Đề phòng mưa trái mùa

Sử dụng nhà lưới, mái che sẽ giúp làm giảm tối đa tác động của mưa trái mùa gây hư hỏng rau màu, hoa Tết.

Nam Bộ đang bước vào mùa khô năm 2024-2025, bên cạnh nắng nóng, thời tiết khô ráo, còn xuất hiện những đợt mưa trái mùa (MTM). Những đợt mưa trong mùa khô này, ngoài đem lại nguồn nước tưới cho cây trồng và nước sinh hoạt cho hộ dân ở vùng khan hiếm nước ngọt trong những ngày khô hạn, còn gây tác hại đối với cây trồng, nhất là rau màu, hoa kiểng trồng bán Tết.

MTM có lượng mưa không lớn và thời gian không kéo dài. Điều này không những ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người, nhưng tác hại đáng kể là đối với cây trồng, vì do thời tiết khô ráo, nông dân chủ quan, ít đề phòng mưa, nên khi có mưa kèm theo gió mạnh xảy ra là làm hư hỏng rất nhiều hoa màu, cây ăn trái, nhất là rau màu, hoa kiểng trồng phục vụ Tết.

Đối với cây ăn trái, MTM ít nhiều gây ảnh hưởng, nhất là làm giảm tỷ lệ đậu trái những cây đang ra hoa, làm rụng trái, gây nứt trái non. Ngoài ra, MTM còn tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển, gây hại mùa màng, cây trái.

Đối với lúa, rau màu, MTM làm cho lúa Đông Xuân đang chín bị đổ ngã, ngập úng, giảm năng suất thu hoạch. Mưa kéo dài làm ảnh hưởng nhiều nhất là hoa kiểng Tết, bởi thời điểm này hoa đã bung nụ, gặp nước mưa rất dễ bị giập, hư, thối bông, sau đó sâu bệnh dễ tấn công. Mưa kéo dài cũng gây thiệt hại cho dưa hấu, ớt, rau màu phục vụ thị trường Tết. Dưa hấu sẽ dễ bị nứt trái, ớt bị hư, rau dễ bị thối lá… Những năm qua, nhiều người trồng hoa màu ở ĐBSCL (trong đó có tỉnh Vĩnh Long) bị thiệt hại nặng bởi những cơn MTM như trút nước trước, ngay và sau Tết.

Cách tốt nhất là phòng, tránh để giảm thiểu thiệt hại, như thay đổi nhận thức theo hướng đề phòng, sẵn sàng ứng phó tình huống thất thường của thời tiết, của MTM. Theo đó, nhà vườn cần quan sát về đất vườn để thực hiện các biện pháp giúp thông thoáng gốc, tạo khô ráo nhanh; đồng thời cần kiểm tra kỹ tình trạng cây trong vườn, nếu nhận thấy cây đã ra hoa, đậu trái non bị rụng nhiều thì tránh phun thuốc vì không hiệu quả. Tăng cường bón phân lân, kali, hữu cơ, bổ sung vi lượng (Bo) nhằm tăng khả năng đậu trái. 

Theo nhiều bà con có kinh nghiệm trồng rau màu, hoa Tết, điều kiện tiên quyết để rau màu, hoa kiểng tránh ngập úng do mưa là nơi trồng phải thoát nước tốt và sử dụng những kỹ thuật hỗ trợ. Đối với ruộng thấp, trước hết phải tiến hành lên luống, lên liếp cao ráo, có mương thoát nước tốt; khu trồng cần củng cố bờ bao vững chắc và có bố trí máy bơm thoát nước vào những ngày mưa lớn hoặc triều cường. 

Sử dụng màng phủ nông nghiệp là biện pháp kỹ thuật hỗ trợ tích cực, giúp người làm rẫy tránh MTM. Vật liệu này giúp liếp không bị mưa gây xói mòn, cuốn trôi đất, phân bón, rau màu không bị hư hỏng, mà còn tạo môi trường cho cây sống khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh, cỏ dại và các sinh vật trong đất gây hại đến rau màu; đồng thời giúp tăng năng suất cao hơn phương pháp truyền thống (phủ rơm hoặc không phủ), nhất là đối với những vùng đất giồng cát, đất bở rời. 

Hộ, cơ sở sản xuất có điều kiện thì hãy sử dụng nhà lưới, mái che sẽ giúp làm giảm tối đa tác động của mưa lớn, gió mạnh gây hư hỏng rau màu.

Đối với hoa, kiểng Tết khi bị MTM thì việc chăm sóc, khôi phục là rất khó. Các chuyên gia khuyến cáo là ngay sau khi dứt mưa, nông dân nên phun thuốc phòng trừ sâu bệnh, tăng cường bổ sung sức đề kháng cho hoa, kiểng bằng cách bón thêm canxi, kali, trung vi lượng để cứng cây, hạn chế thiệt hại.
 •    Bài, ảnh: MỸ TRUNG