Nhân lên nét đẹp của văn hóa gia đình, dòng họ hiếu học

Xã Trung Hiệp (huyện Vũng Liêm), quê hương của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, là một trong những địa phương có bề dày lịch sử, văn hóa và truyền thống yêu nước. Gìn giữ và phát huy truyền thống đó, người dân Trung Hiệp hôm nay với các gia đình hiếu học trở thành nguồn động viên, tiếp sức cho các phong trào khuyến học ở cơ sở phát triển ngày càng đi vào chiều sâu, tạo nên nét đẹp văn hóa trong đời sống cộng đồng.

Gia đình ông Nguyễn Hữu Tính trong quyển sách kỷ niệm Đại hội Biểu dương các gia đình hiếu học toàn quốc được tổ chức lần thứ I tại Hà Nội vào năm 2004.

Bán 17 công đất cho con đi học

Ông Nguyễn Hữu Tính luôn khuyến khích các con nỗ lực học hành.

Trong cương lĩnh xây dựng đất nước năm 1991, Đảng ta đã chỉ rõ: “Gia đình là tế bào xã hội, là cái nôi thân yêu nuôi dưỡng cả đời người, là môi trường quan trọng giáo dục nếp sống và hình thành nhân cách”. Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay từ buổi đầu lập nước đã lưu tâm đến việc xây dựng “Gia đình hiếu học” và coi gia đình- nhà trường- xã hội là ba môi trường quan trọng trong sự nghiệp giáo dục- đào tạo, xây dựng con người.

Ông Nguyễn Hữu Tính, ngụ tại ấp Mướp Sát, xã Trung Hiệp, làm Phó Chủ tịch Hội Khuyến học xã từ khi mới thành lập hội, nhận thức được tầm quan trọng của việc học, ông luôn nỗ lực để các con được đến trường. Ánh mắt ông lấp lánh tự hào mỗi khi nhắc về những ngày vượt khó không ngừng của 5 người con.

Ông kể: “Cha tôi mất sớm, cảnh mẹ góa con côi, tôi được ông bà nội nuôi dưỡng. Tuy già yếu nhưng ông bà nội vẫn cố để cho tôi từ quê lên tỉnh học ở Trường Tống Phước Hiệp đến lớp đệ nhị (tức lớp 11 ngày nay), tuy nhiên sau đó việc học bị gián đoạn. Tôi luôn thấy ray rứt vì phụ lòng của ông bà nội nên quyết tâm cho 5 đứa con đi học đến nơi đến chốn, dù hoàn cảnh hết sức khó khăn”.

Thập niên 80, khi ấy vào tập đoàn làm ngày công tính điểm ăn chia, vợ ông Tính đau bệnh, các con thì thơ dại. Mong các con có điều kiện học tập tốt hơn, khi các con học xong cấp tiểu học, ông quyết định đưa lên TX Vĩnh Long học tiếp trung học. Ông Tính là lao động chính trong nhà, con đang tuổi ăn tuổi lớn mà cơm còn không đủ no, ông phải xuống ghe đi buôn bán xuôi ngược khắp nơi để mưu sinh. Vào năm 1988, khi các con lần lượt vào ĐH ở TP Hồ Chí Minh, gia đình lại lâm vào thiếu hụt, hết vay mượn phải đến… bán đất. 

Ông Tính rưng rưng nhớ lại: “Đến năm 2000 thì tôi bán hết 17 công ruộng, chúng tôi định bán tiếp vườn thì cũng may là 2 đứa lớn ra trường đi làm, quay lại phụ nuôi mấy đứa còn đi học. Thấy cảnh gia đình vất vả thiếu hụt, các con tôi luôn chăm chỉ, cố gắng, chịu đựng mọi thiếu thốn mà hoàn thành xong chương trình ĐH. Trong 5 người con, đứa tốt nghiệp ĐH Y dược TP Hồ Chí Minh, 2 con tốt nghiệp Trường ĐH Bách khoa, 2 con tốt nghiệp Trường ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh. Trong đó, hiện có 2 người đã hoàn thành chương trình thạc sĩ và các con đều đã có việc làm ổn định ở TP Hồ Chí Minh”. 

Vừa nhắc thành tích bảo vệ luận văn xuất sắc Trường ĐH Bách khoa của con gái út Nguyễn Diệu Minh, ông Tính lại rưng rưng khi nhìn bằng khen của gia đình trong Đại hội Biểu dương các gia đình hiếu học toàn quốc được tổ chức lần thứ I tại Hà Nội vào năm 2004. Ông Tính bộc bạch: “Khi mà mọi người còn nghèo, “lấy táo đong lúa chứ không ai lấy táo đong chữ”, tôi lại nghĩ khác. Con chữ và tri thức sẽ giúp những đứa con hòa nhập vào xã hội hiện đại tốt hơn và có tương lai tốt hơn thời của chúng tôi. Gia đình là nơi có khả năng tốt nhất, sớm nhất và có hiệu quả thiết thực đối với việc khuyến khích cổ vũ mọi người học tập suốt đời. Đó là động lực cho những lần gạt nước mắt bán đi từng miếng đất do ông bà để lại để lo tiền học cho các con”.

Giữ gìn truyền thống hiếu học

Về ấp Rạch Ngay, xã Trung Hiệp, hỏi thầy Nguyễn Văn Tư thì bà con ai cũng biết vì truyền thống hiếu học của gia đình. Với 5 người con ruột, cùng 4 dâu rể, ông Tư có đến 9 người con theo nghề giáo. 

Ông Nguyễn Văn Tư có 5 người con đều theo nghề giáo.

Tham gia cách mạng tháng 10/1973, ông Tư là giáo viên kháng chiến xã Trung Hiệp. Đến 30/4/1975, ông được điều động lên huyện công tác ở Phòng GD-ĐT huyện Vũng Liêm, gắn bó 30 năm thì nghỉ hưu. Ông Tư kể: “Gia đình chỉ sống nhờ vào 2 công ruộng cha mẹ cho vào năm 1975 đến nay và nửa công vườn trồng dừa. Những năm 1977-1978, có lúc tôi đã nghĩ đến chuyện nghỉ làm vì 52 đồng lương thời điểm ấy khó mà nuôi 4 người con đi học. Con nhỏ học ở trường làng, những năm tháng ăn chuối độn bo bo, đoạn đường đi học 1km thì con xỉu, bà con dọc đường ẵm bé vào nhà hỏi ra mới biết vì đói quá mà ngất xỉu, bà con mới bới cơm cho ăn. Chính nhờ người vợ Trần Thị Bé động viên, tảo tần vun vén nuôi các con mà tôi yên tâm đi làm”. 

Luôn giáo dục con cháu thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, các thành viên trong gia đình ông Tư luôn hòa thuận, con cháu hiếu thảo. Theo ông Tư, tất cả các thành viên trong gia đình đều có việc làm ổn định, làm tròn nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước và đóng góp tốt ở địa phương trong việc vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo.

Gia đình luôn thực hiện giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp, có mối quan hệ gắn bó tình làng nghĩa xóm rất thân thiết. Từ năm 2003 đến nay, gia đình ông Tư nhiều năm liền đạt gia đình văn hóa tiêu biểu. Ông được nhận Khánh vàng tặng gia đình giáo dục với 3 thế hệ theo nghề giáo. Ông còn nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh đã có thành tích đóng góp và vận động đóng góp thực hiện phong trào Vĩnh Long chung sức xây dựng NTM, vận động hoàn thành 2 công trình thắp sáng tuyến đường tại ấp Rạch Ngay với 114 đèn năng lượng mặt trời, hơn 150 triệu đồng. 

Trong bức thư gửi Đại hội Biểu dương các gia đình hiếu học lần thứ nhất, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh nêu rõ: “Gia đình hiếu học là một bông hoa đẹp trong vườn hoa đầy hương sắc của xã hội học tập đang từng bước được xây dựng ở nước ta, một tấm gương sáng cho mọi gia đình vươn tới tầm văn hóa ngày càng cao”. Những gia đình hiếu học góp phần nâng cao dân trí, vươn lên đóng góp xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh. 

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ