Đô thị trước vận hội mới

(VLO) Vai trò, vị trí của đô thị (ĐT) ngày càng được khẳng định. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều quyết sách quan trọng nhằm phát huy tối đa tiềm năng lợi thế, đưa ĐT phát triển nhanh và bền vững, trở thành động lực nòng cốt trong phát triển kinh tế. Với những quyết sách quan trọng này, các ĐT như đứng trước thời cơ, vận hội mới để vươn mình phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp lớn hơn vào sự phát triển của đất nước.

Với nhiều quyết sách quan trọng, kỳ vọng các đô thị phát triển mạnh mẽ và đột phá. Ảnh: NGUYÊN KHÁNH

Nghị quyết đầu tiên của Bộ Chính trị về phát triển đô thị bền vững

Tính đến tháng 9/2024, toàn quốc có 907 ĐT, trong đó có 2 ĐT loại đặc biệt, 21 ĐT loại I, 39 ĐT loại II, 43 ĐT loại III và 96 ĐT loại IV. Tỷ lệ ĐT hóa toàn quốc ước đạt trên 43,7%, tỷ lệ người dân ĐT được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung đạt 93%.

Thời gian qua, hệ thống hạ tầng của các ĐT được quan tâm đầu tư theo hướng ngày càng đồng bộ; không gian ĐT được mở rộng; chất lượng sống của cư dân ĐT từng bước được nâng cao.

ĐT hóa và phát triển ĐT trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội. Kinh tế khu vực ĐT tăng trưởng ở mức cao.

Đến cuối năm 2020, khu vực ĐT đóng góp khoảng 70% GDP cả nước. Bước đầu đã hình thành cực tăng trưởng kinh tế và trung tâm đổi mới sáng tạo; khoa học, công nghệ; giáo dục, đào tạo tại các ĐT lớn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình ĐT hóa, công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển ĐT vẫn còn nhiều hạn chế. Trong đó, chất lượng ĐT hóa chưa cao, chất lượng hạ tầng ĐT chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, chưa thích ứng với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường tại các ĐT lớn có xu hướng gia tăng...

Trong bối cảnh mới, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết (NQ) số 06 ngày 24/1/2022 về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững ĐT Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (NQ 06).

NQ đề ra một số chỉ tiêu như: tỷ lệ ĐT hóa đến năm 2025 đạt tối thiểu 45%, đến năm 2030 đạt trên 50%. Số lượng ĐT toàn quốc đến năm 2025 khoảng 950-1.000 ĐT, đến năm 2030 khoảng 1.000-1.200 ĐT.

Kinh tế khu vực ĐT đóng góp vào GDP cả nước khoảng 75% vào năm 2025 và khoảng 85% vào năm 2030. NQ cũng đề ra tầm nhìn đến năm 2045, trong đó, tỷ lệ ĐT hóa thuộc nhóm trung bình cao của khu vực ASEAN và châu Á.

Cùng với đó, xây dựng được ít nhất 5 ĐT đạt tầm cỡ quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển với mạng lưới khu vực và quốc tế. Cơ cấu kinh tế khu vực ĐT phát triển theo hướng hiện đại với các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm tỷ trọng lớn.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng- Nguyễn Thanh Nghị, đây là lần đầu tiên Bộ Chính trị có một NQ chuyên đề riêng về lĩnh vực quản lý và phát triển ĐT.

Qua đó, khẳng định vai trò của hệ thống ĐT Việt Nam, đồng thời định hướng chiến lược với những yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp rất quan trọng cho phát triển ĐT Việt Nam trong giai đoạn mới.

Để nhanh chóng đưa NQ số 06 đi vào cuộc sống, ngày 11/11/2022, Chính phủ đã ban hành NQ số 148 ngày 11/11/2022 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện NQ số 06.

Theo đó, chính quyền ĐT tại địa phương cần quan tâm, phát huy tính chủ động, bố trí nguồn lực cho sự phát triển ĐT tại địa phương, tập trung đầu tư nâng cấp, cải thiện chất lượng ĐT.

Phát huy nội lực và động lực ĐT của địa phương để đáp ứng với nhu cầu tăng trưởng và sự phát triển kinh tế- xã hội. Đặc biệt trong bối cảnh triển khai NQ số 06, các địa phương cần quyết liệt hơn, đảm bảo tiến độ của chương trình hành động của địa phương thực hiện NQ.

Đột phá phát triển đô thị

Để triển khai, thực hiện NQ số 06, Chính phủ đã ban hành NQ số 148 ngày 11/11/2022 về Chương trình hành động của Chính phủ. Cùng với NQ số 06 của Bộ Chính trị, NQ số 148 của Chính phủ tạo tiền đề, điều kiện thuận lợi để thúc đẩy ĐT phát triển mạnh mẽ.

Kinh tế khu vực đô thị đóng góp vào GDP cả nước khoảng 85% vào năm 2030. Ảnh: NGUYÊN KHÁNH

Trong đó, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản cùng có hiệu lực từ 1/8/2024. Đây là những luật quan trọng có sức tác động đến nhiều người, nhiều thành phần. Với nhiều điểm mới, các luật này được kỳ vọng tạo cú huých giúp phát huy nguồn lực đất đai.

Ngày 22/8/2024, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 891 phê duyệt quy hoạch hệ thống ĐT và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quy hoạch định hướng phát triển hệ thống ĐT Việt Nam theo mô hình mạng lưới, phân bố hợp lý tại các vùng kinh tế, xã hội, vùng ĐT lớn gắn với các cực tăng trưởng của đất nước trong mối liên kết tầng bậc, cấp, loại ĐT; tạo thành hình thái không gian kết nối chuỗi, dải và chùm ĐT, được phân bố hợp lý theo các vùng miền.

Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long- Lữ Quang Ngời đã có văn bản giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh triển khai Quyết định số 891.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai thực hiện theo một số giải pháp, nguồn lực trọng tâm. Trong đó, xây dựng các hành lang pháp lý để hình thành các chương trình đột phá về đầu tư xây dựng, cải tạo, phát triển ĐT. Bên cạnh, thực hiện từ nguồn ngân sách nhà nước về đầu tư công và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Xây dựng cơ chế phát triển hạ tầng ĐT bằng nhiều nguồn vốn, khuyến khích sự tham gia của các khu vực ngoài nhà nước. Đổi mới công tác quản lý đất đai và phát triển thị trường bất động sản; tiếp tục hoàn chỉnh và đổi mới chính sách về nhà và đất ĐT để ổn định đời sống và tạo nguồn lực phát triển ĐT.

Đồng thời, UBND cấp tỉnh phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành có liên quan xây dựng các chương trình, kế hoạch, ưu tiên bố trí nguồn lực và thu hút đầu tư để tổ chức thực hiện quy hoạch.

SÔNG HẬU