Sinh đủ hai con vì sự phát triển bền vững

Tỷ lệ sinh toàn quốc năm 2022 là 2,01 con/phụ nữ. Trong đó, Vĩnh Long đạt 1,84 con/phụ nữ, không đạt mức sinh thay thế do nhiều gia đình không có ý định sinh con thứ 2 vì áp lực thu nhập. Tỉnh đang thực hiện nhiều giải pháp để vận động mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, nhằm đạt được mức sinh thay thế trong năm 2030.

Nhiều gia đình chỉ sinh 1 con thay vì mức sinh khuyến cáo là 2 con để đảm bảo mức sinh thay thế.

Tỷ lệ sinh toàn quốc năm 2022 là 2,01 con/phụ nữ. Trong đó, Vĩnh Long đạt 1,84 con/phụ nữ, không đạt mức sinh thay thế do nhiều gia đình không có ý định sinh con thứ 2 vì áp lực thu nhập. Tỉnh đang thực hiện nhiều giải pháp để vận động mỗi cặp vợ chồng sinh đủ 2 con, nhằm đạt được mức sinh thay thế trong năm 2030.

Ngại sinh con thứ 2 vì ngại… đủ thứ

Dù con gái đã học lớp 7 song chị Nguyễn Thị Bích Lan (xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình) vẫn chưa có ý định sinh thêm con vì cuộc sống còn khó khăn.

 Chị Lan tâm sự: “Làm công nhân gần chục năm nhưng thời gian qua công ty thiếu đơn hàng nên vợ chồng tui thất nghiệp. Chồng tui theo người quen lên TP Hồ Chí Minh, Bình Dương làm phụ hồ, 2-3 tháng mới về nhà. Tui chăm mẹ già bị tai biến nên cũng hổng làm gì được nhiều, tận dụng vườn nhà trồng rau, nuôi vịt, gà kiếm ít tiền chợ. Sanh nữa đủ thứ lo nên thôi 1 đứa lo còn khó, đẻ thêm lo hổng đặng, tội nghiệp con”.

Chị Lương Mỹ Nhân (TP Vĩnh Long) cho biết kinh tế gia đình khó khăn, mọi chi phí sinh hoạt phụ thuộc vào chồng nên việc sinh thêm con thứ 2 vẫn còn trong kế hoạch.

 “Chị làm công nhân trong một công ty giày ở KCN Hòa Phú nhưng bị thất nghiệp gần 6 tháng nay. Con trai học mầm non, thu nhập chính nhờ tiền lương công chức của chồng. Chị tranh thủ đưa con đi học và làm giúp việc nhà theo giờ, tuần nào họ cần họ kêu thêm buổi thì có thêm tiền để dành đóng học phí cho con. Gạo, đồ ăn có khi về quê nội, ngoại phụ hợ mới đủ chi tiêu nên đẻ thêm nữa anh chị lo hổng xuể”- chị Nhân thở dài.

Theo ông Nguyễn Doãn Tú- Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), sau gần 50 năm vận động “mỗi phụ nữ sinh 2 con”, Việt Nam đạt mức sinh thay thế vào năm 2006 với tổng tỷ suất sinh (TFR) là 2,09 con/phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và được duy trì trong suốt 16 năm qua.

Song, đang có sự chênh lệch mức sinh giữa các vùng miền. Tổng tỷ suất sinh của nhiều tỉnh, thành phố đồng bằng xuống dưới 2 con/phụ nữ. Trong khi đó ở một số tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa, tổng tỷ suất sinh lên đến hơn 2,5 con/phụ nữ. Đáng báo động là xu hướng sinh ít con, thậm chí không sinh con xuất hiện ở nhiều tỉnh, thành phố trong thời gian qua.

Việt Nam đang phải đối mặt với mức sinh chênh lệch giữa các tỉnh, thành phố. Theo đó, 33 tỉnh, thành phố có mức sinh cao, 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp, thậm chí một số nơi rất thấp, tập trung ở vùng Đông Nam Bộ, ĐBSCL, duyên hải miền Trung.

Sinh đủ hai con vì sự phát triển bền vững

Vĩnh Long nằm trong danh sách 21 tỉnh có mức sinh thấp dưới mức sinh thay thế (dưới 2 con/phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ). Điều này dẫn đến bất lợi về cơ cấu dân số, tốc độ già hóa dân số sẽ diễn ra nhanh và sớm mất đà “dân số vàng”. Đồng thời, tạo ra áp lực ngày càng tăng đối với hệ thống an sinh xã hội dành cho người cao tuổi như lương hưu, BHYT, chế độ trợ cấp xã hội, chế độ chăm sóc sức khỏe…

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ sinh con ở Vĩnh Long còn thấp là nhiều người trẻ chọn lối sống độc thân hoặc chậm kết hôn. Khi kết hôn thì tỷ lệ vô sinh, hiếm muộn cũng tăng. Kể cả khi đã kết hôn nhiều gia đình cũng ngại sinh con, chỉ sinh 1 con do lo ngại chi phí nuôi dưỡng.

Trước khi quyết định mang thai thì không ít phụ nữ có nhiều vấn đề đặt ra như nỗi lo về gánh nặng gia đình, môi trường sống, điều kiện y tế, giáo dục và sinh xong, kiếm người giữ con để yên tâm đi làm cũng khó. Từ nỗi lo này, nhiều cặp vợ chồng chỉ sinh 1 con. Đây là những thách thức với những cán bộ làm công tác dân số hiện nay.

Theo bà Phạm Thị Thuận- Phó Chi cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, Vĩnh Long đang triển khai nhiều giải pháp tuyên truyền vận động người dân sinh đủ 2 con với khẩu hiệu vận động “Mỗi cặp vợ chồng nên sinh đủ 2 con” để nuôi dạy con tốt, góp phần xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc.

Nhiều cặp vợ chồng có đủ 2 con đang tận hưởng niềm vui, hạnh phúc nhân đôi bên con yêu.

Chị Đặng Thị Tuyết Hiền (Phường 8, TP Vĩnh Long) chia sẻ: “Con gái nhỏ cách anh trai 13 tháng nên 3 năm đầu hai vợ chồng tôi chăm con tuy cực nhưng vui. Giờ hai anh em ngày học bán trú trong trường; chiều rước về ăn uống, đưa đi học anh văn, học võ; cuối tuần học bơi. Vợ chồng đều là viên chức nên cũng gói ghém mới đủ nhưng mừng khi anh em thương yêu nhau, biết phụ mẹ việc nhà và tự giác học, chơi, thấy cưng lắm!”.

Cán bộ dân số tuyên truyền về lợi ích của việc sinh đủ 2 con cũng như các yếu tố bất lợi của việc kết hôn, sinh con quá muộn, sinh ít con đối với phát triển kinh tế- xã hội, đối với gia đình và chăm sóc ba, mẹ khi về già. Trong đó, chú trọng ở các khu đông dân cư, khu, cụm công nghiệp.

“Đây là giải pháp nhằm đạt mức sinh thay thế, không để mức sinh giảm quá thấp, từng bước đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với quá trình già hóa dân số, thực hiện phân bố dân cư hợp lý và nâng cao chất lượng dân số”- bà Phạm Thị Thuận cho biết.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG