Hiệu quả hầm biogas

Tận dụng nguồn chất thải từ chăn nuôi xây dựng hầm biogas vừa hạn chế ô nhiễm môi trường, đồng thời lại tiết kiệm đáng kể một phần chi phí sinh hoạt gia đình; nên ngay từ khi được phát động năm 2010, chương trình xây hầm biogas ở huyện Vũng Liêm được nhiều hộ chăn nuôi nhiệt tình hưởng ứng. Tuy nhiên chỉ sau vài tháng sử dụng, một số hầm cho gas ít dần, nhiều người đành quay trở lại cùng… bếp củi hoặc “bấm bụng xài sang” mua luôn bếp gas cho chắc ăn.

Chương trình xây hầm biogas của Trạm Khuyến nông huyện Vũng Liêm bắt đầu từ năm 2010. Theo đó, mỗi hộ đăng ký tham gia sẽ được hỗ trợ 1,2 triệu đồng nhưng trung bình chi phí xây dựng mỗi hầm biogas cũng trên 7 triệu đồng, số tiền này là khá nhiều so với thu nhập của nhiều gia đình ở nông thôn. Tuy nhiên, điều đáng nói là có một số hầm biogas, có hiệu quả sử dụng quá thấp quả là thiệt thòi so với số tiền bà con phải bỏ ra đầu tư. Nguyên nhân, do một số chi tiết còn sai lệch so với thiết kế ban đầu, trong đó hầm ủ có thiết kế là 6,6m3 nhưng sau khi hoàn thành thì chỉ còn lại 5,1m3, điều này gây rất nhiều thắc mắc cho một số người dân.

Những hầm biogas như thế này đã không còn được sử dụng từ nhiều năm nay.

Anh Nguyễn Xuân Nhựt (Bảy Nhựt, ấp Hiếu Trung, Hiếu Nhơn- Vũng Liêm) chỉ xuống hầm biogas bức xúc cho biết, năm 2010 nghe có chương trình xây dựng hầm biogas nên tui mạnh dạn đăng ký tham gia, mong đợi có gas sử dụng lại có thể đảm bảo vệ sinh môi trường. “Thời điểm đó, gia đình tui nuôi 4 con heo với 5 con bò nên lượng phân thải ra hàng ngày là rất lớn nhưng không có chỗ chôn lấp hợp vệ sinh nên khi hay có chương trình xây dựng hầm biogas là tui đăng ký liền, với lại mình cũng là cán bộ trong ấp nên cũng hăng hái tham gia, vừa tiện cho gia đình, hạn chế ô nhiễm môi trường lại làm gương cho bà con trong xóm noi theo”- anh nói.

Lợi ích là rõ ràng, sau khi đưa vào sử dụng hồi tháng 4/2010, hầu như mùi hôi thối từ chuồng nuôi giảm đáng kể, lượng gas rất nhiều, nấu nướng thoải mái, nhưng… “mấy tháng đầu xài ngon lành ai dè nhưng 4- 5 tháng sau gas lên ít, lửa cũng nhỏ, lúc trước nấu nướng thoải mái chứ bây giờ nấu có ấm nước nhỏ xíu mà cả buổi trời cũng chưa sôi”- anh Bảy Nhựt bức xúc.

Gần đó là hộ chú Nguyễn Thành Tồn (Ba Tồn), cũng giống như hộ anh Bảy Nhựt, hầm biogas của chú Ba Tồn cũng hoàn thành vào tháng 4/2010, chỉ vài tháng sau lượng gas giảm dần, không thể nấu nướng được. “Không phải mình tiếc tiền, chủ yếu là có chỗ chôn lấp phân chuồng hợp vệ sinh, không phải thải ra ao gây hôi thúi, ảnh hưởng tới hàng xóm, ai dè xài có mấy tháng rồi nghỉ luôn tới giờ”.

Điều đáng nói là sau khi đưa vào sử dụng thì hầu hết các hầm biogas đều bị xì hơi, “nghe tiếng xì, giở nắp hầm ra coi thì thấy như nước cơm sôi vậy nhưng thấy gas vẫn có bình thường nên cũng không để ý. Mấy tháng sau, lượng gas giảm đi nên tui mới điện cho trung tâm khuyến nông cho thợ tới sửa, nhưng đâu lại vào đấy, tiếng xì thì hết nhưng lượng gas không tăng lên chút nào”- anh Bảy Nhựt cho biết.

Lửa phát ra chỉ cao bằng tia lửa hộp quẹt nên không thể nấu nướng được.

Theo anh Lương Thanh Bình- Trưởng ấp Hiếu Trung, xã Hiếu Nghĩa cho biết: “Gia đình anh nuôi heo quanh năm, gia đình của người anh cũng vừa xây nới rộng chuồng mở rộng đàn heo. Thật tình là chúng tôi rất mong muốn được xây cái hầm bi ogas ngon lành, để tận dụng triệt để chất thải, vừa giải quyết vấn đề ô nhiễm. Nhưng khi thấy mấy hộ làm hầm không hiệu quả, nên rất nhiều hộ ngán ngại vì số tiền bỏ ra đầu tư ban đầu là khá lớn”. Anh Bình chỉ cho chúng tôi thấy trên con lộ mới hoàn thành chạy thẳng ra sông Trà Ngoa, chưa đến 400m, nhưng có trên chục hộ đều chăn nuôi heo, bò số lượng khá lớn, lượng chất thải đưa ra không có lối thoát ứ đọng, bốc mùi hôi thối rất khó chịu. Nếu như có cam kết xây dựng hầm biogas sử dụng một cách hiệu quả, chắc rằng không phải vận động, bà con sẽ tự giác tham gia ngay.

Ông Võ Văn Cây- Phó trưởng ấp Hiếu Trung, xã Hiếu Nghĩa cho biết, xây dựng hầm biogas là chủ trương hợp lý, góp phần hạn chế ô nhiễm và tạo nguồn chất đốt thân thiện với môi trường nên ngay từ khi phát động đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của người dân, tuy nhiên nhiều công trình chỉ có thể sử dụng vài tháng rồi bỏ không nên người dân rất bức xúc. “Hiện tại đang có chương trình xây dựng hầm biogas của Hội Làm vườn tỉnh phát động, nhưng bây giờ vận động người dân rất khó, họ thấy mấy công trình được làm trước đó không có hiệu quả nên e ngại, chưa đăng ký tham gia”- ông Cây cho biết.

Trao đổi với ông Sơn Ngọc Hưng- Trưởng Trạm Khuyến nông huyện Vũng Liêm về vấn đề này, chúng tôi được ông cho biết, tình trạng trên xảy ra là do đội ngũ thợ xây dựng những hầm biogas trên mới được đào tạo nên trình độ kỹ thuật chưa cao; các công trình sau khi được xây dựng bị chảy nước vào hầm ủ; lượng phân vào hầm không đủ theo dung tích của hầm.

Tuy nhiên khi phản ánh về khả năng hoạt động của những hầm biogas trên, hầu hết người dân đều không nhận được câu trả lời xác đáng. Đội thợ xây chỉ xuống sửa một lần nhưng vẫn hoạt động không hiệu quả, những lần sau đó đều không liên lạc được, nên sau 2 năm đưa vào sử dụng thì nay chỉ có thể “nấu đủ nước pha một bình trà”.

Xây hầm biogas là giải pháp hợp lý và hiệu quả đối với các hộ chăn nuôi ở nông thôn. Vừa tăng thêm hiệu quả kinh tế gia đình, vừa góp phần hình thành nếp sống văn hóa, văn minh, xây dựng môi trường xanh- sạch- đẹp ở nông thôn. Do đó, ngành chức năng cần sớm có phương án sửa chữa kịp thời những hầm biogas không đạt yêu cầu, để người dân có thể sớm sử dụng trở lại, góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường và có nguồn chất đốt sạch sử dụng trong sinh hoạt.

Bài, ảnh: Quang Thịnh