Ngày Môi trường thế giới: Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa- Lan tỏa lối sống xanh

Với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa”, ngày Môi trường thế giới 5/6 năm nay, Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP) nhấn mạnh tính cấp bách của việc giải quyết vấn nạn rác thải nhựa đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho hệ sinh thái tự nhiên, sức khỏe con người và sự phát triển kinh tế- xã hội.

Nhiều hoạt động chống rác thải nhựa, bảo vệ môi trường được nhiều đơn vị tích cực thực hiện.

Khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa phát sinh mỗi năm

Ngày Môi trường thế giới là một trong những sự kiện quan trọng hàng đầu của Liên Hiệp Quốc, nhằm thúc đẩy nhận thức và hành động vì môi trường trên toàn thế giới. Năm 2025, UNEP đã lựa chọn chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa” nhằm kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt để giải quyết rác thải nhựa- một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay.

Đây là lần thứ hai trong vòng 3 năm (2023-2025) chủ đề này được lựa chọn, thể hiện tính ưu tiên toàn cầu và cam kết hành động hướng tới nền kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững.

Theo UNEP, mỗi năm, thế giới sản xuất khoảng 430 triệu tấn nhựa, trong đó có đến hơn 2/3 là nhựa dùng một lần. Chỉ một phần nhỏ trong số này được tái chế, phần còn lại bị đốt hoặc chôn lấp, gây ra hệ lụy nặng nề đến môi trường, hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Tại Việt Nam, ước tính, mỗi năm phát sinh khoảng 1,8 triệu tấn rác nhựa, song tỷ lệ tái chế mới chỉ đạt khoảng 27%. Điều này gây quá tải cho các bãi chôn lấp, làm gia tăng ô nhiễm đất, nước và không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là tại các đô thị lớn, vùng ven biển và khu vực nông thôn. 

Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát động chiến dịch “Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa- Lan tỏa lối sống xanh”, với nhiều hoạt động thiết thực, hướng đến thay đổi hành vi cộng đồng và thúc đẩy trách nhiệm xã hội với môi trường.

Trong đó, các địa phương, tổ chức và doanh nghiệp được kêu gọi tổ chức lễ mít tinh, diễn đàn cộng đồng, ngày “Không nhựa sử dụng một lần”, phát động phong trào “Không nhựa” tại trường học, chợ, siêu thị, công sở... Bên cạnh đó là các hoạt động thu gom, phân loại rác tại nguồn, triển lãm sản phẩm tái chế, giới thiệu mô hình kinh tế tuần hoàn, và ra quân đồng loạt vệ sinh môi trường ở các khu dân cư, nông thôn, thành thị. 

Tăng cường tuyên truyền, chung tay chống rác thải nhựa 

Thời gian qua, tại tỉnh Vĩnh Long, nhiều giải pháp thiết thực để hạn chế rác thải nhựa đã được triển khai. Riêng đầu năm 2025, Chi cục Môi trường và Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã phối hợp với Siêu thị Co.opmart Vĩnh Long và Hội LHPN tỉnh tổ chức chương trình “đổi rác lấy quà”.

Chương trình hướng đến xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, thể hiện trách nhiệm của nhà sản xuất trong hoạt động kinh doanh… Theo đó, khách hàng có thể mang các loại rác thải (giấy, vỏ nhôm, chai nhựa đựng thực phẩm, bao bì các tông) đến địa điểm thu gom tại Co.opmart Vĩnh Long để đổi quà. 

Trước đó, Siêu thị Co.opmart cũng có chương trình thu gom, phân loại, ép nhỏ chai nhựa để tạo ra những vật dụng hữu ích, chương trình “đổi chai nhựa lấy sen đá”.

Ông Văn Quốc Hoàng- Giám đốc Siêu thị Co.opmart Vĩnh Long, cho biết: “Chương trình mong muốn lan tỏa ý thức thu gom, tái chế nhựa đến người tiêu dùng khi tham quan, mua sắm tại siêu thị. Cứ mỗi 10 chai nhựa rỗng mà khách hàng mang đến, cho chúng vào máy ép được bố trí tại sảnh siêu thị, khách sẽ đổi lấy 1 cây sen đá hoặc 1 hộp sữa. Sau đó chai nhựa sẽ được chuyển đến các đơn vị xử lý, tái chế rác thải, số tiền mà chúng tôi bán nhựa cho đơn vị tái chế sẽ gây quỹ hỗ trợ người có hoàn cảnh khó khăn”. 

Nhiều người tham gia đổi rác lấy quà cho biết hoạt động này rất có ý nghĩa vì thêm ý thức bảo vệ môi trường và phân loại các loại rác thải có thể tái chế được, để giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường.

Để bảo vệ môi trường, tạo ra sản phẩm xanh, đáp ứng nhu cầu thị trường, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trong tỉnh cũng đã áp dụng các quy trình sản xuất thân thiện với môi trường, từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên. 

Để góp phần chung tay bảo vệ môi trường, anh Phạm Lê Đạt- Công ty TNHH ECO ECO (xã Long Phú, huyện Tam Bình) đã nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm ống hút bằng tre. Theo anh Đạt, ống hút bằng tre là sản phẩm sản xuất từ nguyên liệu thiên nhiên, thân thiện với môi trường, an toàn cho người sử dụng, có thể tái sử dụng nhiều lần, góp phần giảm thiểu rác thải nhựa. 

Doanh nghiệp sản xuất xanh, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Ông Võ Quốc Bảo- Chi cục trưởng Chi cục Môi trường và Kiểm lâm cho biết: Thời gian qua, đơn vị đã đẩy mạnh thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa”, hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong các hoạt động của cơ quan, đơn vị; phối hợp vận động, khuyến khích các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nhựa tự phân hủy, sản phẩm thân thiện môi trường; thông tin về các cơ sở sản xuất và các sản phẩm thân thiện với môi trường để khuyến khích cộng đồng thay đổi thói quen sử dụng túi ny lông và sản phẩm nhựa dùng một lần…

Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa”; triển khai các giải pháp chống rác thải nhựa trên sông nhằm bảo vệ môi trường nước…

Bài, ảnh: TRÀ MY