Lối sống đô thị làm thay đổi não bộ

Sống ở đô thị có nhiều thuận tiện trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội,... nhưng đối với sức khỏe tâm thần, lối sống đô thị không phải là ưu điểm. Cư dân đô thị có xu hướng căng thẳng hơn, có tỷ lệ mắc các bệnh tâm thần và những rối loạn tâm lý cao hơn những người sống ở vùng nông thôn.

Sống ở đô thị có nhiều thuận tiện trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội,... nhưng đối với sức khỏe tâm thần, lối sống đô thị không phải là ưu điểm. Cư dân đô thị có xu hướng căng thẳng hơn, có tỷ lệ mắc các bệnh tâm thần và những rối loạn tâm lý cao hơn những người sống ở vùng nông thôn.

Các nghiên cứu đã phát hiện thấy cư dân đô thị có mức độ hoạt động cao hơn của vùng amydala- vùng não điều chỉnh những cảm xúc như lo âu, sợ hãi. Não của cư dân đô thị nhạy cảm hơn, thường có phản xạ “dựng tóc gáy” với tình huống bị căng thẳng hay bị đe dọa.

Những người lớn lên ở đô thị trong 15 năm đầu đời thường có mức độ tăng hoạt động tại một vùng não khác là anterior cingulated. Vùng não ở những người này có sự thay đổi dai dẳng hơn những người chuyển tới đô thị trong giai đoạn sau của cuộc đời, vì nó xảy ra trong thời kỳ phát triển quan trọng nhất. Việc sống ở đô thị trong 4 năm đầu đời có nghĩa là họ sẽ trở nên nhạy cảm hơn với các tình huống căng thẳng qua vùng anterior cingulated trong suốt phần đời còn lại.

Yếu tố ảnh hưởng xã hội của lối sống đô thị- sự căng thẳng khi sống cùng và giao tiếp với nhiều người, cảm giác lo âu, sợ hãi và bị đe dọa- lớn hơn so với các yếu tố đô thị khác như ô nhiễm hay tiếng ồn, vẫn được dùng để giải thích cho phản ứng của não bộ liên quan đến sự căng thẳng trong cư dân đô thị.

Sau nhiều năm sống ở đô thị, con người vẫn duy trì mức độ cảnh giác và sự lo lắng cao độ, cho thấy các tình huống gây căng thẳng luôn lặp đi lặp lại và không dễ để thích nghi. Có thể chưa bao giờ cư dân đô thị thực sự đương đầu với cùng một tình huống stress. Mặc dù các trạng thái căng thẳng có thể giống nhau, như sức ép thời gian hay công việc, hoặc các tình huống nguy hiểm, nhưng chúng luôn có sự khác biệt đủ để người ta không có cơ hội làm quen. Do đó, điều quan trọng là biết duy trì sự cân bằng. Tuy nhiên, đối với cuộc sống hiện đại, điều đó không dễ để thực hiện.

THÀNH LONG