Cục Phòng vệ thương mại (PVTM, Bộ Công Thương) cho biết, số lượng các vụ việc áp dụng biện pháp PVTM đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Giai đoạn 2001-2011 là 50 vụ, giai đoạn 2012-2022 có 172 vụ (tăng gần 3,5 lần).
Cục Phòng vệ thương mại (PVTM, Bộ Công Thương) cho biết, số lượng các vụ việc áp dụng biện pháp PVTM đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Giai đoạn 2001-2011 là 50 vụ, giai đoạn 2012-2022 có 172 vụ (tăng gần 3,5 lần).
Riêng trong 9 tháng của năm 2023, các nước đã khởi kiện 7 vụ việc PVTM đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Hiện các vụ việc điều tra PVTM không giới hạn ở các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn như tôm, cá tra, thép, gỗ, pin mặt trời… mà mở rộng với những sản phẩm có giá trị và lượng xuất khẩu trung bình và nhỏ như máy cắt cỏ, mật ong, giấy bọc thuốc lá, ghim dập...
Các vụ việc điều tra yêu cầu cao hơn đối với Chính phủ, doanh nghiệp bị điều tra như yêu cầu về thời hạn trả lời, yêu cầu bổ sung thông tin, thay đổi tiền lệ trong việc xác định xuất xứ. Đồng thời mức thuế PVTM có thể bị đẩy lên do vấn đề kinh tế thị trường.
Theo chuyên gia kinh tế, điều tra PVTM gia tăng sẽ gây bất lợi đến hoạt động xuất khẩu và thương hiệu hàng Việt Nam. Bởi, bất cứ mặt hàng nào bị điều tra PVTM và dẫn tới bị áp thuế đều sẽ gây thiệt hại rất lớn đối với xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp, các doanh nghiệp xuất khẩu bị giảm lợi thế cạnh tranh, dẫn tới mất uy tín về thương hiệu, thị phần tại thị trường quốc tế. Đặc biệt, doanh nghiệp cũng phải mất chi phí lớn để theo đuổi các vụ việc.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp chủ động hơn trong việc xử lý, ứng phó với các vụ việc điều tra PVTM của nước ngoài, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 316/QĐ-TTg ngày 1/3/2020 phê duyệt Đề án Xây dựng và vận hành hiệu quả Hệ thống cảnh báo sớm về PVTM (Đề án 316).
Nói rõ hơn về cơ chế “cảnh báo sớm”, theo ông Chu Thắng Trung- Phó Cục trưởng Cục PVTM, sau khi có Đề án 316, Cục PVTM đã tiếp tục nâng cấp và hoàn thiện dựa trên những tiền đề đã có về cảnh báo các mặt hàng nguy cơ bị điều tra PVTM và xây dựng thành một hệ thống tương đối hoàn chỉnh. Hệ thống này đang tiến hành theo dõi khoảng 170 mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường.
Cục PVTM sẽ định kỳ lọc ra những mặt hàng nào có nguy cơ cao, có khả năng bị điều tra PVTM. Trên thực tế, có những mặt hàng sau khi Cục đưa ra cảnh báo một thời gian thì một số thị trường đã tiến hành các cuộc điều tra PVTM. Ngay lập tức, Cục PVTM sẽ thông báo cho các doanh nghiệp để cung cấp thông tin, trao đổi trước với doanh nghiệp, các hiệp hội về khả năng, nguy cơ xảy ra và những công việc mà các doanh nghiệp cần phải chuẩn bị trước.
YÊN HƯƠNG
