Làm ăn lớn cần tư duy lớn

Câu chuyện đưa cây cam sành với quy mô lớn về xứ ruộng cách đây mấy năm, làm xôn xao bà con chuyên canh lúa. Nhiều người đặt niềm tin, hy vọng với cách làm ăn mới và sự đầu tư quá lớn; tuy nhiên đã xuất hiện nhiều vấn đề có nguy cơ đổ bể.

Câu chuyện đưa cây cam sành với quy mô lớn về xứ ruộng cách đây mấy năm, làm xôn xao bà con chuyên canh lúa. Nhiều người đặt niềm tin, hy vọng với cách làm ăn mới và sự đầu tư quá lớn; tuy nhiên đã xuất hiện nhiều vấn đề có nguy cơ đổ bể.

Đối với Hai Lúa tui và một số bà con cho thuê đất để làm dự án trồng cam thì hoàn toàn không có ảnh hưởng gì, nhưng thấy một dự án tầm cỡ được đưa về nông thôn, tạo cơ hội cho người trồng lúa không hiệu quả chuyển đổi mục đích làm ăn khác với số vốn cầm chắc trong tay, mọi người cũng cảm thấy khá buồn. Đặc biệt, chia sẻ và cảm thông với những người bỏ vốn đầu tư.

Việc ký hợp đồng thuê đất với người trồng lúa là 10 năm, để xây dựng vùng cam sành lên đến hàng trăm mẫu đất. Giá thuê 4 triệu đồng/công/năm, riêng giai đoạn đầu nhiều bà con nông dân đã có được số vốn chuyển đổi mục đích làm ăn như buôn bán nhỏ, chăn nuôi quy mô vừa và nhỏ… Nhiều người đạt hiệu quả kinh tế cao hơn khi làm lúa, do đó đời sống cũng dần khấm khá lên. Ngược lại, dự án cam sành thì dần đi vào ngõ cụt.

Sau thời gian tìm hiểu, Hai Lúa tui được biết đây là một mô hình hay, hình thức hợp tác xã hoặc gọi là công ty cổ phần với sự góp vốn của các cổ đông cũng được. Đa số những cổ đông lớn đều là những người có nhiều năm kinh nghiệm trồng cam sành và đã giàu lên từ cam sành, mỗi cá nhân đều từng sở hữu riêng diện tích cam khá lớn.

Mọi người đều nghĩ ai cũng dạn dày kinh nghiệm và nhiều người kinh nghiệm hợp tác với nhau thì phần thắng chắc trong tay. Vấn đề ở đây là từ làm ăn cá thể riêng lẻ khi chuyển qua mô hình hợp tác xã, mô hình cổ đông thì lại hoàn toàn khác. Lúc này, cần phải thuê hẳn đội ngũ điều hành chuyên nghiệp mới có thể phát huy sức mạnh của tập hợp cổ phần trong mô hình tập thể. Do đó, sau thời gian đầu hồ hởi, phấn khởi, gọi là sau “tháng trăng mật”, bắt đầu nảy sinh những bất đồng trên nhiều khâu giải quyết vấn đề. Một số người đã đặt vấn đề thoái vốn, bỏ ngang giữa chừng không muốn tiếp tục nữa.

Trong khi có nhiều vấn đề cần giải quyết về ứng dụng khoa học công nghệ, vấn đề tiêu thụ và nắm bắt thị trường… đòi hỏi tầm quản lý vĩ mô và sự đoàn kết cao, thì lại nảy sinh lủng củng nội bộ. Về lâu dài, thật khó có thể phát huy được tiềm năng của mô hình sản xuất mới này và thật lòng Hai Lúa tui rất lấy làm tiếc. Khi làm ăn lớn chúng ta cần phải có tư duy lớn.

Hailua@.com