Tản văn: Mùi thơm cá đồng

(VLO) Sống ở quê, chuyện ăn cá đồng là chuyện thường ngày. Nhưng để chế biến những con cá đồng thành món ăn có đặc trưng riêng mà không cầu kỳ. Sao cho bữa cơm trong gia đình “đẹp mắt” và các thành viên ngon miệng. Làm được điều đó, người “đứng bếp” phải khéo tay và nấu ăn đúng cách nữa.

Cá đồng ở quê thường có quanh năm. Mùa mưa ăn cá đồng nước ngọt, mùa khô ăn cá đồng nước lợ. Đủ các loại cá: lóc, rô, trê, chạch, thác lác, rô phi...

Cá đồng thường sinh sản rất nhanh và chúng rất háo ăn nên rất mau lớn. Khi bắt cá đồng, người dân quê có nhiều cách: cắm câu, giăng lưới, tát đìa... Cá đồng thường “sống dai”, nên người ta có thể “rộng” trong lu, khạp hay “vèo” dưới ao, để dành mà ăn dần.

Cá đồng khi chế biến thành món ăn có mùi thơm đặc trưng. Và khi thưởng thức, người ăn sẽ có ấn tượng khó quên. Cá lóc, cá trê vàng, cá rô đem nướng. Mùi thơm của cá sẽ theo gió lan tỏa trong không gian. Mùi thơm có đủ “gia vị” thiên nhiên trời- đất của nắng gió, của phù sa nồng nàn.

Tất cả hòa lẫn vào nhau, mà không có “gia vị” nào bì được. Cá nướng chín ta làm ngay một chén mắm gừng thơm tho, đủ vị. Nào gừng, nước mắm, chanh, đường, tỏi, ớt. Rất kỳ công và có cả một phần “nghệ thuật ẩm thực” nữa. Khi bày lên bàn ăn, còn phải làm sao trông cho đẹp mắt.

Khi ngồi vào bàn, thử đưa vô miệng một miếng cá nướng chín, giòn giòn chấm với nước mắm gừng. Mọi vị ngon tan trên đầu lưỡi như thể thiên nhiên “tan” vào trong ta. Món ăn dân dã ngọt lịm cả tình quê!

Những con cá chạch đồng cuối mùa to bằng “cẳng cái”, vàng khè, béo ụ. Cá chạch chế biến kiểu gì cũng ngon nhưng đem kho nghệ là… hết sẩy! Khi kho cá với nghệ, ta “kho hầm”, lửa nhỏ liu riu.

Đến lúc cá chín, mùi thơm sẽ lan tỏa khắp nhà. Mùi thơm rất đặc biệt, mùi đặc trưng của ruộng đồng không lẫn vào đâu được.

Và thử “bới” một chén cơm nguội, thật ngon miệng! Cá thác lác, cá lòng tong “kho lạt” với lá gừng non, ăn kèm với rau dại vườn nhà thì có nước “vét” cơm tận đáy nồi.

Cá sặt đồng đem kho với sả ớt, nêm nếm một số gia vị cho vừa ăn. Khi lại gần nồi cá kho. Lại mùi của đồng quê, mùi thơm khiến cho ta khó có thể quên được.

Cứ thế, “đặc sản” đồng quê được người quê thưởng thức quanh năm. Và mỗi món ăn, đều có hương vị rất riêng…

TRẦN HƯƠNG LINH (Trà Vinh)