Để giảm tốc mái, sập nhà trong mùa mưa

Vào cuối tháng 3 vừa qua, hoàn lưu bão số 1 đã làm 391 căn nhà bị hư hỏng ở các huyện: Bình Minh, Bình Tân, Long Hồ, Tam Bình và TP Vĩnh Long. Gần đây nhất là vào chiều 26/4, giông đã làm sập, tốc mái hàng chục căn nhà nữa ở các huyện Bình Tân, Bình Minh và Long Hồ. Đây là hiện tượng thường niên trong mùa mưa trên địa bàn tỉnh, ảnh hưởng đến tài sản và cả tính mạng của người dân. Như vậy, làm thế nào để giảm bớt số nhà bị thiệt hại bởi giống, lốc khi thời tiết đang trong mùa mưa bão?

Xây nhà kiên cố, chằng chống nhà cửa trước mùa mưa

Thực tế cho thấy, phần lớn số nhà bị thiệt hại bởi giông, lốc là nhà bán kiên cố (nhà tường, nhà gỗ nhưng mái lợp bằng tôn, ngói, tôn xi măng và giằng mái không chắc chắn), nhà không kiên cố (nhà lá, nhà lá lợp tôn...), nhà nằm ở khu vực trống trải, không có cây cao chắn gió như đồng trống và khu vực ven các sông lớn; nhà ở nông thôn bị tốc mái, sập nhiều hơn ở thành thị. Hiện nay đang là thời kỳ đầu mùa mưa, giông, lốc xoáy, sét xảy ra thất thường, nhân dân cần đề phòng để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.

Một hộ dân bị sập nhà do cơn giông hôm 31/3 ở Bình Tân. Ảnh: Trí Nhân (Bình Tân)

Đối với lốc, hiện chưa thể dự báo chính xác đường đi và phạm vi ảnh hưởng của nó, nhất là loại lốc có tốc độ lớn thì việc phòng tránh rất khó khăn. Giải pháp lâu dài để phòng, tránh giảm thiệt hại do giông, lốc nói riêng và bão nói chung là nên xây dựng nhà, công trình chắc chắn hơn (nhà tường, mái lợp phải được neo giằng chắc chắn). Những hộ không có tiền xây dựng nhà mới, kiên cố thì nên làm đi văng, xây các thùng, hầm bằng bê tông (còn gọi là trảng xê), hiện các loại này chưa hợp với tập quán của người dân nhưng là nơi ẩn nấp an toàn khi có bão mạnh, lốc xoáy xảy ra. Riêng đối với nhà không kiên cố thì nên chằng chống nhà cửa trước mùa mưa hoặc sau đợt giông, lốc xảy ra. Thực tế đã cho thấy, công việc này rất hiệu quả ở Mang Thít. Liên tiếp 2 năm 2010- 2011, ngành chức năng của huyện cấp cho các xã dây chì để phân phát, giúp dân (nhất là hộ nghèo) chằng chống nhà cửa (mỗi năm hỗ trợ trên 1.000kg dây chì). Nhờ vậy mà số nhà tạm bợ bị sập, tốc mái trong huyện giảm đáng kể.

Một số cách phòng, giảm thiểu tốc mái, sập nhà

Gần đây, Viện Khoa học công nghệ xây dựng (thuộc Bộ Xây dựng) đã đưa ra một số kỹ thuật phòng, giảm thiểu thiệt hại do lốc, bão cho nhà ở được tóm tắt dưới đây.

Cách 1: Giảm thiểu tốc mái nhà lợp tôn thiếc hoặc xi măng bằng bao cát.

Đối với nhà có mái dốc lớn: Đặt các hàng bao cát ép sát mái nhà. Bao cát có trọng lượng khoảng 15- 20kg, được đặt lên đầu hoặc mép tiếp giáp của các tấm tôn, mỗi hàng bao cát cách nhau 1- 1,5m (tốt nhất là để bao cát gắn với các kèo hoặc đòn tay). Nối các bao cát ở mỗi hàng của 2 mái lại với nhau bằng các dây vắt qua đỉnh mái nhà để cho các bao cát khỏi tuột xuống. Đối với nhà có mái dốc nhỏ: xếp trực tiếp các bao cát lên mái nhà theo hàng như nhà có mái dốc lớn mà không cần phải nối các bao bằng dây, hàng bao theo chiều xuôi mái nhà cách nhau khoảng 1,5m ở vùng giữa mái nhà và 1m ở xung quanh mái nhà.

Cách 2: Giảm thiểu tốc mái tôn thiếc hoặc xi măng bằng thanh nẹp: Đặt lên mái tôn những thanh nẹp cách nhau khoảng 1,2- 1,5m cho mái tôn xi măng và 1,5- 2m cho mái tôn thiếc (nên đặt nẹp tại phần phủ chồng giữa 2 tấm mái tôn). Thanh nẹp có thể dùng thép thanh 14 ly, thép góc, gỗ, tre,... Buộc chặt thanh nẹp vào dầm, kèo hoặc đòn tay bằng cách bắt ốc vít có cường độ cao hoặc dây chì, dây thép đường kính 2 hoặc 4 ly. Cách này chỉ nên áp dụng cho nhà có tường, dầm, kèo chắc chắn.

Cách 3: Dùng giằng chữ A và dây neo để neo mái nhà. Giằng chữ A là các đôi thanh nẹp được làm bằng tre, gỗ, thép, ống nước... nối với nhau ở một đầu, được vắt xuôi theo mái nhà, còn đầu kia thì được neo vào cọc được đóng sâu vào đất. Đối với mái nhà tôn, mái tôn xi măng: trước hết nên dùng các thanh bằng tre, gỗ, thép đặt ngang lên mái nhà, mỗi thanh cách nhau khoảng 1m. Sau đó đặt tiếp các giằng chữ A lên trên, mỗi thanh giằng chữ A cách nhau khoảng 2,5m vuông góc với thanh chặn ngang mái nhà. Buộc các thanh chặn ngang vào thanh giằng chữ A bằng dây thép. Dùng các dây thép cỡ trên 4ly neo thanh giằng chữ A vào các cọc đóng sâu xuống đất 1- 1,5m. Đối với nhà mái lá: Nên đặt các vỉ bằng tre hoặc bằng thép lên mái nhà. Kế đến đặt thanh chặn ngang bằng tre, gỗ, thép đè lên tấm vỉ, khoảng cách giữa hai thanh chặn khoảng 1m. Đặt tiếp giằng chữ A lên, mỗi giằng cách nhau khoảng 2,5m. Buộc thanh chặn ngang và giằng chữ A. Dùng các dây thép cỡ trên 4 ly neo các giằng chữ A vào các cọc đóng sâu xuống đất từ 1- 1,5m. Cũng có thể buộc các dây thép vào đầu cột, đòn tay của nhà với các cọc này. Các dây thép nên kéo theo hướng gió để chằng cho nhà lá không bị sập.

Riêng đối với nhà mái ngói thì nên buộc chặt kèo, đòn tay, rui lại với nhau, chèn mái ngói bằng vữa xi măng- cát (tỷ lệ 1:3), gắn các viên ngói khoảng 3-4 hàng xung quanh mái, xây xung quanh mái nhà 1 hàng gạch đôi hoặc 1 hàng gạch đơn bằng vữa xi măng- cát (tỷ lệ 1:3), xây tiếp những hàng gạch đơn với vữa xi măng- cát (tỷ lệ 1:3) xuôi theo mái nhà, mỗi hàng gạch cách nhau chừng 1,5m.

Tùy theo điều kiện của từng hộ mà chọn cách chằng, chống giảm thiểu tốc mái, sập nhà phù hợp nhất. Khi giông, lốc xảy ra, nên lập tức đóng cửa, cài chặt các then, chốt cửa cái, cửa sổ, neo cửa bằng đòn tre hoặc gỗ vào tường nhà để phòng gió giật làm bung cửa và để tránh gió luồn vào nhà, gây tốc mái.

Thành Thặng (TP Vĩnh Long)