Ai cũng có một dòng sông bên nhà

Hồi còn ngồi ở ghế nhà trường, tôi rất thích đọc bài thơ "Bên kia sông Đuống" của nhà thơ Hoàng Cầm:

(VLO) Hồi còn ngồi ở ghế nhà trường, tôi rất thích đọc bài thơ “Bên kia sông Đuống” của nhà thơ Hoàng Cầm:

“Em ơi! buồn làm chi

Anh đưa em về sông Đuống

Ngày xưa cát trắng phẳng lỳ

Sông Đuống trôi đi

Một dòng lấp lánh

Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ”…

Bài thơ thật hay, hình ảnh một con sông miền Kinh Bắc hiện lên giữa thời buổi chiến tranh ly loạn, mà có lẽ chỉ những người yêu quê, yêu những dòng sông như Hoàng Cầm mới cảm nhận được, để khi đưa vào thơ của ông, con sông hiện lên trong dáng dấp như một người con gái đẹp, một nét đẹp thời buổi chiến chinh “Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ”… nhưng trong bài thơ này, tôi lại khoái nhất câu mở đầu.

Vì vậy, nên mỗi khi có chuyện không vui, cuộc sống không được như ý nguyện, thì lấy ngay câu “Em ơi! buồn làm chi” ra sử dụng để tự an ủi mình.

Lớn lên, tôi có dịp đi qua nhiều con sông, những con sông chảy ngang, chảy dọc trên khắp quê hương. Có dòng sông từng là giới tuyến phân chia hai miền đất nước, có dòng sông soi bóng chiếc cầu cùng với lâu đài thành quách, cổ kính rêu phong, có dòng sông ghi dấu những cuộc tình rồi đi vào bài vọng cổ, có dòng sông như cả bầy rồng bay ra biển cả, có dòng sông là biên giới quốc gia nơi máu bao thế hệ cha ông đã đổ xuống để giữ từng tấc đất biên cương…

Ở miền Tây quê tôi, người dân thường cất nhà ven sông rạch, nên hình ảnh bến nước, dòng sông tự bao đời đã gắn bó với cuộc sống, sinh hoạt của nhiều người. Sông đã đi vào thơ ca nhạc họa, sông nuôi ta lớn lên bằng con tôm, con cá, sông tiễn ta đi bằng chuyến đò ngang, đò dọc, bằng những chuyến phà đêm lặng lẽ sang sông, và sông luôn dang rộng vòng tay nâng đỡ những chiếc cầu để chào đón mỗi lúc ta về:

“Quê tôi ai cũng có một dòng sông bên nhà

Con sông quê gắn bó với tuổi thơ đời tôi

Bao năm xa quê ấy trong mơ tôi vẫn thấy

Hôm nay tôi trở về lòng chợt vui thấy sông không già…”

(Trở về dòng sông tuổi thơ, nhạc Hoàng Hiệp).

Văn nghệ sĩ đã nhìn sông trong dáng dấp con người, từ “nằm nghiêng nghiêng” đến “sông không già”… Với tôi khi nhắc đến sông là nghĩ ngay đến dòng sông đã chảy qua miền ký ức, có đám lục bình lặng lẽ trôi xuôi cùng tiếng sóng vỗ bờ như khúc nhạc ru êm, cho những kẻ trót xa quê giấc ngủ khỏi chập chờn.

TRẦN THẮNG