Cần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại thuốc lá

Thời gian qua, tỉnh đã có nhiều nỗ lực để đưa Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (TL) vào cuộc sống, song tỷ lệ người hút TL tại nơi công cộng, nơi làm việc, nơi có quy định cấm vẫn còn khá cao. Đa số người trưởng thành đều biết tác hại của TL.

Vẫn còn nhiều người hút TL vẫn coi đây là hành vi bình thường. Do vậy, cần phải nghiêm túc thực thi các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của TL.

Tuyên truyền về “Phòng, chống tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường học đường không khói thuốc” tại Trường ĐH Cửu Long.

Một người hút... nhiều người chịu đựng

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khói TL thụ động chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có hơn 70 chất gây ung thư như benzen, formaldehyde và arsenic.

Chúng có thể gây ung thư phổi, vòm họng, bàng quang; tăng nguy cơ đột quỵ, hen suyễn và bệnh tim mạch. Trẻ em hít khói thụ động dễ mắc nhiễm trùng hô hấp, suy giảm chức năng phổi và chậm phát triển.

Mỗi năm Việt Nam có khoảng 103.000 ca tử vong mỗi năm do các bệnh liên quan đến TL, trong đó, hút TL thụ động gây ra 18.800 ca.

Tỷ lệ sử dụng TL điện tử ở thanh, thiếu niên (13-15 tuổi) tăng gấp đôi từ 3,5% (2022) lên 8% (2023), cho thấy sự gia tăng đáng lo ngại.

Một phụ nữ 60 tuổi tại Hà Nội được chẩn đoán mắc ung thư phổi giai đoạn 3 dù bản thân không hút TL, không tiếp xúc với hóa chất nặng và gia đình không có tiền sử ung thư phổi.

Nguyên nhân được xác định là do hít khói TL thụ động từ chồng- người nghiện thuốc hơn 30 năm. Bác sĩ khuyến cáo, người sống chung với người hút TL nên tầm soát sớm bằng chụp CT liều thấp định kỳ để phát hiện tổn thương nhỏ, trước khi quá muộn.

Chỉ 1,7% phụ nữ Việt hút thuốc, nhưng hơn 48% lại hít khói thuốc thụ động mỗi ngày. Họ không hút thuốc nhưng vẫn đang phải hít khói thuốc trong nhà, nơi làm việc, hay quán cà phê.

Mỗi làn khói thuốc tưởng chừng vô hại ấy lại là một mối đe dọa âm thầm đến sức khỏe của những người vô tội, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Tiếp tục nâng cao ý thức cộng đồng

Thời gian qua, ngành y tế và các sở, ban, ngành, đoàn thể nói riêng và Vĩnh Long nói chung đã thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tác hại TL và làm giảm tỷ lệ hút TL trung bình 0,5% mỗi năm trong nam giới tại Vĩnh Long.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Vĩnh Long, tỷ lệ hút TL chung ở người trưởng thành trên địa bàn tỉnh là 22,9%. Trong đó, tỷ lệ nam giới hút TL là 44,4%; nữ giới là 0,5%. Tỷ lệ hút TL điện tử là 1,7%.

Tỷ lệ phơi nhiễm với TL tại nhà là 66,2%, tại nơi làm việc là 43% người. Các địa điểm công cộng như nhà hàng, quán bar/vũ trường là những nơi có tỷ lệ người phơi nhiễm với TL cao nhất. Tỷ lệ người biết tác hại của TL gây bệnh nguy hiểm là 87,8%; tỷ lệ người dân tại cộng đồng hiểu biết tác hại TL trên 93%; người từng nghe về luật phòng chống tác hại TL là 69,5%.

Tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp phòng, chống tác hại TL góp phần kéo giảm tình hình sử dụng TL như: xây dựng môi trường không khói TL ở các cơ sở y tế, trường học, cơ quan nhà nước, nhà hàng, khách sạn; đưa nội dung phòng, chống tác hại của TL vào chương trình giảng dạy ngoại khóa ở các trường học; đưa quy định không hút TL vào nội quy, quy chế, tiêu chí thi đua, trách nhiệm người đứng đầu tại cơ quan, đơn vị…

Song, hiện nay việc mua bán, sử dụng TL trên địa bàn tỉnh vẫn còn khá dễ dàng và phổ biến, nhất là ở những khu vực công cộng; tỷ lệ hút TL có xu hướng tăng trong thanh thiếu niên.

Qua đó, số lượng và loại bệnh tật do hút TL, TL điện tử ngày càng tăng, lan rộng, phức tạp và không có điểm dừng.

BS.CK2 Trần Văn Bé Hai- Giám đốc CDC Vĩnh Long cho biết: Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tác hại của TL đến 2030 và những năm tiếp theo, BCĐ phòng, chống tác hại TL tỉnh tiếp tục củng cố tổ chức và mạng lưới phòng, chống tác hại TL; tăng cường năng lực điều phối của các ban, ngành, đoàn thể về phòng, chống tác hại TL.

Đồng thời, đẩy mạnh các chương trình giáo dục sức khỏe và nâng cao nhận thức trong cộng đồng về tác hại của TL. Ngoài ra, tiếp tục nâng cao hiệu quả của hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo việc thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của TL.

Bài, ảnh: MAI ANH