Sản xuất lúa Hè Thu “né mặn, né rầy”

Thời điểm này, nông dân trong tỉnh đang bước vào đợt xuống giống chính và tập trung vụ Hè Thu. Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tùy vào điều kiện thực tế để xuống giống, chăm sóc lúa đạt chất lượng, năng suất.

Nông dân chuẩn bị đất để xuống giống vụ lúa Hè Thu.

Vụ lúa Hè Thu năm nay toàn tỉnh dự kiến xuống giống 35.000ha, năng suất 6 tấn/ha, sản lượng dự kiến đạt 210.000 tấn.

Theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp, trong vụ lúa này, nông dân xuống giống lúa chia thành 3 đợt: Đợt 1 xuống giống 3.000ha, tập trung từ 24/1-22/2; đợt 2 xuống giống 29.000ha, từ 9-24/3, đây là đợt xuống giống chính; đợt 3 xuống giống 3.000ha, từ 7-22/4, phân bố ở vùng trung tâm, vùng trũng, vùng có nguy cơ nhiễm mặn (xã Trung Ngãi và Trung Nghĩa thuộc huyện Vũng Liêm), nơi chưa chủ động bơm tát và chưa có đê bao hoàn chỉnh. Tuy nhiên, tùy vào điều kiện thực tế từng địa phương và nhất là cần có sự tính toán hợp lý căn cứ vào tình hình hạn, mặn và mưa bão để xây dựng lịch thời vụ chặt chẽ theo từng tiểu vùng sinh thái.

Sở Nông nghiệp và Môi trường khuyến cáo sử dụng 80% giống lúa chất lượng cao, giống xác nhận hoặc tương đương. Trong đó, nhóm giống lúa chủ lực có khả năng thích ứng rộng, tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tốt: OM5451, OM4900, OM 6976, Đài thơm 8, OM18…; nhóm giống lúa bổ sung: OM380, OM34, OM429, OM2517, OM9577, OM9955…; các giống lúa chống chịu phèn, mặn như: OM6976, OM5451, OM9921, OM380 (chịu được độ mặn ở mức độ trung bình- khá), OM9577, OM9955 (chịu mặn ở mức độ khá hơn)…

Vừa sạ xong 4 công lúa giống OM5451, chú Nguyễn Văn Hải (xã Phước Hậu, huyện Long Hồ) cho hay: “Vụ lúa này tôi tiếp tục sản xuất theo quy trình “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, tưới ngập khô xen kẽ, sạ thưa, để giảm giá thành, nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất. Tôi cũng thường xuyên, theo dõi tình hình dịch hại để chủ động phòng trị kịp thời và đạt hiệu quả”.

Đang làm đất chuẩn bị xuống giống vụ Hè Thu, chú Nguyễn Văn Sáu (xã Trung Thành Tây, huyện Vũng Liêm) cho biết: “Thu hoạch lúa Đông Xuân xong là tôi vệ sinh đồng ruộng thật kỹ lúa rài, lúa chét và cỏ dại xung quanh bờ ruộng, xới trục kỹ và phun nấm Trichoderma để hạn chế ngộ độc hữu cơ. Tôi cũng tuân thủ theo lịch xuống giống của địa phương để né rầy, né thời điểm nước mặn lên để bảo vệ lúa”.

Theo ông Lê Văn Thăm- Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Vũng Liêm, vụ lúa Hè Thu, toàn huyện tập trung xuống giống từ 9-19/3, với 7.650ha, dự kiến thu hoạch dứt điểm vào cuối tháng 6.

Ngành nông nghiệp huyện khuyến cáo nông dân sử dụng giống lúa chủ lực OM 5451, Đài thơm 8, OM 4900, OM 18, giống bổ sung. Hạn chế tối đa diện tích sản xuất lúa ML202 (lúa gà). Để bảo vệ sản xuất lúa trong vụ này, ngành nông nghiệp huyện cũng đã tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất lúa theo “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, quản lý dịch hại tổng hợp IPM, IPHM canh tác lúa thích ứng biến đổi khí hậu.

Đồng thời, đối với tình hình xâm nhập mặn, mưa bão, phòng cũng tăng cường cập nhật thông tin dự báo và gửi thông tin thường xuyên đến các xã, thị trấn trong thời gian diễn ra xâm nhập mặn, tình hình khí tượng thủy văn để địa phương chủ động thực hiện các giải pháp ứng phó đạt hiệu quả, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại cho sản xuất.

Bà Nguyễn Thị Hồng Lĩnh- Chi cục phó Chi cục Trồng trọt- BVTV, cho biết: Hiện toàn tỉnh xuống giống hơn 3.200ha đang trong giai đoạn mạ đến trổ. Ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân bố trí thời vụ theo hướng tập trung “né rầy”, đồng loạt trên từng khu vực.

Đặc biệt, vùng có nguy cơ nhiễm mặn cần xuống giống sớm hoặc muộn hơn để “né mặn” ở thời điểm cuối và đầu vụ. Để thực hiện tốt công tác phòng chống hạn mặn, các địa phương cần tập trung triển khai nạo vét các kênh mương, bờ thửa; gia cố các bờ đập bơm tát, tiến hành kiểm tra và sửa chữa, tu bổ công trình; tổ chức quản lý chặt chẽ nguồn nước, vận hành hợp lý các công trình, điều tiết nước theo từng giai đoạn phù hợp với đồng ruộng.

Nên áp dụng kỹ thuật “1 phải, 6 giảm” như sử dụng giống xác nhận, sạ thưa hoặc sạ hàng với lượng giống từ 100-120 kg/ha, giảm lượng phân đạm và tăng cường sử dụng phân Kali giai đoạn đầu giúp cây lúa khỏe. Trồng một số loài hoa có mật và phấn hoa trên bờ ruộng nhằm thu hút thiên địch giúp hạn chế sâu gây hại lúa. Cần áp dụng tốt các giải pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp để diệt trừ ốc bươu vàng, chuột và cỏ dại ngay từ đầu vụ. 

Bên cạnh đó, rà soát, xây dựng kế hoạch lịch thời vụ, cơ cấu giống lúa Hè Thu, vụ Thu Đông, vụ Mùa 2025 và Đông Xuân 2025-2026 theo từng vùng sinh thái phù hợp với tình hình nguồn nước tưới hiện nay, đảm bảo gieo trồng đúng lịch thời vụ đã khuyến cáo cho từng vùng cụ thể nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do hạn mặn gây ra.

Nông dân cần tuân thủ lịch xuống giống ở địa phương để “né rầy, né mặn”.

Tăng cường công tác truyền thông, dự báo về tình hình hạn mặn để người dân nắm bắt và nâng cao ý thức phòng ngừa kịp thời. Đồng thời, rà soát, bảo dưỡng, tu bổ và phối hợp vận hành hiệu quả hệ thống cống ngăn mặn. Vận dụng các chính sách hiện có hỗ trợ kinh phí để tích nước ngọt, phương án đắp các đập tạm để trữ nước ngọt, hệ thống bơm di động để phục vụ bơm nước khi có hạn mặn xảy ra.

Bài, ảnh: NGUYÊN KHANG