Khó như... cai nghiện thuốc lá

Hơn ai hết, người hút thuốc lá biết rõ tác hại của thuốc lá mang lại đối với bản thân. Ngoài nicotin, trong thuốc lá còn chứa 7.000 hóa chất khác mà trong đó có những chất rất độc đối với cơ thể. Nhiều người cố gắng cai nghiện thuốc lá, nhưng không thành công. Nguyên nhân do đâu?

Hơn ai hết, người hút thuốc lá biết rõ tác hại của thuốc lá mang lại đối với bản thân. Ngoài nicotin, trong thuốc lá còn chứa 7.000 hóa chất khác mà trong đó có những chất rất độc đối với cơ thể. Nhiều người cố gắng cai nghiện thuốc lá, nhưng không thành công. Nguyên nhân do đâu?

Đang điều trị viêm phổi tắc nghẽn mãn tính ở Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh Vĩnh Long, chú N.V.T. (53 tuổi) nhưng có “thâm niên” đến 37 năm hút thuốc lá và thuốc lá là thứ không thể thiếu bên cạnh mỗi ngày. Trung bình mỗi ngày chú T. hút 1-2 gói thuốc lá, thậm chí có thời điểm nhiều hơn.

Dù đang điều trị bệnh, bác sĩ khuyên chú nên cố gắng, quyết tâm bỏ thuốc lá, song tới giờ chú vẫn không làm được. “Cũng cố gắng bỏ nhưng ghiền lắm, hổng hút thì thèm, người bứt rứt, bần thần, khó chịu, lạt miệng lắm. Lâu lâu thèm cũng hít vài ba hơi, lén vợ con, lén bác sĩ mà hút”.

Còn anh P.T.H. (44 tuổi) vừa được cấp cứu thành công do bị đột quỵ. Anh cho biết: “Công việc áp lực, căng thẳng, hút thuốc lá là niềm vui nên tôi hay hút thuốc. Vừa trải qua can thiệp đột quỵ não do hẹp động mạch, bác sĩ cho rằng hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính khiến tôi bị đột quỵ. Sợ lắm, kỳ này tôi sẽ quyết tâm cai nghiện thuốc lá”.

Theo các bác sĩ chuyên khoa hô hấp thuộc Bệnh viện 115 (TP Hồ Chí Minh), người nghiện thuốc lá dừng hút thuốc ngay lập tức chứ không giảm từng điếu một thì thời gian cai sẽ ngắn hơn.

Đa số bệnh nhân phải trải qua hội chứng cai thuốc lá, gây ảnh hưởng đến thần kinh, thể xác. Chất nicotine trong thuốc lá tạo nên sự hưng phấn cho bệnh nhân, ham muốn, tăng cường sức hoạt động. Khi thiếu nicotine, người bệnh sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi, thèm ăn gây tăng cân trong vài tuần đầu. Mỗi người sẽ có biểu hiện khác nhau, nhưng đa số tập trung rơi vào trạng thái bứt rứt, lo lắng do thiếu nicotine.

Hiện không có loại thuốc cai nghiện nào điều trị dứt điểm mà phụ thuộc vào 50% ý chí người cai. Người cai phải được tư vấn rõ ràng, hiểu rõ những tình trạng và giai đoạn cần trải qua.

Nghiên cứu cho thấy, trong 30 phút đến 4 giờ đầu tiên cai thuốc lá, lượng nicotine giảm đi, bệnh nhân cảm thấy muốn hút một điếu nữa. Sau 10 giờ, sẽ thấy bồn chồn, bứt rứt, khó chịu và phải tìm cách nào đó khỏa lấp (nhai kẹo).

Khoảng 24 giờ sau, lượng nicotine thiếu hụt kích thích não bộ tạo ra cảm giác muốn ăn, sẽ nạp năng lượng để khỏa lấp cơn thèm. Một vài ngày sau, bệnh nhân tiếp tục thèm ăn, làm tăng cân.

Qua ngày thứ 2, bệnh nhân cảm thấy rất đau đầu, có thể xuất hiện nửa bên hoặc cả đầu. Lúc này, bệnh nhân tìm đến thuốc giảm đau. Ngày thứ 3, những triệu chứng cai bắt đầu giảm. Nếu qua được ngày thứ 5, bệnh nhân vượt được mốc nguy hiểm đe dọa hút lại. Khi đó, bệnh nhân cần tiếp tục kiên trì cai thuốc. Trong 5 tuần, người nghiện thuốc lá có thể cai được thuốc lá. Song, việc này phụ thuộc rất nhiều vào ý chí của bệnh nhân.

Tại Việt Nam, số lượng người nghiện thuốc lá rất cao và con số này sẽ khó lòng giảm xuống bởi việc mua bán thuốc lá diễn ra dễ dàng, phổ biến. Cùng với số lượng người hút thuốc lá nhiều, thói quen mời nhau cùng hút thuốc khiến người nghiện khó bỏ thuốc lá.

MAI ANH