Nông thôn đổi mới nhờ hiệu quả đầu tư công

Tỉnh Vĩnh Long đang tập trung nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công.

Việc thực hiện kế hoạch đầu tư (ĐT) công trung hạn giai đoạn 2021-2025 được các cấp, các ngành tập trung triển khai. Các công trình hoàn thành đã phát huy hiệu quả ĐT, góp phần cơ cấu lại kinh tế, đáp ứng kịp thời các mục tiêu về xây dựng NTM.

Để thực hiện hoàn thành các mục tiêu về kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội cũng như ĐT công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã đặt ra yêu cầu “cần rà soát chuẩn bị danh mục ĐT năm 2025 và bố trí nguồn vốn trên cơ sở rà soát quy hoạch, bố trí tái định cư”- theo như chỉ đạo của ông Nguyễn Minh Dũng- Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh.

Phát huy hiệu quả đầu tư

Ngay từ đầu năm, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, BCĐ xây dựng cơ bản tỉnh, các sở, ngành, UBND cấp huyện đã chỉ đạo quyết liệt để triển khai kế hoạch vốn. Trong đó, tập trung chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng, thiết kế thi công- dự toán, lựa chọn nhà thầu thi công; tổ chức kiểm tra tình hình triển khai thực hiện kế hoạch vốn; kiểm tra giải quyết những khó khăn vướng mắc đối với nhiều dự án (DA) và những nhóm vấn đề cụ thể để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân. Cùng với đó, các cấp ủy Đảng và cơ quan đoàn thể quan tâm phối hợp thực hiện, nhất là công tác vận động, giải phóng mặt bằng các DA.

Theo ông Lương Trọng Nghĩa- Phó Giám đốc Sở KH-ĐT, việc thực hiện kế hoạch ĐT công trung hạn giai đoạn 2021-2025 được các cấp, các ngành tập trung triển khai với kết quả đạt khá. Các công trình hoàn thành sớm đưa vào sử dụng đã phát huy hiệu quả ĐT, góp phần cơ cấu lại kinh tế, đáp ứng kịp thời các mục tiêu về xây dựng NTM, giảm nghèo, tăng thu nhập người dân. Đồng thời, hoàn thiện kết cấu hạ tầng cho khu vực nông thôn, đô thị, phòng chống khắc phục sạt lở bờ sông, hạn, xâm nhập mặn và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Từ đó, việc triển khai thực hiện kế hoạch ĐT công của tỉnh đã đảm bảo được tính khả thi và thực tế, đạt được những kết quả nhất định trong thực hiện các mục tiêu và đóng góp tích cực cho tăng trưởng và phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh có 75/87 xã đạt chuẩn xã NTM, trong đó có 35 xã NTM nâng cao, 5 xã NTM kiểu mẫu. Có 3 đơn vị cấp huyện (TX Bình Minh, huyện Bình Tân và Tam Bình) đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Theo Sở KH-ĐT, tổng kế hoạch vốn ĐT xây dựng cơ bản năm 2024 gần 4.852,5 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách tỉnh gần 4.133,7 tỷ đồng, còn lại là vốn ngân sách trung ương. Đến ngày 15/9/2024, đã thực hiện hơn 1.071 tỷ đồng, đạt trên 35%; đã giải ngân hơn 1.697,2 tỷ đồng, đạt 34,98% kế hoạch. Đối với DA khởi công mới, đã khởi công 109 DA, còn 25 DA chưa khởi công. Có 34 DA chưa giải ngân; 31 DA giải ngân dưới 30% và 39 DA giải ngân 30% đến dưới 60%.

Tháo gỡ khó khăn

Việc thực hiện kế hoạch ĐT công còn gặp nhiều khó khăn, tiến độ DA chậm, theo ông Lương Trọng Nghĩa là do: nhiều DA lĩnh vực giao thông, thủy lợi, DA đô thị được thực hiện theo tuyến, có khối lượng giải phóng mặt bằng lớn, hộ dân bị ảnh hưởng nhiều, phải giải quyết khiếu nại của người dân…

Một số DA khi thiết kế, triển khai thực tế không phù hợp với quy hoạch- lệch vị trí so với quy hoạch sử dụng đất. Việc xác định tính pháp lý hồ sơ thửa đất khó khăn, kéo dài do sai lệch so với kết quả đo đạc của chương trình VLAP, người sử dụng đất không có ở địa phương…

Cùng với đó, nhiều DA phải điều chỉnh chủ trương, quyết định ĐT, điều chỉnh dự toán. Nguồn cát san lấp tại một số địa phương không đáp ứng nhu cầu thực hiện các công trình. Việc thẩm định giá một số thiết bị y tế, giáo dục đào tạo khó khăn, chậm do có ít hoặc không có đơn vị cung cấp.

Đối với các DA sử dụng vốn ODA, phải thực hiện các quy định theo hiệp định tài trợ nên chậm trong công tác triển khai thực hiện, thanh toán. Các DA kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025 được quyết định chủ trương ĐT từ năm 2020, 2021. Đến nay, khi triển khai thực tế, có nhiều thay đổi về quy mô, thiết bị, quy hoạch, chi phí thực hiện… nên phải điều chỉnh để đảm bảo phù hợp, hiệu quả.

Ngoài ra, nguồn thu tiền sử dụng đất đạt thấp, không đáp ứng vốn thực hiện các DA. Việc biến động tăng giá vật liệu xây dựng tại một số thời điểm, cần phải cập nhật, điều chỉnh lại dự toán, tăng tổng mức ĐT của các DA.

Một số luật, nghị định về lĩnh vực xây dựng, đấu thầu, đất đai... được ban hành mới, sửa đổi, bổ sung. “Thực hiện Luật Đất đai năm 2024, tỉnh phải ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư thay thế quy định cũ… nên ảnh hưởng đến việc triển khai thủ tục và thực hiện các DA”- ông Lương Trọng Nghĩa cho hay.

Theo dự kiến, tổng kế hoạch vốn năm 2025 hơn 6.182,1 tỷ đồng để bố trí thực hiện các dự án còn lại trong giai đoạn 2021-2025.

Tại buổi làm việc với Sở KH-ĐT, ông Nguyễn Minh Dũng lưu ý, cần tham mưu, quán triệt về ý nghĩa, tầm quan trọng của lĩnh vực xây dựng đối với phát triển kinh tế- xã hội, giữ vững quốc phòng- an ninh. Bên cạnh, tăng cường hơn nữa vai trò BCĐ xây dựng cơ bản, tham mưu tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, chỉ đạo thực hiện các DA còn chậm; tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng, thực hiện các thủ tục ĐT, phân công trách nhiệm thẩm quyền cho từng tổ chức, cá nhân. Cùng với đó, quan tâm rà soát điều chỉnh kế hoạch vốn; tăng cường thanh tra, kiểm tra; đôn đốc đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn đảm bảo thủ tục, chất lượng và thẩm mỹ của các công trình/DA. Đồng thời, tham mưu chỉ đạo rà soát chuẩn bị danh mục ĐT năm 2025, bố trí nguồn vốn trên cơ sở rà soát quy hoạch, bố trí tái định cư cho năm 2025 và những năm tiếp theo.

Bài, ảnh: XUÂN TƯƠI