Bảo vệ quyền lợi người lao động

Trong 5 nguyên tắc điều chỉnh của Luật Lao động trong Bộ luật Lao động năm 2019 (BLLĐ 2019), nguyên tắc quan trọng nhất là nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người lao động (NLĐ).

(VLO) Trong 5 nguyên tắc điều chỉnh của Luật Lao động trong Bộ luật Lao động năm 2019 (BLLĐ 2019), nguyên tắc quan trọng nhất là nguyên tắc bảo vệ quyền lợi người lao động (NLĐ).

Nghiên cứu những điểm mới của BLLĐ năm 2019 về lao động, các chính sách về BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.

BLLĐ 2019 gồm 17 chương 220 điều, được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 20/11/2019 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 (thay thế cho BLLĐ 2012 hiện hành).

Theo ông Lê Văn Hòa- Trưởng Phòng Lao động- Việc làm thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, BLLĐ 2019 chia làm 6 chuyên đề: Phạm vi điều chỉnh, các nguyên tắc cơ bản của Luật Lao động; Đối thoại tại nơi làm việc, thương lượng tập thể, thỏa ước lao động tập thể; Hợp đồng lao động; Điều kiện lao động và sử dụng lao động (tiền lương, thời gian làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, an toàn lao động, vệ sinh lao động); Kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất; Tranh chấp lao động, đình công.

Trong tháng 3, sở phối hợp một số địa phương cấp huyện tập huấn tuyên truyền các điểm mới này cho cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động, từ cơ sở đó phổ biến đến NLĐ.

Nhằm tăng cường trang bị kiến thức pháp luật về lao động, điểm mới của BLLĐ 2019, tháng 4 rồi, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Vĩnh Long phối hợp Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức tuyên truyền BLLĐ 2019 cho 200 người lao động (NLĐ) tại Công ty TNHH MTV Khang Thịnh, Công ty CP Dệt may- Đầu tư- Thương mại Thành Công.

Tập huấn triển khai văn bản thi hành luật về lao động, BHXH, BHYT, BHTN cho đơn vị sử dụng lao động tại các địa phương.

Tại đó, đơn vị sử dụng lao động và NLĐ được phổ biến các điểm mới của BLLĐ 2019: tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình; tăng ngày nghỉ hàng năm; bỏ hợp đồng lao động (HĐLĐ) theo mùa vụ; quyền lợi của NLĐ làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;...

Về HĐLĐ, BLLĐ 2012 quy định gồm HĐLĐ không xác định thời hạn; HĐLĐ xác định thời hạn; HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng.

Ở BLLĐ 2019, quy định chỉ còn 2 loại HĐLĐ gồm: HĐLĐ không xác định thời hạn; HĐLĐ xác định thời hạn; bỏ nội dung HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc có thời hạn dưới 12 tháng.

Phổ biến thêm, ông Lê Văn Hòa cho biết, để chấm dứt việc dùng tên gọi khác cho HĐLĐ nhằm tránh né nghĩa vụ theo quy định của luật, BLLĐ 2019 quy định trường hợp các bên thỏa thuận bằng tên gọi khác như hợp đồng dân sự, hợp đồng khoán việc... thì vẫn coi là HĐLĐ nếu có 2 nội dung sau: thảo luận về việc làm, tiền lương, tiền công; có sự quản lý điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

Trong BLLĐ 2019, ở chuyên đề về “Phạm vi điều chỉnh, các nguyên tắc cơ bản của Luật Lao động” có 5 nguyên tắc, thì nguyên tắc quan trọng nhất là nguyên tắc bảo vệ quyền lợi NLĐ.

Nguyên tắc điều chỉnh của Luật Lao động, có 5 nguyên tắc: tự do lao động, tự do thuê mướn lao động; bảo vệ người lao động; bảo vệ người sử dụng lao động; bảo đảm và tôn trọng sự thỏa thuận hợp pháp của các bên trong lĩnh vực lao động; kết hợp chính sách kinh tế và xã hội trong Luật Lao động.

Tại sao phải bảo vệ NLĐ? Trong quan hệ lao động là bình đẳng nhưng NLĐ là đối tượng yếu thế hơn; dễ bị xâm phạm quyền lợi và lợi ích nhất.

Trong thực tế NLĐ có sự phụ thuộc vào người sử dụng lao động và chịu sự điều hành quản lý của người sử dụng lao động.

Do đó thường xảy ra hiện tượng lạm quyền của người sử dụng lao động, dẫn đến những thiệt thòi cho NLĐ.

Ví dụ: buộc phải làm thêm quá giờ quy định, yêu cầu làm những công việc không có trong thỏa thuận, trả lương thấp hơn và chậm hơn so với quy định, không tham gia BHXH, bị ngừng việc không được trả lương.

Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi NLĐ nêu: Pháp luật khuyến khích người sử dụng lao động tạo điều kiện thuận lợi cho NLĐ hơn những gì mà pháp luật quy định.

Những quy định nào có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật thì được khuyến khích. Những quy định nào thấp hơn so với quy định, làm thiệt thòi cho NLĐ thì không được chấp nhận.

Bài, ảnh: MINH THÁI