Thêm trợ cấp hưu trí, phủ kín lưới an sinh

(VLO) Một trong những quy định đáng chú ý trong Luật BHXH năm 2024 sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua là công dân Việt Nam đủ 75 tuổi nếu không có lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Quy định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Người cao tuổi được khám sức khỏe miễn phí tại xã Trung Thành, huyện Vũng Liêm.

Theo BHXH Việt Nam, việc bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội là để hình thành hệ thống BHXH đa tầng theo định hướng tại Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH.

Tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có khoảng 14,4 triệu người sau độ tuổi nghỉ hưu. Song, mới chỉ có hơn 5,1 triệu người đủ điều kiện hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, chiếm 35% tổng số người sau độ tuổi nghỉ hưu. Ngoài ra, vẫn còn khoảng 65% người sau độ tuổi nghỉ hưu chưa thuộc diện bao phủ của hệ thống BHXH.

Trong khi đó, Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 BCH Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH đặt mục tiêu, đến năm 2030, khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội.

Theo BHXH tỉnh, Luật BHXH năm 2024 đã thể chế hóa nội dung bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng và thể hiện sự liên kết, linh hoạt giữa các tầng nhằm đạt được mục tiêu mở rộng diện bao phủ theo Nghị quyết số 28.

Cụ thể, Luật BHXH (sửa đổi) đã bổ sung Chương III về trợ cấp hưu trí xã hội. Trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định của Luật BHXH năm 2024 là loại hình BHXH do ngân sách nhà nước bảo đảm, được xây dựng trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hàng tháng đối với người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng, trong đó giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi (hiện hành là 80 tuổi).

Quy định mới trong Luật BHXH sửa đổi nêu rõ, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng (trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ) hoặc đối tượng là công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định người từ đủ 80 tuổi trở lên không có lương hưu được hưởng trợ cấp xã hội với mức hưởng là 360.000 đồng/tháng và được đề xuất nâng lên 500.000 đồng/tháng.

Chi trả lương hưu tại Phường 3, TP Vĩnh Long.

Như vậy, so với quy định hiện hành, độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí hạ từ 80 tuổi xuống 75 tuổi và được đổi tên từ trợ cấp xã hội thành trợ cấp hưu trí khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực. Ngoài ra, được Nhà nước đóng BHYT, khi chết tổ chức, cá nhân lo mai táng được hỗ trợ mai táng phí theo quy định pháp luật về người cao tuổi.

Theo Bộ Lao động-TB-XH, khi Luật BHXH có hiệu lực từ 1/7/2025, sẽ có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Theo ông Ngô Tuấn Anh- Phó Giám đốc BHXH tỉnh, Điều 23 Luật BHXH 2024 quy định, trường hợp người đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định nêu trên nếu không hưởng BHXH 1 lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng của mình.

“Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hàng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động. Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được ngân sách nhà nước đóng BHYT”- ông Ngô Tuấn Anh thông tin.

Ngoài ra, luật có nhiều điểm mới khác như: mở rộng đối tượng được tham gia và thụ hưởng đầy đủ các chế độ BHXH bằng việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã thay vì chỉ hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất như luật hiện hành.

Đồng thời, bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện; gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG