Xen canh: Nhiều lợi ích

Để tối ưu hóa diện tích, nâng cao hiệu quả sản xuất, nhiều nông dân lựa chọn đưa cây ngắn ngày vào xen canh dưới tán cây ăn trái. Cách làm này không chỉ góp phần tăng hiệu quả kinh tế mà còn tạo điều kiện cho cây có mối quan hệ cộng hưởng cùng phát triển, nâng cao năng suất, tăng lợi nhuận cho nông dân.

Mô hình xen canh đem lại nhiều lợi ích cho nông dân.

Xen canh cây ngắn ngày trong vườn cây ăn trái là mô hình tuy không mới nhưng mang lại nhiều lợi ích, nâng cao hiệu quả sản xuất trên cùng một diện tích đất, đảm bảo lợi nhuận cho nông dân.

Xen cau kiểng trong vườn dừa nhiều năm nay, anh Lê Vĩnh Thọ (xã Trung Thành, huyện Vũng Liêm), cho biết: Năm 2022, anh bắt đầu triển khai trồng hơn 300 gốc dừa xen canh với cây cau lấy lá. Trước khi bắt tay vào mô hình này, anh Thọ chủ động tìm hiểu thông tin qua mạng xã hội và nhận thấy một số địa phương trong tỉnh đã áp dụng phương pháp trồng cau kiểng xen các loại cây ăn trái mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Theo anh Thọ, cây dừa là loại cây dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng địa phương. Bên cạnh đó, đặc tính của cau kiểng là ưa bóng râm nên rất thích hợp xen canh. Trong quá trình canh tác, anh Thọ chủ yếu sử dụng phân bón hữu cơ để bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng đất.

Theo đó, khi sử dụng phân bón hữu cơ trong mô hình xen canh này mang lại lợi ích kép: phần phân ngấm sâu vào đất sẽ cung cấp dưỡng chất cho cây dừa, trong khi phần dưỡng chất còn lại ở tầng mặt được cây cau hấp thụ. Khi chăm sóc, bón phân cho cây dừa thì cây cau được hưởng, giúp tiết kiệm chi phí đầu tư so với trồng riêng lẻ.

Với mô hình trồng 2 loại cây trên cùng 1 vườn này sẽ đảm bảo có lợi nhuận hàng năm. Cả 2 loại này đều được thương lái đến vườn cắt, vận chuyển đi, anh Thọ chỉ cần phụ coi đếm dừa, đếm lá và thu tiền.

“Khoảng 45 ngày, thương lái sẽ đến tận vườn thu mua lá cau 1 lần, mỗi lần thu hoạch được từ 40.000-50.000 tàu lá, với giá dao động từ 350-550 đ/tàu. Song song đó, dừa khô hiện cũng đang có giá cao, dao động từ 190.000-200.000 đ/chục, nên gia đình tôi có thêm một nguồn thu đáng kể. Thời gian tới, tôi cũng sẽ tiếp tục trồng thêm cau xen vào 10 công cam hiện có của gia đình”- anh Thọ phấn khởi chia sẻ.

Cũng xen canh cây tắc trong vườn sầu riêng, chú Nguyễn Văn Út Lâm (xã Đồng Phú, huyện Long Hồ) cho hay: “Tôi trồng tắc cùng với sầu riêng được gần 3 năm để lấy ngắn nuôi dài. Tắc đã thu hoạch được 2 lần, thu nhập cũng khá. Tôi thấy việc xen canh không chỉ thêm lợi nhuận trên cùng một diện tích đất mà còn góp phần tạo độ phì cho đất, cải thiện hệ vi sinh vật có lợi trong đất, giúp cây trồng phát triển tốt, ít sâu bệnh hại”.

Trồng đu đủ xen với chanh không hạt, anh Nguyễn Văn Chung (xã Đông Bình, TX Bình Minh) cũng cho hay: “Từ khi chuyển sang trồng chanh xen canh đu đủ, cuộc sống ổn định hơn trước rất nhiều. Cây chanh cho sản lượng quanh năm, riêng đối với cây đu đủ, từ khi trồng đến thu hoạch khoảng 8 tháng, mỗi gốc có thể cho năng suất từ 20-25kg. Nhờ đó mà tôi có thu nhập thường xuyên”.

Nông dân phải cần lưu ý về thổ nhưỡng, đặc tính của từng loại cây ăn trái để có sự lựa chọn phù hợp.

Theo ngành chức năng, xen canh là một phương pháp được áp dụng trong sản xuất nông nghiệp bền vững hiện nay. Phương pháp xen canh là kỹ thuật trồng các cây có những đặc điểm khác nhau lên trên cùng một diện tích đất, giúp cho các cây trồng có thể hỗ trợ lẫn nhau.

Không chỉ giúp cho cây trồng kiểm soát được sâu bệnh gây hại, mà phương pháp này còn giúp cho cây trồng có thể loại trừ đi cỏ dại, bảo vệ đất và đồng thời phục hồi hàm lượng các chất hữu cơ có trong đất. Đặc biệt, nếu như cây trồng không may mắn gặp phải tình trạng rớt giá, rủi ro về chất lượng hoặc biến động thị trường, thì cây này có thể hỗ trợ lợi nhuận cho cây còn lại.

Bài, ảnh: THẢO LY- NGỌC LIỄU