Nên loại bỏ tục đốt vàng mã

Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam vừa có công văn đề nghị các phật tử nên loại bỏ tục đốt vàng mã tại các cơ sở thờ tự Phật giáo.

Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam vừa có công văn đề nghị các phật tử nên loại bỏ tục đốt vàng mã tại các cơ sở thờ tự Phật giáo. 

Đốt vàng mã là tục lệ dân gian tồn tại từ lâu đời, gắn với tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt. Song, theo thời gian tục đốt vàng mã đã dần biến tướng, gây ảnh hưởng xấu đến văn hóa tâm linh của người Việt Nam, không còn phù hợp trong một xã hội văn minh, tiến bộ.

Cần loại bỏ việc đốt vàng mã, xây dựng môi trường sống văn minh- sạch- đẹp.

 Tục đốt vàng mã

Tục đốt vàng mã có xuất xứ từ Trung Quốc theo Nho giáo. Tập tục này tin rằng, sau khi chết, con người tồn tại dưới âm phủ vĩnh hằng. Từ đó, người ta có nhu cầu chăm sóc cho người dưới âm phủ như thể đang còn sống trên trần thế.

Đốt vàng mã từ lâu đã trở thành một tập tục quen thuộc của người Việt Nam. Trong năm, vào những ngày rằm, giỗ chạp, đưa ông Táo, rước ông bà, lễ Vu Lan hay đi lễ chùa, đám tang, đám giỗ,... người Việt có thói quen đốt vàng mã.

Với quan niệm, “trần sao, âm vậy”, nhiều người đã bỏ ra một khoản tiền không nhỏ để mua vàng mã dâng cúng rồi đốt, gây ô nhiễm môi trường, lãng phí tiền của và mất an toàn.

Do vậy, khi cúng kiếng, nhiều người đốt vàng mã để người thân ở thế giới bên kia có tiền để tiêu, có trang phục để mặc, có đồ đạc để xài.

Trước đây, hàng mã chỉ gồm tiền địa phủ, vàng bạc, quần áo, nón, hài, đồ trang sức… làm bằng giấy. Ngày nay, hàng mã có hình dạng đủ thứ đồ gia dụng, thỏi vàng 9999, smartphone, laptop, thời trang hàng hiệu, biệt thự, ô tô sang trọng, thậm chí cả “người đẹp chân dài”… với hình dáng y như thật được cắt dán công phu, nhiều màu sắc.

Kích cỡ thì to nhỏ tùy vào giá tiền, có giá từ vài trăm ngàn đồng đến hàng triệu đồng. Người mua ít thì bỏ ra vài chục ngàn đồng, mua nhiều thì hàng trăm ngàn đồng thậm chí tiền triệu để có đủ các loại vàng mã: vàng mã cho người đã khuất, vàng mã để cúng khai trương, vàng mã để dâng sao giải hạn...

Chị Trần Thanh N. (xã Thành Trung- Bình Tân) cho biết: “Mỗi năm, nhà tôi đều mua giấy tiền vàng bạc, quần áo bằng giấy cúng đám giỗ cho ông bà nội; mua vàng mã đưa tiễn ông Táo, cúng sao giải hạn. Theo quan điểm “trần sao, âm vậy”, chúng tôi vẫn mua và đốt cho ông bà với mong muốn các ông bà sẽ nhận được những thứ đó”. 

Theo thống kê sơ bộ, mỗi năm có khoảng 50.000 tấn vàng mã được tiêu thụ, đồng nghĩa với hàng trăm tỷ đồng được dành cho việc mua vàng mã, lấy tiền thật mua tiền giả và đồ giả.

Chị Nguyễn Ngọc Hân (Phường 4- TP Vĩnh Long) bức xúc: “Nhiều đám tang đi qua, nhất là đưa tang sáng sớm, thì đường phố đầy giấy tiền vàng “âm phủ” do người di quan rải, hình ảnh ấy không đẹp chút nào trong tang lễ. Con đường vừa được nhân viên vệ sinh quét sạch, bỗng chốc đầy rác cũng bởi sự mê tín của con người”.

 Nên loại bỏ hủ tục đốt vàng mã

Vừa qua, Trung ương giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có công văn đề nghị các phật tử loại bỏ tục đốt vàng mã tại các cơ sở thờ tự Phật giáo.

Công văn nhấn mạnh, tăng ni trụ trì các cơ sở thờ tự Phật giáo cần tăng cường tuyên truyền, vận động phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, văn hóa Phật giáo, loại bỏ mê tín dị đoan, đốt vàng mã và các hình thức trái với thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc và văn hóa Phật giáo Việt Nam.

Theo quan niệm của Phật giáo, việc đốt vàng mã không có ý nghĩa, chỉ gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Từ lâu, nhà chùa đều khuyến cáo nhân dân đi lễ không đốt nhiều vàng mã.

Việc hướng dẫn cho phật tử loại bỏ mê tín dị đoan như hủ tục đốt vàng mã, gìn giữ nét đẹp truyền thống, thuần phong mỹ tục trong các lễ hội là cần thiết.

Khi đốt vàng mã, khói bụi và tàn tro bay đầy nhà, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa có thể gây nguy cơ cháy nổ. Nhiều vụ cháy gây hậu quả khủng khiếp đã xảy ra, nguyên nhân cũng xuất phát từ việc đốt vàng mã.

Theo cơ quan Cảnh sát PCCC TP Hồ Chí Minh, dịp giáp tết năm 2017, trên địa bàn đã xảy ra nhiều vụ cháy do đốt vàng mã, làm 20 người chết và nhiều người khác bị thương. 

Cơ quan chức năng TP Hải Phòng bước đầu xác định người dân địa phương sơ ý khi đốt vàng mã đã để ngọn lửa bùng phát dẫn đến cháy 2,5ha rừng ở khu vực núi Sơn Đảo ngay đêm giao thừa Tết Mậu Tuất 2018.

Vụ cháy kinh hoàng ở Hà Nội đã khiến 1 người chết và 20 căn nhà bị thiêu rụi cũng do đốt vàng mã mà ra.

Tại Điều 18 Nghị định 75/2010/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hóa đã quy định phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000- 1.000.000đ đối với hành vi đốt vàng mã tại nơi tổ chức lễ hội, di tích lịch sử- văn hóa, nơi công cộng khác; và phạt tiền từ 1- 3 triệu đồng đối với hành vi tuyên truyền mê tín dị đoan để tiêu thụ vàng mã. Song, thực tế rất nhiều người vi phạm mà không bị xử phạt.

Hủ tục đốt vàng mã vốn không phù hợp với quan niệm của Phật giáo và tinh thần văn hóa Việt Nam, vừa lãng phí, gây ô nhiễm môi trường, thậm chí còn gây hỏa hoạn, tai nạn không mong muốn khác.

Trước hết, các chùa, cơ sở giáo dục, chính quyền địa phương cần tuyên truyền mạnh mẽ để người dân hiểu về tập tục, hiểu những ảnh hưởng tiêu cực mà việc đốt vàng mã gây ra cho môi trường, nền kinh tế, an ninh trật tự. Và, mỗi người chúng ta nên ý thức loại bỏ hủ tục đốt vàng mã lạc hậu, tiến đến xây dựng một xã hội văn minh, môi trường xanh- sạch- đẹp.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG

[links()]