Người chạy xe tay ga mua cơm từ thiện- góc nhìn nhiều chiều

(VLO) Cơm từ thiện từ lâu đã trở thành một nét đẹp nhân văn trong đời sống xã hội Việt Nam. Với mức giá chỉ từ vài ngàn đồng, những suất cơm này không chỉ đơn thuần là một bữa ăn mà còn là sự sẻ chia, tình yêu thương giữa người với người.

Thế nhưng, hình ảnh những người đi xe tay ga, mặc quần áo bảnh bao xuất hiện trong hàng người mua cơm từ thiện lại đang gây ra nhiều tranh luận trong xã hội.

Là tham lam hay hoàn cảnh bất khả kháng?

Nhiều người nhanh chóng phán xét những người đi xe tay ga mà vẫn mua cơm từ thiện là “giàu mà tham”, “không biết xấu hổ”. Bề ngoài họ không mang dáng vẻ của những người có hoàn cảnh khó khăn, thậm chí đôi khi còn lịch lãm hơn nhiều người đứng trong hàng. Nhưng liệu nhìn vẻ bề ngoài, ta có thể hiểu hết hoàn cảnh của họ?

Có thể, đó là một người từng có cuộc sống sung túc nhưng đang rơi vào cảnh khốn cùng vì thất nghiệp hoặc bệnh tật. Chiếc xe tay ga có thể là tài sản cuối cùng còn sót lại, không đành lòng bán vì cần cho công việc hoặc để giữ chút sĩ diện. Đâu ai muốn nhìn thấy ánh mắt thương hại của người khác khi bán đi thứ cuối cùng mình còn giữ được.

Cũng có người là người già hoặc lao động nghèo, được con cháu để lại xe nhưng bản thân không có thu nhập ổn định. Những suất cơm từ thiện, dù chỉ tiết kiệm được vài chục ngàn đồng mỗi ngày, cũng là một cách để họ sống qua ngày.

Cơm từ thiện và mục đích thực sự

Cơm từ thiện được lập ra không để phân biệt ai giàu hay nghèo, mà để chia sẻ với những ai cần nó. Vậy định nghĩa “cần” ở đây là gì? Có phải chỉ những người không có gì để ăn? Hay bất kỳ ai, trong hoàn cảnh khó khăn nào, cảm thấy bữa cơm từ thiện là một giải pháp cho mình?

Thực tế, cơm từ thiện không phải là cơ hội để người ta “tranh thủ” tiết kiệm tiền bạc, mà là nơi giúp những ai cần tìm một bữa ăn ấm áp, dễ dàng hơn để vượt qua ngày hôm đó. Tuy nhiên, sự khéo léo và ý thức cá nhân vẫn là điều cần thiết. Nếu một người thực sự đủ khả năng tài chính thì họ nên nhường lại suất cơm ấy cho những người đang chật vật mưu sinh.

Cần một góc nhìn khoan dung hơn

Xã hội đôi khi khắc nghiệt với những gì nằm ngoài khuôn mẫu mà họ kỳ vọng. Người ta mong đợi người khó khăn phải “trông giống khó khăn”, để những hành động như nhận cơm từ thiện không bị coi là lấn lướt hoặc tham lam. Sự chỉ trích đôi khi đến từ tâm lý bất công: “Tôi nghèo mà còn chưa đi lấy, sao họ đi xe đẹp mà lại lấy?”

Tuy nhiên, bản chất của từ thiện là sự tự nguyện. Nếu các suất cơm ấy được phát một cách công khai, không rào cản, thì trách nhiệm thuộc về ý thức người nhận. Đổ lỗi hay chỉ trích cá nhân đôi khi lại khiến mục đích nhân văn của hành động từ thiện trở nên méo mó.

Dễ dàng đánh giá người khác qua vẻ ngoài và hành động nhất thời, nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng hiểu rõ câu chuyện đằng sau. Nếu một người giàu có thực sự lợi dụng cơm từ thiện để tiết kiệm tiền, điều đó đúng là đáng phê phán. Nhưng việc khoác lên họ chiếc áo “tham lam” khi chưa hiểu thấu bối cảnh lại là một cái bẫy đạo đức mà chúng ta dễ dàng rơi vào.

Thay vì soi xét, xã hội cần một góc nhìn bao dung và cởi mở hơn. Từ thiện không chỉ giúp đỡ người khó khăn, mà còn lan tỏa thông điệp về lòng nhân ái. Hãy để những suất cơm từ thiện được trao đi trọn vẹn tinh thần chia sẻ và hy vọng rằng những người đủ điều kiện sẽ lựa chọn sẻ chia thay vì nhận về.

Những câu chuyện nhỏ như thế này có thể không thay đổi thế giới, nhưng chắc chắn sẽ làm đẹp thêm mối quan hệ giữa con người với con người, nơi chúng ta chọn đồng cảm thay vì phán xét, chọn sẻ chia thay vì hằn học. Đó cũng là cách để giữ gìn giá trị tốt đẹp của lòng từ thiện trong xã hội ngày nay.

CẨM TẢO (TP Vĩnh Long)