An toàn vệ sinh thực phẩm- việc không của riêng ai

An toàn thực phẩm (ATTP) đang được xã hội quan tâm, thực phẩm giả, thực phẩm bẩn trở thành nỗi ám ảnh của người tiêu dùng. Đây cũng là thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng trong tình hình diễn biến phức tạp như hiện nay. 

An toàn thực phẩm (ATTP) đang được xã hội quan tâm, thực phẩm giả, thực phẩm bẩn trở thành nỗi ám ảnh của người tiêu dùng. Đây cũng là thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng trong tình hình diễn biến phức tạp như hiện nay. Hội thảo chuyên đề “Thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng- thực trạng và các giải pháp”do BCĐ liên ngành về ATTP vừa qua đã đưa ra nhiều giải pháp cho vấn đề này.

Người tiêu dùng cũng cần quan tâm đến nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.

Số vụ vi phạm đang giảm dần

Để kéo giảm các vụ vi phạm ATTP, công tác truyền thông, thanh tra, kiểm tra đã được tập trung thực hiện. Qua đó, nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng và các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, chấp hành pháp luật về ATTP.

Hình thức vi phạm chủ yếu là không thực hiện khám sức khỏe định kỳ đầy đủ theo quy định, giấy xác nhận ATTP hết hạn, vi phạm điều kiện vệ sinh cơ sở. Trong năm 2018, ngành y tế thanh tra, kiểm tra 8.937 cơ sở, trong đó, số cơ sở đạt tiêu chuẩn là 6.648, xử lý 183 cơ sở với mức phạt tổng cộng là 251 triệu đồng.

Ông Võ Thanh Mãnh- Phó Phòng Kinh tế TP Vĩnh Long- cho biết: “Hầu hết các thực phẩm có thương hiệu được người tiêu dùng ưa chuộng đều có nguy cơ bị làm giả, làm nhái. Thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây khó khăn cho người tiêu dùng khi muốn phân biệt”. Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng.

BCĐ 389 TP Vĩnh Long, Phòng Kinh tế TP Vĩnh Long trong năm 2018 đã xử lý 368 cơ sở vi phạm, phạt gần 3,7 tỷ đồng. “Trong quý I/ 2019, phòng đã ban hành 25 quyết định xử phạt với tổng số tiền phạt khoảng105 triệu đồng”.

Ngành công thương quản lý các sản phẩm, thực phẩm: bia; rượu, cồn và đồ uống có cồn; nước giải khát; sữa chế biến;… Ông Nguyễn Quốc Huấn- Trưởng Phòng Quản lý thương mại- Sở Công thương cho hay sở này đang quản lý 3.871 cơ sở sản xuất kinh doanh. Trong đó, hơn 1.800 cơ sở chưa xác nhận kiến thức ATTP. Trong năm 2018, đã tiến hành kiểm tra 301 vụ, qua đó phát hiện 137 vụ vi phạm, phạt hành chính gần 920 triệu đồng.

Nhìn chung, ý thức tự giác của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm chưa cao. Đa số cơ sở quy mô nhỏ, sản xuất hộ gia đình nên thiếu vốn đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị. Ông Nguyễn Quang Phục- Chi cục trưởng Chi cục ATTP- cho biết: Trong số 402 mẫu xét nghiệm thời gian qua thì có đến 108 mẫu không đạt. Chủ yếu là các mặt hàng: nước đá (98,2%), mì sợi (77,8%) và chả lụa (77,2%).

Ông Liêu Cẩm Hiền- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp- PTNT cho biết: Trong 2 năm 2017- 2018, ngành nông nghiệp tỉnh đã xây dựng 5 đề án, 3 dự án về đảm bảo ATTP. Song song đó là hỗ trợ xây dựng, kết nối chuỗi cung ứng nông sản, thủy sản an toàn.

Cùng “đấu tranh” chống thực phẩm bẩn

Khó khăn của ngành nông nghiệp hiện nay trong quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp và ATTP nông- lâm- thủy sản là thiếu nhân lực. “Các dự án hỗ trợ cung ứng nông- lâm- thủy sản an toàn trên địa bàn tỉnh còn ít. Công tác xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm chưa được thực hiện mạnh mẽ”- ông Liêu Cẩm Hiền nói.

Thiết nghĩ, nông sản cần được kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất ban đầu. Phổ biến cách nhận diện chuỗi thực phẩm an toàn; tuyên truyền, giáo dục cách thức sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm nông- lâm- thủy sản.

Bàn về giải pháp hạn chế thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng trên thị trường, ông Nguyễn Quốc Huấn cho rằng: Cần tuyên truyền cho người tiêu dùng hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình như quyền khiếu nại, trách nhiệm khai báo, tố giác các hành vi vi phạm về thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng.

Phối hợp với doanh nghiệp hướng dẫn người tiêu dùng nhận diện hàng giả, hàng kém chất lượng. Cùng với tăng cường thanh- kiểm tra cần đầu tư trang thiết bị, công cụ hỗ trợ trong quá trình kiểm tra, xét nghiệm. Hỗ trợ địa phương xây dựng các mô hình hay, các điểm kinh doanh thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng lưu thông trên thị trường.

“Từ bỏ thói quen mua hàng hóa, thức ăn ở các điểm thuận tiện mà chưa quan tâm đến nguồn gốc sản phẩm”- ông Nguyễn Quang Phục băn khoăn- “phòng kiểm nghiệm của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chưa được Bộ Y tế chỉ định nên kết quả kiểm nghiệm chưa đủ cơ sở pháp lý để xử lý vi phạm hành chính”.

Bên cạnh việc tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về ATTP cần hỗ trợ phát triển, hình thành hệ thống phân phối thực phẩm an toàn. Đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ làm công tác thanh tra, kiểm tra từ tỉnh đến cơ sở.

Cuộc đấu tranh với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng là công việc không riêng của tổ chức, cá nhân nào mà là của cả hệ thống chính trị và xã hội. Cần nâng cao hơn nữa, phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan chức năng và nâng cao ý thức người dân để có được thực phẩm vệ sinh, an toàn cho xã hội.

Bài, ảnh: QUYÊN HUYỀN