu. 

Dự án đạt giải nhất Hội thi “Hệ thống nhận diện, phân loại, xử lý rác thông minh, đa năng”.

(VLO) Có thể thấy sự sáng tạo, niềm đam mê nghiên cứu của học sinh trong Hội thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học vừa qua, do Sở GD - ĐT tổ chức. Các dự án tham gia thi không chỉ tăng về số lượng, lĩnh vực mà còn thể hiện qua chất lượng các dự án, sự đầu tư chiều sâu. Đây là sân chơi cần được đẩy mạnh để lan tỏa tinh thần sáng tạo trong học sinh, để học đi đôi với hành.

Tự tin biến ý tưởng thành hiện thực

Những dự án dự thi nghiên cứu khoa học năm nay không chỉ đa dạng, phong phú hơn mà còn rất thiết thực, gắn liền với cuộc sống hàng ngày như: hệ thống phân loại rác tự động, nón bảo hiểm cảm biến nồng độ cồn, thiết bị hỗ trợ cho người khiếm thị ở nơi công cộng, vòi rửa tay tích điện đa năng,… Để những ý tưởng của học trò trở thành dự án có thực thì vai trò của người thầy rất lớn.

Thầy Trần Trọng Hữu - giáo viên Vật lý, Trường THPT Trà Ôn chia sẻ: “Khi học sinh có ý tưởng, tôi khuyến khích, hướng dẫn các em để các em thực hiện đam mê của mình.

Tính toán sau cho phù hợp tài chính, nhân lực học sinh có thể làm”. Vậy là mỗi tuần thầy trò dành 1 - 2 buổi để tập luyện, nghiên cứu cho dự án Hệ thống phát hiện và chữa cháy tự động.

“Mỗi buổi chúng tôi đều làm hết mình hoàn thành hết những nhiệm vụ đề ra. Thầy trò cùng học hỏi lẫn nhau, học sinh có cái hay riêng mà giáo viên mình chưa nghĩ đến” - thầy Hữu nói thêm.

Cái mới của mô hình này là thiết bị sẽ tự dò tìm sự cố cháy nổ trong phạm vi hẹp và chữa cháy trong phạm vi đó. Trong khi, hiện nay thiết bị báo cháy sẽ phun nước toàn bộ tòa nhà, thì thiết bị này chỉ phun trong một phạm vi nhất định.

Bên cạnh đó thiết bị này còn báo chỗ cháy về điện thoại. Đối với kho bãi có diện tích lớn thì có thể thay đổi dùng con máy công suất lớn hơn để có thể phun nước xa vài chục mét.

Em Trần Gia Bảo học sinh lớp 11 - Trường THPT Trà Ôn, tác giả đề tài trên cho biết: “Em đã nghĩ ra ý tưởng này từ năm lớp 10.

Bởi vì em thấy cháy nổ thiệt hại rất nhiều và mong muốn giảm những thiệt hại do cháy nổ gây ra. Khi nghiên cứu đề tài này cũng có những lúc mệt mỏi khó khăn nhưng được thầy cô động viên và hiểu được ý nghĩa việc gì làm nên em đã cố gắng và thực hiện được dự án này”.

Hệ thống nhận diện phân loại xử lý rác thông minh đa năng của nhóm học sinh Trường THCS, THPT Hiếu Phụng đã đạt giải nhất trong kỳ thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật dành cho học sinh phổ thông năm học 2022 - 2023.

Nhóm tác giả Võ Nguyễn Phương Nguyên, Âu Bảo Trọng - Trường THCS Hiếu Phụng (huyện Vũng Liêm) với dự án đạt giải nhất gần gũi với cuộc sống, học tập hàng ngày.

“Để tạo thói quen phân loại rác tại nguồn cho học sinh bỏ rác đúng nơi quy định nhóm học sinh chúng em đã nghiên cứu và phát minh ra sản phẩm hệ thống nhận diện phân loại xử lý rác thông minh đa năng để giải quyết các vấn đề trên” - Võ Nguyễn Phương Nguyên giới thiệu.

Nhờ đó, ý thức học sinh được nâng cao trong việc phân loại và không vứt rác bừa bãi. Bên cạnh đó, học sinh còn có thể dựa vào việc phân loại rác được dùng để bón cho cây xanh xung quanh trường.

Rác tái chế được bán gây quỹ mua đồ dùng học tập cho học sinh khó khăn hoặc mua quà tặng bỏ vào thùng quà.

Chia sẻ về hướng phát triển của sản phẩm thì nhóm học sinh cho rằng các sản phẩm lập trình trong tương lai sẽ hướng đến để sản phẩm được áp dụng ở tất cả các trường học, bệnh viện, các khu công nghiệp, …

Từ đó, giúp mọi người xây dựng thói quen bỏ rác đúng nơi quy định, hướng tới một đất nước xanh, sạch, đẹp phát triển theo hướng hiện đại có ứng dụng công nghệ cao trong xã hội hiện nay.

Khuyến khích học sinh nghiên cứu, sáng tạo

Hội thi là nơi khuyến khích, ươm mầm các ý tưởng nghiên cứu khoa học trong học sinh ngày phát triển hơn.

Tham gia hội thi có 115 thí sinh thuộc 44 trường THCS - THPT trong tỉnh với 72 dự án ở 16 lĩnh vực như: Hóa học, Hóa sinh, Khoa học môi trường, Hệ thống nhúng, Kỹ thuật điện tử, Kỹ thuật cơ khí, Khoa học thực vật, Năng lượng vật lý…

Theo đánh giá của ban giám khảo, hội thi năm nay có số lượng dự án tăng hơn so với các năm trước (tăng 19 dự án), các dự án đa dạng, phong phú trong nhiều lĩnh vực và có sự nghiên cứu chuyên sâu.

Các tác giả tham gia dự thi đã tận dụng được trang thiết bị hiện có của nhà trường và gia đình, có khả năng áp dụng trong cuộc sống, nhiều ý tưởng sáng tạo và thể hiện được niềm đam mê nghiên cứu khoa học của học sinh.

Ngoài ra, các đơn vị đã quan tâm đầu tư cho dự án dự thi của học sinh mình, giúp học sinh làm quen với hình thức nghiên cứu khoa học và tự tin hơn trong cách trình bày; người hướng dẫn khoa học cho học sinh được mở rộng ra các trường CĐ, ĐH giúp học sinh tiếp thu rộng hơn các kiến thức, kỹ năng trong quá trình nghiên cứu và phát triển các dự án dự thi.

Theo Giám đốc Sở GD - ĐT Trương Thanh Nhuận, hội thi khoa học kỹ thuật là một trong những hoạt động hướng đến mục tiêu phát triển tư duy, năng lực sáng tạo cho học sinh.

Qua hội thi, đã giúp ngành giáo dục đánh giá năng lực nghiên cứu, tinh thần sáng tạo, sự kiên nhẫn, kỹ năng hợp tác, thái độ, tác phong làm việc khoa học của học sinh, góp phần phát triển năng lực và phẩm chất người học.

Giám đốc Sở GD - ĐT đề nghị: “Các em học sinh cần tiếp tục theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học, tự học tập, tự rèn luyện để nâng cao năng lực của bản thân.

Song song đó, nhà trường, giáo viên cần tiếp tục tạo điều kiện tổ chức nhiều hoạt động nghiên cứu khoa học để tạo niềm tin, động lực học tập cho học sinh, hỗ trợ các em trong quá trình nghiên cứu, sáng tạo để có nhiều dự án khả thi, hiệu quả ứng dụng cao trong học tập và cuộc sống”.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN