Tầm quan trọng của khám sức khỏe định kỳ

Bác sĩ BVĐK tỉnh Vĩnh Long khám sức khỏe tổng quát cho bệnh nhân.

“Vai trò của tầm soát, khám bệnh định kỳ vô cùng quan trọng, bởi ngoài việc phát hiện bệnh sớm, điều trị ở giai đoạn sớm thì còn chẩn đoán được nguy cơ, từ đó có sự điều chỉnh hành vi, lối sống ngăn ngừa bệnh”. TS.BS Hồ Thị Thu Hằng- Giám đốc Sở Y tế tỉnh, chia sẻ thông tin trên tại hội nghị chuyên đề về chăm sóc, bảo vệ sức khỏe Nhân dân do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức ngày 25/9.

Sợ khám sức khỏe “lòi ra bệnh”

Là thầu xây dựng, thường xuyên đi giám sát công trình thêm thói quen hút thuốc lá và có uống rượu bia nhưng anh T.T.V. (40 tuổi, xã Tân Hạnh, huyện Long Hồ) không nghĩ đến có ngày mình phải nhập viện để điều trị bệnh tăng huyết áp và gan nhiễm mỡ.

“Cách đây vài ngày, khi đang giám sát công trình, tự nhiên tôi thấy chóng mặt, căng đầu, nghĩ tối qua nhậu khuya, sáng ăn không vô nên đói bụng mệt chút, ai ngờ xỉu luôn. Được người thân đưa vào bệnh viện tỉnh, các bác sĩ chẩn đoán tôi bị lên huyết áp, cần phải điều trị lâu dài”.

Theo các bác sĩ, huyết áp tăng cao thường xuyên không được kiểm soát là nguy cơ hàng đầu làm vỡ mạch và xuất huyết não. Đây là một trong những loại đột quỵ não có tỷ lệ tử vong và tàn phế cao nhất. Nguy hiểm là vậy nhưng căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh nếu như chúng ta chú ý lắng nghe cơ thể mình.

BS.CK2 Lê Thanh Đức- Trưởng Khoa Cấp cứu BVĐK tỉnh Vĩnh Long, cho biết: “Cách tốt nhất để phát hiện bệnh kịp thời là đi khám sức khỏe định kỳ. Mỗi người cũng có thể chủ động phát hiện cao huyết áp bằng cách tự đo huyết áp hoặc đến các cơ sở y tế gần nhất. Chỉ cần 1 trong 2 trị số: huyết áp tâm thu (số trên) từ 140 mmHg trở lên, huyết áp tâm trương (số dưới) từ 90 mmHg trở lên thì được xem là tăng huyết áp”.

Và nhiều người lo phát hiện mắc bệnh nan y, nên ngại tầm soát sức khỏe định kỳ, đến khi có vấn đề về sức khỏe đi khám thì bệnh đã diễn tiến nặng, thế nên các bác sĩ khuyến cáo phát hiện bệnh sớm tăng hiệu quả điều trị.

Chị L.N.T. (29 tuổi, TP Vĩnh Long) tình cờ phát hiện khối u bên ngực trái, đi khám và được chẩn đoán ung thư vú giai đoạn 2. “Chị nghĩ mình còn trẻ, sức khỏe bình thường nên không đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Thời gian gần đây, chị phát hiện thấy khối u bất thường bên ngực trái, to dần lên, hơi đau, chị mới đến bệnh viện kiểm tra thì phát hiện bệnh và phải điều trị lâu dài”- chị T. cho biết.

Tầm quan trọng của khám sức khỏe định kỳ

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ hiện mắc các bệnh không lây nhiễm phổ biến cũng đã tăng nhanh qua các năm và số người mắc bệnh trong cộng đồng hiện tại rất lớn.

Số liệu điều tra cho thấy tỷ lệ hiện mắc tăng huyết áp ở người trưởng thành năm 2021 là 26,2%, tương đương với khoảng 17 triệu người; tỷ lệ mắc bệnh đái tháo đường/tăng đường huyết ở người trưởng thành là 7,06%, tương đương với 4,6 triệu người. Đối với ung thư, ước tính năm 2020 Việt Nam có 182.500 ca mắc mới ung thư.

Số liệu về mô hình tử vong cũng cho thấy gánh nặng bệnh tật do các bệnh không lây nhiễm chiếm tỷ trọng cao nhất, 73,66% số ca mắc và 78,6% số ca tử vong năm 2020. Ngành y tế Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức về sự nhận thức của cộng động với các căn bệnh mãn tính, cũng như các bệnh ác tính khác nhau này.

Nói về vai trò của khám tầm soát sức khỏe định kỳ, Giám đốc Sở Y tế Hồ Thị Thu Hằng chia sẻ, tầm soát, kiểm tra sức khỏe còn giúp mọi người sớm phát hiện các bệnh chuyển hóa, thường không thể xác định qua biểu hiện bên ngoài như tiểu đường, rối loạn mỡ máu,... Do vậy, khi khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường về sức khỏe trước khi cơ thể có biểu hiện bệnh, từ đó giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn, rút ngắn thời gian điều trị và tiết kiệm tiền bạc. Người trưởng thành trên 18 tuổi nên thăm khám, kiểm tra sức khỏe ít nhất 1 lần/năm. Nếu có điều kiện thuận lợi thì nên khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần.

“Đồng thời, các bác sĩ cũng sẽ đưa ra những lời khuyên hữu ích trong việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, nhằm nâng cao sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, việc khám định kỳ giúp tầm soát phát hiện yếu tố nguy cơ gây bệnh để can thiệp kịp thời, giúp các yếu tố nguy cơ không diễn tiến thành bệnh. Người dân cũng sẽ được tư vấn tập luyện, chế độ dinh dưỡng, lịch tiêm ngừa phù hợp để phòng bệnh tốt hơn”- BS Thu Hằng cho biết.

Điều trị phòng ngừa, điều trị nguy cơ sẽ tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều, kèm theo đó là sự điều chỉnh hành vi, lối sống giúp giảm thiểu nguy cơ. Ví dụ, một người qua tầm soát phát hiện có nguy cơ mắc huyết áp sẽ điều chỉnh lối sống, hành vi như ăn nhạt, giảm đạm, mỡ, cai thuốc lá, tăng cường vận động. Với bệnh ung thư, nếu phát hiện ở giai đoạn đầu, người bệnh có cơ hội điều trị khỏi bệnh cao. Với bệnh đái tháo đường, nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể tránh được một số biến chứng nguy hiểm trên thận, mắt,… Do đó, BS Thu Hằng khuyến cáo, việc khám sức khỏe định kỳ cần được xem như là thói quen, không chỉ ở người lớn mà còn cả trẻ em.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN