Họa sỹ trẻ với niềm đam mê dòng tranh sơn mài

Không lựa chọn các loại hình hội hoạ dễ học, dễ thực hành như tranh sơn dầu, tranh lụa, các bạn trẻ (từ 16-18 tuổi) - Học viên tại trung tâm Gate lại theo đuổi dòng tranh sơn mài- nghệ thuật thủ công truyền thống của nền hội họa Việt Nam.

Không lựa chọn các loại hình hội hoạ dễ học, dễ thực hành như tranh sơn dầu, tranh lụa, các bạn trẻ (từ 16-18 tuổi) - Học viên tại trung tâm Gate lại theo đuổi dòng tranh sơn mài- nghệ thuật thủ công truyền thống của nền hội họa Việt Nam.

Loại hình hội hoạ thách thức sự kiên trì, chuyên tâm của hoạ sỹ bởi công đoạn thực hiên phức tạp, chất liệu thô ráp, dễ dị ứng, quá trình hoàn thành tác phẩm kéo dài đến hàng tháng, thậm chí là cả năm.

Các tác phẩm trưng bày trong Triển lãm Hồi Hải Mã diễn ra vào tháng 4 vừa qua chính là dấu ấn đầu tiên trong hành trình theo đuổi dòng tranh truyền thống của các bạn trẻ sau quá trình 2 năm thực hiện.

Theo cách làm sơn mài truyền thống, các hoạ sỹ phải trải qua các công đoạn chính là bó hom vóc, trang trí, mài và đánh bóng. Mỗi bức tranh sơn mài sau khi hoàn thành sẽ mang một vẻ đẹp riêng, có được từ sự khác biệt trong quá trình cảm nhận và ý đồ sử dụng chất liệu của người hoạ sỹ.

Đặc biệt, sơn mài có những điểm “ngược đời”, muốn lớp sơn khô, tranh phải ủ trong tủ kín gió và có độ ẩm cao. Muốn nhìn thấy tranh lại phải mài mòn đi mới thấy hình, đôi khi người vẽ còn bất ngờ trước thành quả cuối cùng. Chính tính ngẫu nhiên này đã thu hút các hoạ sỹ trẻ theo đuổi dòng tranh sơn mài. 

Nhóm tác giả và đại diện Trung tâm GATE chia sẻ với khán giả về quá trình sáng tác tranh trong lễ khai mạc triển lãm - Ảnh: B.C

Hoạ sỹ trẻ Ngô Ngọc Phương Anh, tác giả tác phẩm Diên vỹ 1 và Diên vỹ 2 trong triển lãm “Hồi Hải Mã” chia sẻ: “Sơn mài là loại hình nghệ thuật đầu tiên, em thích sơn mài vì khi làm mình không biết bức tranh cuối cùng thể hiện ra như thế nào, quá trình mài có thể thay đổi rất nhiều thứ.

Nguồn cảm hứng đến từ cuộc sống của bản thân em, có 1 khoảng thời gian khá buồn và cô đơn nên em đã dùng nghệ thuật, thể hiện cảm xúc của mình qua những bức tranh để có thể giao tiếp với mọi người thay vì bằng ngôn ngữ".

Không thể phủ nhận sức hấp dẫn của tranh sơn mài với các hoạ sỹ trẻ nhưng để hoàn thiện một tác phẩm không hề dễ dàng, không phải hoạ sỹ trẻ nào cũng dám đối mặt, chưa kể tới việc chuyên tâm đeo đuổi nó.

Ngay bước làm ra một tấm vóc, tức là phần khung thô của một bức tranh sơn mài, đã phải trải qua 12 nước sơn, mùn cưa, bó đất rồi lại sơn mới tạo ra được phần nền đen bóng.  

Sau đấy mới đến công đoạn trang trí họa tiết bằng các loại son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai, vỏ trứng, ốc, cật tre... vẽ trên nền vóc màu đen.

Tranh có thể được vẽ rồi mài nhiều lần tới khi đạt hiệu quả mà họa sĩ mong muốn. Sau cùng là đánh bóng tranh. Để ra đời một sản phẩm, hoạ sỹ phải kiên trì với phương pháp thủ công, thậm chí hàng tháng trời với sự đầu tư công phu, cầu kỳ.

Chưa kể đến đặc tính của sơn ta khiến nhiều người bị dị ứng, thường xuyên bị mẩn đỏ, ngứa ngáy khó chịu, thậm chí nhiều hoạ sỹ đã phải từ bỏ đam mê tranh sơn mài do cơ địa dị ứng nặng. 

Vượt qua khó khăn trở ngại để thực hiện bằng được đam mê của mình, hoạ sỹ Trẻ Phạm Nhật Minh, Học viên trung tâm Gate bày tỏ: “Trong quá trình làm lúc khó khăn nhất là lúc chờ khô màu, màu này có mùi rất nặng, dễ chóng mặt, khó thở, thứ là 2 là khi mài mòn tay mình bị chai, xước rát nhiều vì ban đầu lớp sơn khá gồ ghề, có vỏ trứng, ốc xà cừ, vỏ trai, vỏ sò, chỉ không cần để ý chút có thể xước tay.

Nhưng bản thân mình rất yêu những thứ liên quan đến nghệ thuật truyền thống vì thế mình muốn theo đuổi 1 cái gì đấy mang tính chất truyền thống để nó hòa hợp hơn với nội dung bức tranh và hơn nữa, con đường nào càng khó khăn thì kết quả sẽ càng khiến mình tự hào hơn".

Hướng dẫn và theo dõi các bạn trẻ từ những ngày đầu bén duyên với dòng tranh sơn mài, hoạ sỹ Nguyễn Dương Hải Đăng, giảng viên của Trung tâm Gate và hoạ sỹ Vũ Bạch Liên, Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam hiểu rõ những khó khăn mà các hoạ sỹ trẻ phải trải qua khi tuổi đời còn nhỏ, ít kinh nghiệm.

Nhưng chính sự đam mê của những bạn trẻ đã khiến các hoạ sỹ chuyên nghiệp đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.

“Theo sơn mài nếu không kiên trì, nhẫn nại thì không làm được, rất may các bạn đều rất cố gắng. Chính vì biết chất liệu khó làm nên tôi đưa vào chương trình đào tạo ngay từ đầu và ngay khóa đầu tiên để làm động lực sáng tác.

Tôi cũng rất bất ngờ trước khả năng của các bạn ấy, với chất liệu rất khó thế này, các bạn ấy đã thể hiện sự nắm bắt rất nhanh về mặt kỹ thuật, đồng thời ý tưởng các bạn đưa ra rất phù hợp với chất liệu và gần như lịch sử, tạo hình chất liệu được khai thác rất triệt để trong tác phẩm của mình. 

Chất liệu làm tranh sơn mài rất khó và phải cầu kỳ, tập trung rất nhiều. Tôi có ấn tượng với một số tác phẩm tranh sơn mài, các bạn làm về hoa (tinh vật), rất mềm mại.

Chất lượng nghệ thuật của các bạn nhỏ, dù mới lớp 9, 10, 11  mà rất đáng ngạc nhiên, cần khích lệ hơn nữa để các bạn ấy có thể đi theo con đường, với một người trẻ mà làm được như vậy tôi nghĩ có nhiều hy vọng về tương lai".

Với chủ đề “Ký ức”, các hoạ sỹ trẻ khi tham gia dự án “Triển lãm Hồi Hải Mã” đã miệt mài suốt 2 năm để hoàn thiện các tác phẩm sơn mài đầu tiên của mình.

Nếu tác phẩm Diên vỹ 1 và Diên vỹ 2 nói lên niềm hy vọng vào tương lại tốt đẹp của hoạ sỹ trẻ Phương Anh thì tác phẩm “Thị” do hoạ sỹ trẻ Ngọc Minh sáng tác thể hiện sức sáng tạo từ những truyện kể dân gian, mỗi tác phẩm đều có vẻ đẹp và hàm ý riêng, thể hiện dấu ấn và phong cách nghệ thuật của từng cá nhân mang đến cho công chúng nhiều cảm nhận sâu sắc.

“Mình ấn tượng đặc biệt nhất với những bức tranh sơn mài ở đây, mình được biết các bạn ấy sử dụng chất liệu là bạc là vàng, các bạn ấy phải làm rất nhiều lớp, phải mài liên tục có thể mất vài tuần, đến vài tháng, rất kỳ công, sử dụng rất nhiều kỹ thuật, rất bất ngờ khi các bạn ấy thực hiện dự án trong vòng 2 năm, thử nghiệm rất nhiều chất liệu để tạo ra các tác phẩm này".

Một bức tranh sơn mài hoàn mĩ được tạo ra là tất cả nỗ lực, kiên trì và cả tình yêu, đam mê nghệ thuật của người họa sĩ.

Với những tác phẩm được trưng bày tại Triển lãm, các bạn trẻ đã gặt hái được thành công đầu tiên trong hành trình phát triển tài năng hội hoạ, mang những tác phẩm nghệ thuật của mình đến gần hơn với công chúng và giới nghệ thuật yêu mến các tác phẩm tranh sơn mài./.

Theo Thủy Tiên/VOV