Giảm “nguồn cầu” để cắt “nguồn cung” ma túy

Tình trạng người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy (MT) vẫn còn cao, đáng lo ngại là các trường hợp chưa có hồ sơ quản và đang ở ngoài cộng đồng làm gia tăng nguy cơ mất an ninh trật tự. Từ thực tế này đặt ra vấn đề cần giảm “nguồn cầu” để cắt “nguồn cung” MT phải triển khai thật quyết liệt trong thời gian tới.

Tang vật thu giữ trong một vụ tàng trữ trái phép chất ma túy. Ảnh tư liệu

Còn nhiều người nghiện ma túy ngoài cộng đồng

Với phương châm “phòng ngừa và ngăn chặn MT từ xa, từ sớm, từ nơi xuất phát”, năm 2024, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về MT cả nước đã đấu tranh thành công hơn 29.900 vụ, bắt giữ 51.900 đối tượng, thu giữ 60kg thuốc phiện, 680kg heroin, gần 2,3 tấn cần sa, 3,3 tấn và 3,3 triệu viên MT tổng hợp.

Cùng thời gian này, theo số liệu của BCĐ Phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh Vĩnh Long, lực lượng chức năng phát hiện 146 vụ, 192 đối tượng tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất MT, tổ chức sử dụng, chứa chấp việc sử dụng trái phép chất MT, giảm 24 vụ so cùng kỳ. Qua đó, thu giữ hơn 0,8kg heroin, hơn 3,5kg MT tổng hợp. 

Trong khi đó, đối tượng sử dụng MT có xu hướng ngày càng trẻ hóa, phần lớn thuộc nhóm tuổi thanh thiếu niên, không có nghề nghiệp ổn định, gia đình có điều kiện nhưng thiếu sự quan tâm, chăm sóc từ người thân, thích thể hiện nên dễ bị các đối tượng lôi kéo dụ dỗ sử dụng trái phép chất MT.

Năm 2024, toàn tỉnh xảy ra 11 vụ với 12 đối tượng phạm tội về trật tự xã hội là người nghiện và sử dụng trái phép chất MT, đa số là trộm cắp tài sản, cướp giật tài sản, cố ý gây thương tích. Cơ quan chức năng đã khởi tố 133 vụ, 169 bị can liên quan đến MT. Lập hồ sơ đưa đi cơ sở cai nghiện bắt buộc 108 trường hợp, 51 trường hợp cai nghiện tại gia đình và cộng đồng.

Toàn tỉnh thống kê có 867 người nghiện và người sử dụng trái phép chất MT có hồ sơ quản lý. Thống kê gần đây của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về MT (Bộ Công an), trong số những trường hợp dương tính với MT được phát hiện thông qua công tác bắt giữ thì có đến 82% trong số đó không nằm trong danh sách quản lý.

Như vậy, với số lượng người sử dụng trái phép chất MT, người nghiện MT như hiện nay, nhất là các trường hợp ngoài cộng đồng còn cao, được xác định là “nguồn cầu” tiêu thụ MT lớn, không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, nguồn lực lao động mà còn gây thiệt hại cho kinh tế. Đây cũng là nguyên nhân làm phát sinh các loại tội phạm khác như: trộm cắp, cướp, cướp giật tài sản, cố ý gây thương tích, giết người.

Quyết liệt các giải pháp giảm “nguồn cầu” ma túy

Bộ Công an triển khai kế hoạch cao điểm tổng rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện MT, người sử dụng trái phép chất MT, người bị quản lý sau cai nghiện MT và đấu tranh, triệt phá điểm, tụ điểm phức tạp về MT. Thực hiện kế hoạch này, công an các đơn vị, địa phương đã phối hợp với ngành lao động, thương binh và xã hội cung cấp danh sách người nghiện, lập hồ sơ quản lý sau cai nghiện MT và tiếp nhận người nghiện vào cai nghiện tại các cơ sở cai nghiện.

Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với ngành y tế trong cung cấp danh sách người đang điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế, người bệnh điều trị tại các bệnh viện tâm thần, cơ sở y tế có tiền sử sử dụng trái phép chất MT, người tham gia điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện vi phạm quy trình điều trị methadone để lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Viện- Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về MT, tổng số người nghiện, người sử dụng trái phép chất MT, người bị quản lý sau cai nghiện, người nghi nghiện, nghi sử dụng trái phép chất MT trên cả nước là hơn 285.000 người (tăng 8,2% so trước khi thực hiện kế hoạch), trong đó có hơn 900 người có biểu hiện loạn thần, “ngáo đá”.

Bên cạnh, công an các địa phương đẩy mạnh công tác rà soát, phát hiện, đấu tranh triệt phá điểm, tụ điểm phức tạp về MT, đối tượng bán lẻ trái phép chất MT. Đến nay, đã giải quyết 3 trong 4 tụ điểm phức tạp về MT, triệt phá 65 điểm, 3 tụ điểm phức tạp và 125 điểm nguy cơ phức tạp về MT.

Vừa qua, tại hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 1 của kế hoạch, Trung tướng Nguyễn Văn Long- Thứ trưởng Bộ Công an, chỉ ra “điểm mấu chốt” trong công tác phòng chống, đấu tranh với tội phạm về MT là phải chặn đứng được sự gia tăng của người nghiện, người sử dụng trái phép chất MT, tức là giảm “nguồn cầu” mới cắt được “nguồn cung”. Song song đó, các địa phương phải có phương án bóc gỡ các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất MT liên tỉnh, xuyên quốc gia.

Cùng với đó là giải pháp về xét nghiệm đối với những người bị tình nghi sử dụng trái phép chất MT, xác định tình trạng nghiện với người nghi nghiện để đưa vào quản lý. Công an các địa phương cũng cần tăng cường nắm tình hình tại các cơ sở cai nghiện có dấu hiệu phức tạp, kiểm tra đột xuất, xét nghiệm nhanh những người đang cai nghiện hoặc đang điều trị nghiện bằng thuốc thay thế, từ đó có hướng xử lý theo quy định.

Thứ trưởng Bộ Công an định hướng công tác đấu tranh, phòng chống MT với tinh thần là “rà từng khu phố, địa bàn xã phường để xác định đối tượng nghiện, nghi nghiện, đối tượng sử dụng, nghi sử dụng, đối tượng bán lẻ, điểm bán lẻ, tụ điểm bán lẻ”, để từ đó có biện pháp nghiệp vụ xử lý triệt để. Cùng với đó là vấn đề trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

 Bài, ảnh: TRUNG HƯNG