“Vẽ đường cho hươu chạy đúng”

Với mục đích tập hợp thanh thiếu niên lại để trang bị những kiến thức cơ bản về giới, hôn nhân, gia đình,… các câu lạc bộ (CLB) “Tư vấn tiền hôn nhân” ở Vĩnh Long từng bị xem là “vẽ đường cho hươu chạy” đang phát huy hiệu quả, giúp nhiều bạn trẻ sống lành mạnh, an toàn tránh được những tác hại do mang thai ở tuổi vị thành niên (VTN).

Thực trạng đang báo động

Những năm gần đây, tình trạng mang thai và nạo phá thai ở tuổi VTN, thanh niên (TN) tại Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới đang ở mức báo động với khoảng 16 triệu trẻ em gái (15-19 tuổi) sinh con mỗi năm.

Tỷ lệ thương tật và tử vong do nạo phá thai không an toàn trong nhóm này cũng cao. Việt Nam là nước có tỷ lệ mang thai và nạo phá thai tuổi VTN-TN cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 5 trên thế giới với khoảng 300.000 ca mỗi năm. Ở Vĩnh Long, chỉ tính riêng Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) con số này chiếm khoảng 8,64% (60-70 ca/năm).

Do đó, “Mang thai ở tuổi VTN” được Quỹ Dân số (DS) Liên Hợp Quốc chọn làm chủ đề Ngày DS Thế giới 11/7 năm nay nhằm kêu gọi mọi người quan tâm và đầu tư nhiều hơn vào trẻ em gái VTN để các em không phải hứng chịu những thiệt thòi, góp phần nâng cao chất lượng DS.

“Đây cũng là mục tiêu ngành DS Vĩnh Long tập trung thực hiện và các hoạt động của Đề án “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân” ở Vĩnh Long bước đầu đã giúp nhiều thanh thiếu niên có được kiến thức, kỹ năng thực hành về SKSS, giới tính, tình bạn, tình yêu và tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc SKSS- kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ). Từ đó, giúp các bạn trẻ sống lành mạnh, an toàn tránh được những hệ lụy đáng tiếc do mang thai ở tuổi VTN”- anh Võ Thanh Liêm- Phó Phòng DS thuộc Chi cục DS- KHHGĐ Vĩnh Long, cho biết.

Từ một mô hình

Mô hình “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân” được triển khai tại Vĩnh Long từ năm 2011. Đến nay, đã có 92 CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” được thành lập và duy trì hoạt động thường xuyên 2 lần/tháng với gần 3.000 thanh thiếu niên trong nhóm tuổi từ 15- 24 tham gia.
 
“Phần lớn các CLB này đặc địa điểm sinh hoạt tại trụ sở ban nhân dân ấp- khóm, trong khi lực lượng VTN-TN đa số là học sinh phổ thông, thời gian sinh hoạt thường diễn ra vào chiều tối nên nhiều phụ huynh e dè không muốn cho con tham gia. Do đó, số lượng VTN-TN sinh hoạt tại các CLB luôn dao động nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng hoạt động. Vì thế, từ năm 2012, nhiều CLB đã chuyển vào sinh hoạt trong trường học và bước đầu đã phát huy hiệu quả”- anh Võ Thanh Liêm, cho biết thêm.

Hiệu quả mang lại

Không riêng gì Bình Tân mà các CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” ở Vĩnh Long cũng đang khẳng định mình đang “vẽ cho hươu chạy đúng đường” bằng những kết quả đạt được trong thực tiễn.

Cụ thể, trong năm 2012, các CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” đã tổ chức được 1.104 buổi sinh hoạt, thu hút gần 3.000 thanh thiếu niên tham gia. Riêng 6 tháng của năm 2013, đã thực hiện 312 buổi sinh hoạt, cấp phát nhiều tài liệu tuyên truyền về chăm sóc SKSS VTN và KHHGĐ.
 
Nổi bật là các CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” trong trường học, với ưu điểm giáo viên phụ trách có kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, hình thức sinh hoạt phong phú (thuyết trình, thi kiến thức, diễn tiểu phẩm,…), kèm hình ảnh minh họa theo từng chủ đề,… đã thu hút đông đảo VTN-TN.

Thầy Nguyễn Phúc Nguyên- giáo viên phụ trách CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” kiêm Bí thư Đoàn Trường THCS Nguyễn Thị Thu (xã Quới An- Vũng Liêm), kể:
 
“Chúng tôi mạnh dạn truyền đạt những vấn đề liên quan đến giới tính, SKSS- KHHGĐ,… vốn chỉ được học lướt qua trong lớp để các em biết. Khi đã biết thì các em sẽ tránh được điều không hay và có cách ứng xử đúng mực trong tình bạn, tình yêu. Thực tế, có rất nhiều em trước đây vốn nhút nhát nhưng sau khi tham gia CLB đã mạnh dạn nêu lên những suy nghĩ, những vấn đề “khó nói” của tuổi mới lớn với thầy cô hoặc qua bạn bè. Từ đó, chúng tôi biết được em nào đang có biểu hiện yêu sớm, em nào đang quan hệ thân thiết với những thanh thiếu niên bên ngoài,… để ngăn chặn kịp thời, giúp các em thấy được nhiệm vụ học tập, sống lành mạnh, an toàn tránh những rắc rối không hay thậm chí là mang thai do yêu và quan hệ tình dục sớm”.

Từ tính hiệu quả nêu trên nên hiện tại đã có hơn một nửa CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” ở 2 huyện Vũng Liêm, Bình Tân chuyển vào sinh hoạt trong trường học, số còn lại vẫn duy trì tại ấp- khóm. Theo ông Võ Thanh Liêm, các CLB “Tư vấn tiền hôn nhân” ở Vĩnh Long tuy chưa phát triển mạnh đều nhưng đã tác động không nhỏ đến cộng đồng.
 
Thể hiện qua sự tích cực tham gia phối hợp lồng ghép mô hình này với các chương trình hoạt động của Hội Phụ nữ, Đoàn TN, các trường THCS, THPT trên địa bàn và bước đầu đã đạt được hiệu quả là làm giảm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, giảm tỷ lệ nạo phá thai trong nhóm tuổi VTN-TN, góp phần đáng kể vào việc thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng giống nòi.

TRINH TUYỀN