Thành phố Vĩnh Long... những ngày mưa

Hai trận mưa rào liên tiếp cùng buổi chiều của hai ngày 20, 21/8 vừa qua một lần nữa lại kiểm chứng khả năng “ứng phó” của hệ thống thoát nước đô thị ở thành phố. Nhiều tuyến đường vẫn còn bị ngập sâu và lâu trong nước. Câu hỏi đặt ra là tình trạng ngập ở thành phố này sẽ như thế nào khi mùa mưa, lũ sắp bước vào cao điểm?

Hai trận mưa rào liên tiếp cùng buổi chiều của hai ngày 20, 21/8 vừa qua một lần nữa lại kiểm chứng khả năng “ứng phó” của hệ thống thoát nước đô thị ở thành phố. Nhiều tuyến đường vẫn còn bị ngập sâu và lâu trong nước. Câu hỏi đặt ra là tình trạng ngập ở thành phố này sẽ như thế nào khi mùa mưa, lũ sắp bước vào cao điểm?

Đường Đinh Tiên Hoàng trong cơn mưa chiều ngày 20/8/2012.

... Có khả năng ngập như mùa lũ năm ngoái

Theo ghi nhận của chúng tôi, 2 trận mưa nêu trên bắt đầu khoảng 16 giờ và kéo dài hơn nửa tiếng, lượng mưa có thể lớn nhất từ đầu mùa mưa đến nay. Lúc xảy ra mưa trùng với thời điểm nước ròng gần nửa lòng sông. Đây là thời kỳ chưa phải vào mùa lũ chính vụ (tháng 9, tháng 10) nhưng nhiều tuyến đường bị ngập rất sâu. Điển hình như tại Phường 1 có đường 3 Tháng 2, đường Trưng Nữ Vương; Phường 2 có đường Nguyễn Huệ (ngập nặng ở đoạn gần ngã ba Cần Thơ và chợ Phường 2). Ở Phường 8 có đường Phan Đình Phùng, do đường từ lâu chưa có cống thoát nước và các mương, rạch thoát nước hầu hết đều bị lấp nên mỗi khi có cơn mưa “vừa phải” cũng bị ngập. Còn đường Đinh Tiên Hoàng được đặt cống thoát nước một bên nhưng vẫn bị ngập do thoát không kịp (nặng nhất là đoạn từ Trường Chính trị Phạm Hùng đến giáp đường Phan Đình Phùng). Phường 9 thì đường Phạm Hùng cũng có đoạn bị ngập như vậy.

Còn nhớ năm ngoái, trận mưa chiều 11/11, thành phố cũng trong tình cảnh như vầy, nhiều tuyến đường ngập từ 40- 50cm. Những đợt triều cường kết hợp với lũ lớn đầu nguồn sông Cửu Long tràn về và mưa lớn tại chỗ vào cuối tháng 9, tháng 10 dương lịch (tháng 8, 9 âm lịch) đã làm cho TP Vĩnh Long ngập nặng hơn bao giờ hết. Trừ những phường ở xa sông Cổ Chiên, còn những phường ở gần sông này đều bị ngập nặng, từ đường lớn đến đường nhỏ, ngõ hẻm, kể cả những đường mới nâng cấp, láng nhựa hoàn chỉnh.

Trao đổi với một số người dân bên lề các tuyến đường nêu trên, họ cho rằng đường có cống thoát nước mà vẫn bị ngập lâu là do hệ thống cống có vấn đề. Chẳng hạn như ở đường Phạm Hùng và đường Nguyễn Huệ: đường đã rộng, diện hứng nước mưa lớn mà miệng cống thoát nước nhỏ chỉ bằng… cái rổ xúc tép thì làm sao thoát nước kịp! Miệng cống ở hai tuyến đường này là một vỉ sắt hình chữ nhật, mỗi cạnh dài từ 3- 4 tấc có nhiều lỗ vuông nhỏ, chúng được lắp sát mặt đường, chỉ cần có một bịch ny-lông hay một miếng giấy nhỏ... mắc kẹt phía trên là bít gần hết miệng cống. Trên đường Nguyễn Huệ, vào chiều mưa 20/8, trong khi trú mưa gần Sở Khoa học và Công nghệ, chúng tôi đã chứng kiến một người dân lom khom dùng cây xom từng lỗ trên miệng cống thoát nước để cho nước chảy xuống vì chúng bị lấp cát và rác. Còn đường Đinh Tiên Hoàng mới một bên đường có cống, mà cỡ cống lại không đồng bộ. Đoạn từ Trạm Y tế Phường 8 tới bến xe mới thì cống vuông, còn đoạn thoát ra rạch Tân Hữu là cống tròn; tuyến thoát không dốc lại bị chặn nhiều đoạn nên nước không thoát kịp... Có người còn lo rằng, trong khi các biện pháp chống ngập ở thành phồ chưa được xúc tiến nhanh chóng như đầu tư nâng cấp các tuyến đường vành đai, ven sông lên cao trình vượt lũ, cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước, triển khai các dự án thủy lợi chống ngập theo quy hoạch... thì thành phố vẫn còn hứng chịu cảnh ngập dài dài, nhất là vào các tháng cuối năm khi mùa lũ, bão, triều cường vào thời kỳ cao điểm ảnh hưởng đến tỉnh Vĩnh Long.

Cải tạo hệ thống cống thoát nước tốt giúp đường thành phố không bị ngập lâu.

Biện pháp trước mắt

Một nguồn tin từ Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam cho biết, từ đầu năm 2012, Bộ Nông nghiệp và PTNT (chủ đầu tư) đã trình cấp thẩm quyền xem xét, phê duyệt Dự án quy hoạch thủy lợi chống ngập TP Vĩnh Long. Trong thời gian chờ đợi, thành phố nên thực hiện biện pháp “tình thế” trước khi tiến hành thực hiện các giải pháp chống ngập “căn cơ” theo quy hoạch.

Theo đó, ngay từ bây giờ, cấp chính quyền, đoàn thể của thành phố cần phối hợp với cơ quan quản lý về môi trường tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, khai thông cống rãnh, kinh mương công cộng hay liên hộ đã bị lấn chiếm, lấp bít; tiếp tục nhân rộng biện pháp chống ngập bằng việc lắp cửa cống ngăn nước ở những đầu cống thoát nước mà trước đây Công ty TNHH MTV Công trình Công cộng Vĩnh Long đã tiến hành ở khu vực Phường 1, trong đó có xem xét biện pháp kết hợp là bố trí máy bơm ở những khu vực thấp để bơm giảm ngập vào thời điểm bị ngập nặng. Song song với công tác định kỳ khai thông hệ thống cống thoát trong thành phố, đơn vị quản lý công trình này cần cho sửa chữa lại những miệng cống thoát nước như kiểu miệng cống ở đường Phạm Hùng, đường Nguyễn Huệ, nên mở rộng ra như miệng cống trên đường Phó Cơ Điều, đường 2 Tháng 9 nối dài.

Theo chúng tôi, làm như vậy có thể giúp cho thành phố không bị ngập lâu khi bị ngập sâu do mưa lớn kết hợp triều cường xảy ra, vì địa thế của thành phố gần sông Cổ Chiên, khả năng tiêu thoát rất thuận lợi do quãng đường thoát nước ngắn.

Bài, ảnh: MỸ HÀ