Nỗ lực xây dựng trường học an toàn, không bạo lực

Trước thực trạng bạo lực học đường (BLHĐ) và các hành vi vi phạm pháp luật trong học sinh (HS) có chiều hướng gia tăng, Sở GD-ĐT vừa tổ chức Hội nghị “Xây dựng trường học an toàn, phòng, chống vi phạm pháp luật và BLHĐ” chia sẻ kinh nghiệm và đề ra những giải pháp để mỗi ngôi trường thật sự trở thành “vùng xanh” bình yên cho HS.

Hoạt động văn hóa, văn nghệ góp phần tạo môi trường giáo dục lành mạnh, nhân văn.

Hành trình giữ “vùng xanh học đường”

Những năm qua, dù đã triển khai nhiều biện pháp đảm bảo an toàn trường học, song vẫn còn xảy ra tình trạng BLHĐ, tai nạn thương tích và nguy cơ vi phạm pháp luật ở một số cơ sở giáo dục. Thực tế đòi hỏi cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ của toàn ngành và các tổ chức liên quan.

Trung tá Nguyễn Quốc Thái- Phó Trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh cho biết: “Năm 2023, toàn tỉnh phát hiện 3 HS, sinh viên liên quan đến ma túy; năm 2024 là 4 trường hợp; năm 2025 tăng lên 5 trường hợp.

Đáng chú ý, nhiều HS bị lôi kéo sử dụng ma túy tổng hợp, thuốc lá điện tử pha chất gây nghiện- một “cánh cửa” dẫn đến nghiện ngập nặng hơn. Muốn xây dựng xã hội không ma túy, phải bắt đầu từ gia đình, mỗi cá nhân và đặc biệt là từ học đường”.

Tại Trường THPT Phạm Thái Bường, dù không có vụ việc nghiêm trọng, song theo thầy Nguyễn Ngọc Tuấn- Phó Hiệu trưởng, vẫn tồn tại hiện tượng HS thiếu kỹ năng ứng xử, dễ bị kích động, chia sẻ thông tin bạo lực trên mạng.

Nhà trường đã triển khai đồng bộ các biện pháp: phối hợp công an, tổ chức sinh hoạt chuyên đề, lập mô hình “Bạn giúp bạn”, “Tủ sách tâm lý học đường”, “Hòm thư chia sẻ yêu thương”. Nhờ đó, nhiều năm liền trường đạt chuẩn an toàn, 100% HS ký cam kết sử dụng mạng xã hội đúng mục đích.

Trong khi đó, Trường THCS và THPT Đông Thành- nằm tại khu vực có nhiều lao động nhập cư- cũng đối diện không ít thách thức. Nhà trường tổ chức tuần sinh hoạt tập thể, chuyên đề “Phòng, chống BLHĐ”, thành lập tổ tư vấn tâm lý, đồng thời lồng ghép giáo dục pháp luật vào hoạt động ngoại khóa. Kết quả, tình trạng vi phạm giảm đáng kể, ý thức HS được nâng cao rõ rệt.

Nhận thức rõ điều đó, Đoàn Thanh niên xã Càng Long phối hợp cùng nhà trường và công an địa phương xây dựng “kiềng ba chân” vững chắc trong giáo dục pháp luật.

Chỉ trong 5 năm, các đơn vị đã tổ chức 126 hoạt động tuyên truyền thu hút hơn 4.300 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia với các chuyên đề thiết thực như ATGT, phòng, chống ma túy, xâm hại trẻ em và kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn... Qua đó đã giúp HS rèn luyện ứng xử văn minh, tăng cường tình đoàn kết.

Chị Nguyễn Thị Mộng Trinh- Phó Bí thư Xã Đoàn Càng Long cho rằng, tình trạng vi phạm pháp luật, BLHĐ ngày càng phức tạp, gây hậu quả nặng nề về thể chất lẫn tinh thần cho HS. Do đó, công tác phối hợp cần đổi mới, tránh hình thức.

Chị nhấn mạnh 3 yếu tố quyết định thành công: chỉ đạo thống nhất; nội dung giáo dục sáng tạo, gắn thực tiễn; và phát huy vai trò tự quản của HS, giáo viên tổng phụ trách, bí thư chi đoàn trường học.

Kiến tạo môi trường giáo dục an toàn

Từ thực tiễn, các đơn vị đề xuất nhiều giải pháp mang tính khả thi, toàn diện. Tại xã Càng Long, Đoàn Thanh niên kiến nghị bổ sung tiêu chí “Trường học an toàn, không BLHĐ” vào nội dung thi đua hàng năm; đẩy mạnh tuyên truyền qua mạng xã hội; tổ chức các cuộc thi, diễn đàn, hội thảo để HS được nói lên tiếng nói của mình; lồng ghép các chuyên đề quản lý cảm xúc, ứng xử văn minh; mở lớp tập huấn kỹ năng tự bảo vệ trên không gian mạng. Đồng thời mở rộng liên kết với công an và hội phụ huynh để phát hiện, hỗ trợ HS có nguy cơ vi phạm.

Các trường học khác cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phối hợp “3 trong 1”: nhà trường- gia đình- xã hội. Trường THPT Phạm Thái Bường kiến nghị xây dựng mạng lưới hỗ trợ tâm lý học đường, tổ chức chiến dịch “Văn hóa ứng xử mạng” và có cơ chế nhân rộng mô hình “Trường học an toàn- HS hạnh phúc”.

Trường Đông Thành đề xuất tăng cường tập huấn kỹ năng phát hiện, xử lý BLHĐ cho giáo viên, đồng thời đẩy mạnh phối hợp công an địa phương và các đoàn thể giám sát, tuyên truyền cho HS ngoài giờ học.

Ông Thạch Tha Lai- Phó Giám đốc Sở GD-ĐT nhấn mạnh: Các đơn vị cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên, HS và phụ huynh về tầm quan trọng của môi trường học đường an toàn, lành mạnh.

Công tác tuyên truyền phải gắn với đời sống thực tế, đa dạng hình thức để tạo chuyển biến rõ rệt trong hành động. Các trường cần tổ chức các CLB, chuyên đề về kỹ năng sống, văn hóa ứng xử, phòng, chống BLHĐ, qua đó lan tỏa giá trị tốt đẹp trong học đường.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN