“Khoác tấm áo mới” cho âm nhạc truyền thống

Bằng tinh thần nhạy bén của người trẻ, nghệ thuật của cha ông có thể tiếp cận khán giả trẻ, để họ thêm hiểu, thêm yêu và lan tỏa những nét tinh hoa này rộng khắp. Nét văn hóa ngàn xưa đã được lan tỏa lên mạng xã hội và kết nối cộng đồng. 

Hòa Minzy tái hiện bức tranh Tố nữ trong MV “Bắc Bling”.  Ảnh chụp từ video Bắc Bling

Chỉ sau 5 ngày ra mắt, video ca nhạc “Bắc Bling” của ca sĩ Hòa Minzy đã tạo nên cơn sốt với hơn 20 triệu lượt xem trên nền tảng YouTube, lọt top 6 MV được xem nhiều nhất thế giới trong 24 giờ, top 18 MV trending (xu hướng) toàn cầu, top 1 trending YouTube Việt Nam cùng nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Úc…

Không chỉ có giai điệu bắt tai, điều khiến “Bắc Bling” được yêu thích là sự kết nối cộng đồng, lan tỏa giá trị di sản khi có hơn 300 người dân Bắc Ninh cùng ghi hình. Khoác lên mình chiếc áo tứ thân, họ quảng bá cho quê hương Bắc Ninh từ những địa danh tiêu biểu nhất như: chùa Dâu- Trung tâm Phật giáo cổ xưa nhất của Việt Nam, Đền Đô, đền Bà Chúa Kho, làng gốm Phù Lãng, đê Hữu Chấp, nhà hát Quan họ… 

“Bắc Bling” còn mang theo cả những hình ảnh hoặc ẩn dụ về các loại hình văn hóa phi vật thể, các di sản từ hội vật làng Hữu Chấp, tái hiện không khí Hội Lim, đi lễ Đền Đô, đền Bà Chúa Kho… Bên cạnh đó, những nét văn hóa truyền thống của Bắc Ninh như: tranh Đông Hồ, thuốc lào, bánh tẻ làng Chờ, đồ mã làng Hồ, tục têm trầu cánh phượng… đều được mô tả một cách hết sức tinh tế. Bộ tranh “Tố nữ” của tranh dân gian Đông Hồ đã được Hòa Minzy tái hiện trong hình ảnh 4 cô gái thổi sáo, chơi đàn…

Hay bộ tranh “Đám cưới chuột” được thể hiện một cách hóm hỉnh nhưng cũng giàu ý nghĩa qua hình ảnh NSƯT Xuân Hinh chơi đàn đáy được phóng to, còn nghệ sĩ trẻ Tuấn Cry thu nhỏ, hướng về NSƯT Xuân Hinh với vẻ cung kính, thể hiện sự kính trọng và mong muốn học hỏi của thế hệ sau dành cho thế hệ đi trước.

Việc kết hợp chất liệu dân gian, nhạc cụ dân tộc vào âm nhạc vốn không phải là điều gì quá mới mẻ. Dòng nhạc dân gian đương đại từng lên đến thời đỉnh cao với những cái tên như: Trần Tiến, Phó Đức Phương, Nguyễn Vĩnh Tiến, Lê Minh Sơn. Ở thế hệ nối tiếp, Hoàng Thùy Linh cũng được giới trẻ yêu thích qua hàng loạt bài hát từ bản hit “Bánh trôi nước” (2016) đến thành công rực rỡ của album Hoàng (2019). Người nghe khó thể ngồi yên khi tiếng sáo trong “Để mị nói cho mà nghe” vang lên, hay khi đoạn nhạc EDM chen vào “Duyên âm”- ca khúc mang âm hưởng đồng dao Bắc Bộ. 

Tình cảm yêu mến của người nghe không chỉ ở sự sáng tạo của người nghệ sĩ mà còn là tình yêu mà cộng đồng dành cho những giá trị văn hóa lâu đời. Đó là cách quảng bá di sản, du lịch hiệu quả thông qua các sản phẩm sáng tạo của nghệ sĩ. Cách để giữ gìn và phát huy giá trị di sản hiệu quả chính là việc hài hòa và bắt kịp với đời sống giới trẻ. Khi người trẻ hiểu, trân trọng và sáng tạo trên nền tảng di sản, sẽ đưa giá trị ấy vào cuộc sống hiện đại một cách sống động, nhanh và hiệu quả nhất. 

Vận dụng sáng tạo chất liệu dân gian là điều đáng ghi nhận, tuy nhiên, “Bắc Bling” cũng gây nhiều tranh cãi trong cách đặt tên pha trộn tiếng nước ngoài. Những phá cách cũng cần có giới hạn, để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, giữ gìn hồn cốt, văn hóa của dân tộc. 

Bài, ảnh: PHƯƠNG THƯ